Luật Đất đai (sửa đổi) có hiệu lực: Sẽ không còn chuyện 1m2 đất bằng một bát phở

Một mét vuông đất bằng  1 bát phở

Năm 2004, UBND tỉnh Quảng Ninh có Quyết định số 3763 phê duyệt Dự án đầu tư Xây dựng – Kinh doanh hạ tầng khu đô thị mới Kim Sơn tại xã Kim Sơn, huyện Đông Triều (diện tích 42ha). Phần lớn diện tích đã được đền bù GPMB, nhưng còn 98 hộ dân không chịu giao đất bởi việc áp giá quá rẻ mạt.

Mức giá mà Ban GPMB huyện Đông Triều đang áp dụng cho dự án trên là 38.000 đồng/m2 đất hai lúa. Ông Phùng Tăng Hoành - người bị thu hồi đất than thở: 1m2 đất nông nghiệp chỉ đổi được 1 tô phở, bồi thường giá rẻ mạt như vậy thì người dân lấy gì mà sống. Nếu Luật Đất đai (sửa đổi) có sớm hơn chắc chắn chúng tôi không phải chịu thiệt thòi như vậy.

Người dân tại khu 1, 2, 3 phường Việt Hòa (TP. Hải Dương) còn chịu cảnh trớ trêu hơn khi chính quyền đền bù đất tại công trình đường ống dẫn xăng dầu của Xí nghiệp Kho vận xăng dầu K132 (Công ty Xăng dầu B12, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam).

Theo các hộ dân, khi xây dựng tuyến ống dẫn xăng dầu, họ đã mất hàng nghìn mét vuông đất (bao gồm cả diện tích đảm bảo hành lang an toàn công trình); nhưng chủ đầu tư và chính quyền địa phương không tiến hành đền bù giải phóng mặt bằng mà chỉ tiến hành thủ tục mượn đất, hỗ trợ với số tiền rẻ mạt là 11.000 đồng/m2.

Ông Phạm Văn Nguyên, người dân khu 1 nói: Bây giờ có Luật Đất đai sửa đổi, nghe đài, xem báo nói việc định giá đất sẽ công khai, minh bạch, người dân sẽ không còn chịu thiệt thòi. Tuy nhiên cụ thể thế nào chúng tôi cũng chưa hiểu lắm…

Đảm bảo sát giá thị trường

Đánh giá về những tiến bộ trong việc định giá đất, theo quy định của Luật Đất đai (sửa đổi), luật sư Phạm Thị Bích Hảo - Giám đốc Công ty Luật Đức An (Thanh Xuân, Hà Nội) cho rằng: Luật Đất đai (sửa đổi) quy định rõ nguyên tắc định giá đất phải theo mục đích sử dụng đất hợp pháp tại thời điểm định giá, theo thời hạn sử dụng đất. Luật Đất Đai năm 2003 không quy định nguyên tắc này.

Điểm nổi bật có ý nghĩa đảm bảo cho việc định giá đất được khách quan, phù hợp với thị trường là việc Luật Đất đai (sửa đổi) bổ sung quy định về cơ quan xây dựng, cơ quan thẩm định giá đất, vị trí của tư vấn giá đất trong việc xác định giá đất, thẩm định giá đất và việc thuê tư vấn để xác định giá đất cụ thể...

Về căn cứ để xây dựng giá đất, Luật Đất đai 2003 nêu rất chung chung như “sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường…”. Thị trường đất đai “nhảy múa” liên tục, vậy giá thị trường là bao nhiêu? Ai, cơ quan nào thẩm định, khẳng định đó là giá thị trường?…

Với cách quy định thế thì việc không áp dụng giá đất tùy tiện mới là chuyện lạ. Khắc phục tình trạng này, Luật Đất đai (sửa đổi) đã quy định rõ ràng, cụ thể quy trình và căn cứ để xây dựng giá đất, trên cơ sở khoa học, khách quan, theo đó việc xác định giá đất cụ thể phải dựa trên cơ sở điều tra, thu thập thông tin về thửa đất, giá đất thị trường và thông tin về giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai.

Căn cứ kết quả tư vấn xác định giá đất, cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh trình Hội đồng thẩm định giá đất xem xét trước khi trình UBND cùng cấp quyết định.

Trong quá trình thực hiện, cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh được thuê tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất để tư vấn xác định giá đất cụ thể – đây là những điểm đổi mới quan trọng nhất để việc định giá đất được khách quan, đúng với giá đất thực tế của thị trường, điều mà Luật Đất đai năm 2003 không có.

Với cơ chế chặt chẽ, nhiều cơ quan tham gia, kiểm soát việc định giá đất sẽ khắc phục được việc định giá đất tùy tiện khiến người sử dụng đất bị thiệt thòi dẫn đến khiếu kiện. Sẽ không còn chuyện 1m2 đất bằng 1 bát phở.