Lý do Indonesia "thất thủ" trong đợt bùng phát Covid-19 mới

Indonesia là một trong số các quốc gia có số ca nhiễm Covid-19 mới mỗi ngày cao nhất thế giới.

Từ ngôi nhà của mình ở Pamekasan, phía đông Java, bác sĩ Ratna Hermawati có thể nghe thấy tên của người chết vì Covid-19 được thông báo khắp khu phố.

Mỗi ca tử vong mới vì Covid-19 luôn được loa thông báo ít nhất 5 lần mỗi ngày từ một nhà thờ gần đó. Ratna bình thường sẽ ở nơi làm việc và quản lý những phòng bệnh cách ly đang quá tải của bệnh viện, nhưng giờ phải ở nhà vì bản thân nhiễm Covid-19.

"Tôi biết các đồng nghiệp đang cố gắng hết sức, sử dụng mọi thứ hiện có để phục vụ bệnh nhân", cô nói. 9 bác sĩ khác trong bệnh viện của Ratna cũng bị nhiễm Covid-19.

Bệnh viện của cô là một trong số nhiều cơ sở y tế đang căng mình chống đỡ đợt “sóng thần” Covid-19 nghiêm trọng chưa từng thấy ở Indonesia.

Hôm 8.7, Indonesia ghi nhận số ca nhiễm Covid-19 kỷ lục, với 38.391 ca nhiễm mới và 852 ca tử vong.

Các nhà dịch tễ học cho rằng, con số lây nhiễm thực tế ở Indonesia cao hơn đáng kể so với báo cáo chính thức, vì năng lực xét nghiệm hạn chế. “Chúng tôi dự đoán số ca nhiễm mới mỗi ngày ở Indonesia có thể đã hơn 100.000 người”, tiến sĩ Dicky Budiman đến từ Đại học Griffith, Úc, ước tính dựa trên những phân tích về số ca tử vong ở cấp địa phương.

Hình ảnh từ các bệnh viện ở những thành phố lớn trên đảo Java cho thấy mức độ nghiêm trọng của đại dịch. Lều cấp cứu tạm thời được dựng lên trong bãi đỗ xe trong khi bệnh nhân nằm la liệt để chờ chỗ trống trong phòng bệnh.

Nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân Covid-19 tại một khu lều tạm ở ngoại ô Jakarta.

Ở những nơi khác, hàng dài người chờ đợi bên ngoài các cửa hàng bán oxy y tế, vì nhiều gia đình không thể tìm được giường bệnh cho người thân.

Các nhân viên tại nghĩa trang Rorotan ở thủ đô Jakarta phải làm việc tới khi trời tối để đào thêm mộ cho người chết vì Covid-19. Số lượng lễ mai táng ở thủ đô đã tăng 10 lần kể từ tháng 5, theo quan chức địa phương.

"Đây là kết quả cho những yếu kém trong hệ thống của chúng tôi", Pandu Riono, nhà dịch tễ học tại Đại học Indonesia, nói. "Không thể chỉ đổ lỗi cho virus bởi đây thực sự là vấn đề của con người".

Cách Indonesia ứng phó với Covid-19 đã xuất hiện vấn đề ngay từ đầu. Tới ngày 2.3.2020, Indonesia mới xác nhận hai ca nhiễm Covid-19 đầu tiên, dù nhiều dấu hiệu cho thấy virus đã xuất hiện từ đầu tháng 1.

Terawan Agus Putranto, bộ trưởng y tế khi đó, chỉ trích một báo cáo của Đại học Havard nói rằng Indonesia có thể có nhiều ca nhiễm chưa được báo cáo. Ông cho rằng, việc cầu nguyện đã giúp Indonesia ngăn chặn Covid-19.

Kể từ đó, Indonesia sau đó đã đối mặt với một trong những đợt bùng phát nghiêm trọng nhất khu vực Đông Nam Á, theo tiến sĩ Dicky. “Indonesia đã trải qua đợt lây nhiễm âm thầm, nguyên nhân có thể là do dân số trẻ và đặc thù địa lý gồm nhiều đảo lớn nhỏ”, tiến sĩ Dicky nói.

Người dân Indonesia xếp hàng chờ bơm đầy bình oxy.

Tuy nhiên, biến thể Delta với khả năng lây lan mạnh đã phơi bày tình trạng lây nhiễm tồi tệ ở Indonesia. Biến thể nguy hiểm nhất thế giới hiện nay kết hợp với sự kiện dịp lễ Eid al-Fitr, đã cho thấy những sai lầm trong các biện pháp chống dịch của Indonesia, theo Guardian.

"Chính phủ đã hành động quá muộn để ngăn tốc độ lây lan của dịch. Các lệnh cấm di chuyển gần như không hiệu quả khi người dân vẫn đổ về quê trong dịp lễ", Yurdhina Meilissa, chiến lược gia trưởng của Trung tâm Sáng kiến Phát triển Chiến lược Indonesia, nói.

Nhà chức trách Indonesia đã chần chừ áp dụng các biện pháp phong tỏa mạnh tay trong suốt đại dịch vì lo ngại tác động tiêu cực đến nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á.

Bên cạnh đó, các biện pháp chống dịch không phải lúc nào cũng được thực thi nghiêm túc ở Indonesia.

Chuyên gia y tế Indonesia chỉ trích chính phủ gửi thông điệp thiếu nhất quán và không tăng cường hệ thống y tế, giám sát khi dịch bệnh còn trong tầm kiểm soát.

Các nhân viên làm việc tại nghĩa trang ở thủ đô Jakarta, Indonesia, bận rộn suốt từ sáng cho đến khi trời tối.

Indonesia vẫn là một trong những nước có tỷ lệ xét nghiệm Covid-19 thấp nhất thế giới. Mức độ xét nghiệm đã tăng lên trong tuần qua, nhưng vẫn cách xa mục tiêu của chính phủ và không thể bắt kịp tốc độ lây lan của dịch bệnh.

Tỉ lệ người nhiễm Covid-19 cũng tăng đáng kể, với hơn 25% xét nghiệm cho kết quả dương tính. Riêng tại thủ đô Jakarta, tỷ lệ dương tính là 50%, tương đương với tỉ lệ dương tính cao nhất trong đợt dịch Covid-19 ở Ấn Độ.

Tiến sĩ Dicky cho rằng, hệ thống giám sát và truy vết ca nhiễm của Indonesia rất hạn chế. "Nhiều quận huyện ở Java và cả ngoài Java không biết mức độ lây nhiễm vì họ không có đủ dữ liệu", ông nói.

Các bệnh viện gần như không thể đối phó với đợt bùng phát hiện tại. Adib Khumaidi, trưởng nhóm giảm thiểu rủi ro thuộc Hiệp hội Y khoa Indonesia (IMA), nói hệ thống y tế Indonesia đang đứng trên bờ vực sụp đổ.

Tuần trước, chính phủ Indonesia đã ban hành các biện pháp hạn chế trên đảo Java và Bali nhằm kiểm soát tình trạng lây nhiễm. Các biện pháp hạn chế có hiệu quả hay không sẽ phụ thuộc vào việc chúng được thực thi nghiêm ngặt như thế nào, Pandu Riono, nhà dịch tễ học tại Đại học Indonesia, nói.

“Chính phủ Indonesia cần làm mọi thứ có thể để giảm lây nhiễm và sau đó đạt đỉnh dịch vào tháng tới", Riono nói.

Về phần mình, Ratna sẽ trở lại làm việc sau 5 ngày nữa. Ratna sẽ trở lại làm việc sau năm ngày nữa. Chồng và hai con cô cũng đang dần hồi phục. "Tôi hy vọng tất cả chúng tôi có thể sống sót qua đại dịch này", cô nói.