Lấy tiền Nhà nước làm lợi công ty gia đình, cựu lãnh đạo VEAM hầu tòa

Sáng 12/6, TAND TP.Hà Nội mở phiên sơ thẩm xét xử Phạm Vũ Hải, cựu Phó tổng giám đốc Công ty Máy động lực Việt Nam (VEAM); Nguyễn Đức Toàn, cựu Phó giám đốc Nhà máy ô tô VEAM (VM) và Trần Ngọc Hà, cựu Chủ tịch VEAM.

Cả 3 hầu tòa với cáo buộc gây thiệt hại hơn 72 tỷ đồng cho VEAM, phạm vào tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" theo Điều 219.

Trần Ngọc Hà (bìa trái) và 2 cựu lãnh đạo ô tô VEAM tại tòa. 

Theo cáo trạng, VEAM vốn là doanh nghiệp thuộc Bộ Công thương và có 25 công ty con, đơn vị thành viên. Từ 2017, VEAM cổ phần hóa với vốn điều lệ 13.288 tỷ, Nhà nước nắm hơn 88%.

Nhà máy ô tô VM là đơn vị thuộc VEAM, có ngành nghề sản xuất, lắp ráp xe tải các loại. Giá bán xe được quy định "thống nhất cho toàn bộ hệ thống đại lý".

Tuy nhiên, giai đoạn 2016 – 2018, VM tự ý bán gần 2.400 xe tải cho 16 đại lý theo hình thức bán hàng giảm giá dù không báo cáo, xin ý kiến phê duyệt của VEAM.

Cơ quan tố tụng cáo buộc, giá gần 2.400 xe là hơn 1.036 tỷ đồng nhưng VM chỉ bán ở mức 966 tỷ đồng. Việc này gây thiệt hại hơn 69 tỷ đồng và là trách nhiệm của Phạm Vũ Hải, Nguyễn Đức Toàn cùng Trần Đại Lợi (cựu Giám đốc VM, hiện bỏ trốn).

Ngoài hành vi trên, tại VM còn xảy ra việc mua săp, lốp, yếm xe với giá cao, gây thiệt hại hơn 4 tỷ đồng. Cáo trạng thể hiện, những sản phẩm này được sản xuất bởi Công ty Cao su Sao Vàng, Công ty Casumina và Công ty Cao su Đà Nẵng.

Tuy nhiên, Trần Ngọc Hà yêu cầu VM không mua hàng trực tiếp từ 3 doanh nghiệp trên, mà bắt họ phải bán qua 2 công ty khác của gia đình bị cáo gồm Công ty Ô tô xe máy Liên Anh và Công ty Máy Nông Ngư Nghiệp.

Điều tra xác định, VM hoàn toàn có khả năng mua hàng từ 3 nhà sản xuất nói trên nhưng lại từ chối rồi mua hàng qua trung gian với giá cao hơn, gây thiệt hại hơn 4 tỷ đồng.

Hành vi trên giúp 2 đơn vị trung gian là Liên Anh và Máy Nông Ngư Nghiệp được hưởng lợi. Trong đó, Công ty Cao su Sao Vàng phải thanh toán cho Liên Anh hơn 2,6 tỷ đồng chiết khấu còn Casumina trả cho Máy Nông Ngư Nghiệp gần 1,4 tỷ đồng "hoa hồng".

Đây là vụ án thứ 2 xảy ra tại VEAM. Trước đó, tháng 5/2022, TAND TP.Hà Nội phạt Trần Ngọc Hà 11 năm tù cũng theo Điều 219. Tòa cũng phạt 16 người khác từ án tù treo đến 16 năm tù với cáo buộc gây thất thoát cho VEAM gần 130 tỷ đồng.