Loài rùa "lừa" cả làng khoa học

Theo mô tả vào năm 1906, Pelusios seychellensis là giống rùa nhỏ bé, chỉ lớn bằng bàn tay con người. Loài này được coi như một loài đặc hữu của đảo Mahé – một trong những đảo chính của Seychelles, quốc đảo thuộc châu Phi nằm trên Ấn Độ Dương cách Madagascar 1.500 km về phía đông.

Loài rùa Pelusios castaneus. Ảnh: Wikimedia Commons.

Tuy nhiên, chưa bao giờ người ta thấy một dấu vết của loại rùa này ở đảo Mahé, ngoại trừ ba mẫu vật được một bảo tàng tại châu Phi cung cấp từ đầu thế kỷ 20. Cuối cùng, Liên minh Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên, đã phải tuyên bố loài này đã tuyệt chủng vào năm 2003.

Điều đáng nói là loài rùa Pelusios seychellensis có những đặc điểm cực kỳ giống một loài rùa phổ biến ở Tây Phi có tên là Pelusios castaneus. Loài Pelusios castaneus sống ở khu vực từ Senegal tới Angola, dọc theo bờ biển phía tây của châu Phi-cách quần đảo Seychelles bởi toàn bộ lục địa châu Phi và đại dương rộng lớn.

Thế nên, các nhà khoa học từng cho rằng có hai khả năng xảy ra. Thứ nhất, một số lượng nhỏ loài rùa Pelusios castaneus vượt một quãng đường vài chục ngàn km để di cư từ Tây Phi sang Đông Phi. Thứ hai, con người đã mang một nhóm cá thể rùa này đến đảo Mahé.

Tuy nhiên, cả hai giả thiết này đều không thuyết phục bởi khoảng cách địa lý quá lớn giữa hai vực.

Không thoả mãn với những giả thiết này, một nhóm các nhà khoa học đến từ Đức và Australia đã quyết định đi đến cùng để tìm ra sự thật. Họ nghiên cứu kỹ lưỡng ADN của hai loài rùa này để nhận ra chúng… chỉ là một.

“Hai loài rùa này thực chất là cùng một loài! Chúng tôi cho rằng các nhân viên bảo tàng đã… dán nhãn sai cho 3 mẫu vật. Đáng lẽ ra họ phải dán nhãn 3 mẫu vật rùa xuất xứ từ các nước Tây Phi thì họ lại dán nhầm thành xuất xứ từ đảo Mahé!!!. Đây không phải là lần đầu tiên những nhầm lẫn tương tự xảy ra với loài rùa”, đồng tác giả nghiên cứu Uwe Fritz (Đức), thuộc Viện nghiên cứu Senckenberg của đại học Dresden (Đức), cho biết trên tạp chí PloS One.

Còn nhớ, một loài rùa New Guinea được mô tả vào năm 1905 hóa ra là một con rùa Bắc Mỹ. Chưa hết, một loài rùa của Việt Nam được mô tả vào năm 1941 thật ra chính là loài rùa cạn ở Madagascar!

Được biết, hiện các nhà khoa học Đức và Australia trong dự án này còn nghi ngờ một loài rùa khác của quốc đảo Seychelles là Pelusios subniger cũng không phải là loài đặc hữu của nước này.

Tuấn Anh (theo Abc.net)