Liên kết với doanh nghiệp trồng khoai tây: Nông dân Đơn Dương lợi đơn, lợi kép

Đã có 12 năm liên kết với PepsiCo và Công ty TNHH Syngenta Việt Nam trồng khoai tây để chế biến snack (bim bim), ông Phạm Văn Trị - Chủ tịch HĐQT Hợp tác xã Nông nghiệp Đơn Dương ở xã Tu Tra, huyện Đơn Dương (Lâm Đồng) cho biết, cái được lớn nhất ông nhận được khi tham gia chương trình chính là tiếp cận quy trình sản xuất an toàn, thân thiện với môi trường, có lợi cho sức khỏe người sản xuất.

Lợi nhuận trồng khoai tây tăng 4 lần 

Được biết, Tu Tra là một trong những vùng trọng điểm trồng khoai tây của huyện Đơn Dương. Trước năm 2008, bà con canh tác khoai tây theo cách truyền thống nên năng suất, chất lượng khoai tây không được như tiềm năng.

Khi PepsiCo về đặt vấn đề liên kết với bà con trồng khoai tây đảm bảo tiêu chuẩn để chế biến và xuất khẩu, ông Trị là người đầu tiên ở xã Tu Tra tham gia. "Từ khi được cán bộ kỹ thuật của PepsiCo và Syngenta hướng dẫn kỹ thuật canh tác, chăm sóc khoai tây, năng suất khoai đã cải thiện đáng kể, từ 20 tấn/ha/vụ (năm 2008) lên 35 tấn/ha/vụ (năm 2022). Năng suất tăng, công ty thu mua với giá cả hợp lý, gia đình tôi thu lãi 100 triệu đồng/ha/vụ, trước đây chỉ đạt 25 triệu đồng/ha/vụ, tức lợi nhuận tăng gấp 4 lần"- ông Trị khoe.

Cũng theo ông Trị, hiện gia đình ông có 5ha liên kết trồng khoai tây với PepsiCo và Syngenta. Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, sản phẩm được bao tiêu, ông thu lãi 500 triệu đồng/năm nhờ trồng khoai tây.

"Khi tham gia vào chuỗi trồng khoai tây, công ty đều cử cán bộ đồng hành hỗ trợ nông dân từ công đoạn làm đất, xuống giống, chăm sóc cho đến khi thu hoạch do đó người dân rất yên tâm, chỉ tập trung vào sản xuất, không còn lo lắng đầu ra tiêu thụ khoai tây"- ông Trị nói.

Ông Trị cho biết, nhận thấy hiệu quả của mô hình trồng khoai tây liên kết với doanh nghiệp, đến nay 80% nông dân ở xã Tu Tra đã tham gia vào mô hình, còn trên địa bàn huyện Đơn Dương thì có khoảng 800ha khoai tây nằm trong chương trình liên kết với PepsiCo.

Trao đổi với PV về mô hình trồng khoai tây bền vững, ông Nguyễn Kim Hành - Giám đốc Nông học PepsiCo Việt Nam cho biết: "Trong thời gian qua, PepsiCo và Syngenta đã kết hợp cùng nhau tổ chức mô hình sản xuất khoai tây bền vững tại Lâm Đồng và các tỉnh Tây Nguyên. Qua mô hình, chúng tôi đã chuyển giao các tiến bộ khoa học kỹ thuật tới bà con nông dân nhằm nâng cao năng suất, giảm chi phí giá thành và nâng hiệu quả sản xuất khoai tây. Qua đó, chất lượng khoai tây đã đáp ứng được các yêu cầu của PepsiCo Việt Nam và PepsiCo trên toàn cầu".

Theo ông Hành, năm 2022, diện tích khoai tây trong chuỗi liên kết đạt 1.175ha, năm 2023 tăng lên khoảng 1.400ha. "Một tin mừng là vừa qua đã có 6.000 tấn khoai tây của bà con trong mô hình được xuất khẩu sang Thái Lan"- ông Hành nói.

Mở rộng diện tích liên kết trồng khoai tây

Theo TS Nguyễn Anh Phong - Trung tâm Thông tin (Bộ NNPTNT), năm 2022, các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Australia, New Zealand… đã đón nhận gần 20 loại củ quả được xuất khẩu chính ngạch từ Việt Nam. Ông Phong nhấn mạnh, tuy cơ hội còn rất lớn nhưng chuỗi sản xuất rau quả đang đối diện nhiều thách thức.

Tại Hội thảo "Triển vọng hợp tác công tư trong phát triển bền vững ngành hàng rau quả Việt Nam" do Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ NNPTNT) phối hợp cùng các đối tác trong ngành hàng rau quả tổ chức ngày 7/12 tại tỉnh Lâm Đồng, ông Vũ Thanh Liêm-Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ NNPTNT), cho biết trong nhóm ngành nông sản, rau quả là một trong những ngành hàng có bứt phá mạnh về năng lực sản xuất trong 5 năm trở lại đây. Ngoài ra, việc gia nhập các hiệp định thương mại tự do đa phương và song phương giúp rau quả của Việt Nam được mở rộng thị trường và tiêu thụ trên toàn thế giới.

Để góp phần khắc phục những hạn chế của ngành hàng rau quả, năm 2019, Syngenta và PepsiCo đã cùng phối hợp triển khai Mô hình hợp tác chiến lược trong sản xuất khoai tây bền vững tại Việt Nam thông qua việc thành lập nông trại sản xuất khoai tây bền vững, thử nghiệm áp dụng công nghệ kỹ thuật canh tác, quản lý dịch hại, quản lý an toàn nông dược và đào tạo nông dân…

Tại Đăk Lăk, đánh giá cho thấy lợi nhuận ròng mùa khô của nông dân đạt khoảng 95 - 100 triệu đồng. Với năng suất bình quân 26 tấn/ha, lợi nhuận sau khi trừ chi phí sản xuất dự kiến là 90 - 100 triệu/ha trong 4 tháng canh tác.

Giai đoạn 2022 - 2025, tại Lâm Đồng, Đăk Lăk và Gia Lai dự án phát triển nông trại khoai tây kiểu mẫu của Syngenta và PepsiCo sẽ tiếp tục được triển khai và mở rộng, mục tiêu quy mô sản xuất đạt trên 2.000ha với hơn 1.000 nông dân tham gia sdự án, hướng đến giúp người nông dân tăng năng suất và chất lượng khoai tây, đem về lợi nhuận thực tế sau công tác và thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần vào công cuộc bảo vệ môi trường trong nông nghiệp.