Lễ nhậm chức của Tổng thống Biden: Sự cố mới trong quan hệ Mỹ-Trung vì Đài Loan

Bà Tiêu Mỹ Cầm (Hsiao Bi-khim), người đứng đầu phái bộ Đài Loan tại Mỹ, đã chính thức được mời dự lễ nhậm chức của tân Tổng thống Biden. Đây là lần đầu tiên có chuyện như vậy kể từ năm 1979 sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao Trung-Mỹ.

Người phát ngôn của cơ quan Ngoại giao của Đài Loan, bà Âu Giang An (Joanne Ou) gọi sự tham gia lễ tuyên thệ nhậm chức là một minh chứng cho "tình bạn mật thiết" giữa Đài Loan và Mỹ, dựa trên những giá trị chung - dân chủ, tự do và nhân quyền. Về phần mình, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng, bà Emily Horne tuyên bố xác nhận cam kết "kiên định" của Mỹ đối với Đài Loan. Hãng thông tấn Reuters dẫn lời bà này nói rằng cùng với các bạn bè và đồng minh, Tổng thống Biden, sẽ ủng hộ sự thịnh vượng, an ninh và giá trị chung ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, bao gồm cả đảo Đài Loan.

Nhân vật tương lai đứng đầu cơ quan ngoại giao của chính quyền mới của Mỹ, ứng viên cho chức vụ Ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken có thể liên quan đến lời mời dành cho đại diện Đài Loan tới dự lễ nhậm chức. Ý kiến này do TSKH Chính trị, GS Đại học Tổng hợp Matxcơva, uỷ viên Hội đồng Khoa học thuộc Hội đồng An ninh Quốc gia Nga, ông Andrei Manoilo nêu ra trong cuộc phỏng vấn cuả Sputnik.

"Giả thiết đơn giản, nhưng chắc là gần với sự thật. Lần đầu tiên trong lịch sử quan hệ Trung - Mỹ, có lời mời người đứng đầu phái bộ Đài Loan tới dự lễ nhậm chức của Tổng thống Mỹ có thể gắn liền với hoạt động vận động hành lang thông thường của Blinken. Người ta nhận thấy ông có liên hệ mật thiết với chính quyền Đài Loan, có thể có những liên hệ cá nhân với các chính trị gia và doanh nhân Đài Loan. Vì vậy, rất có thể Blinken đã tận dụng sự bối rối và ồn ào đang diễn ra xung quanh lễ nhậm chức trong vài ngày qua, và vận động hành lang để đưa người đứng đầu Văn phòng Đại diện Đài Loan vào danh sách khách mời".

Được biết, Blinken đã tiếp đãi nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn tại Bộ Ngoại giao Mỹ vào năm 2015. Ông còn trò chuyện với bà mấy lần sau khi bà Thái trở thành nhà lãnh đạo Đài Loan vào năm 2016. "Bản thân điều đó là quan trọng", ông nói khi nhắc về những sự kiện này tại phiên điều trần của Thượng viện trước lễ tuyên thệ nhậm chức, trong tương quan đến thủ tục xác nhận tư cách ứng cử của ông cho vị trí Ngoại trưởng Mỹ.

Cụ thể, tại phiên điều trần ông lưu ý rằng Mỹ dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Biden sẽ thực hiện các nghĩa vụ của mình để đảm bảo rằng Đài Loan có khả năng tự vệ. Ông cũng nói mong muốn Đài Loan đóng vai trò quan trọng hơn trên toàn cầu và trong các tổ chức quốc tế. Blinken cũng hứa hẹn tiếp nối đến cùng tiến trình vốn do Mike Pompeo khởi đầu, dự trù nới lỏng các hạn chế trong quan hệ chính thức với Đài Bắc.

Tại cuộc họp báo ngắn ngày 21/1, bình luận về sự hiện diện của đại biểu Đài Loan tại lễ nhậm chức ở Washington, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói rằng Trung Quốc cực lực phản đối bất kỳ liên hệ nào của Mỹ với phía Đài Loan, kêu gọi giải quyết vấn đề Đài Loan một cách cẩn trọng và đúng đắn để không làm phương hại đến quan hệ Mỹ - Trung cũng như hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan.

Cần nhắc thêm rằng trước đó, Trung Quốc đã quyết định áp đặt biện pháp trừng phạt đối với 28 công dân Mỹ, bao gồm Ngoại trưởng dưới thời Donald Trump Mike Pompeo và cố vấn thương mại của Trump là Peter Navarro, vì "tội" can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc và phá hoại lợi ích của Trung Quốc. Những người trong danh sách trừng phạt bị coi là "vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Trung Quốc và phải chịu trách nhiệm phần lớn về những quyết định điên rồ của phía Mỹ trong các vấn đề gắn với Trung Quốc",  như phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh tuyên bố. Trong danh sách trừng phạt còn bao gồm cựu lãnh đạo Bộ Y tế Mỹ Alex Azar và Thứ trưởng Ngoại giao trong chính quyền Mỹ nhiệm kỳ trước là Keith Krach, người đã thực hiện chuyến thăm Đài Loan hồi năm ngoái với tư cách là nhân vật chính thức.