Lý Nam Đế

Là vị vua anh hùng có công dẹp giặc Lương, giữ độc lập cho nhà nước Vạn Xuân, trong thời gian trị vì, ông được đánh giá là bậc minh quân, nhân dân mọi nơi tôn kính.

Ông được sử sách công nhận là vị hoàng đế đầu tiên của Việt Nam, cũng là vị vua đầu tiên truyền ngôi cho người ngoài mà không phải con cháu ruột thịt.

Trong lịch sử chống ngoại xâm hào hùng của dân tộc, vùng đất và con người Hà Nam đã có những đóng góp quan trọng, trong đó có sự kiện năm Ất Sửu 545 liên quan đến vị tướng Đinh Lôi, người Hà Nam.

Không phải người đầu tiên thành lập nhà nước ở Việt Nam, nhưng người này mới chính là vị vua đầu tiên của nước ta xưng đế. Tuy chỉ cai trị trong 4 năm, nhưng dấu ấn ông để lại vẫn vô cùng đậm nét.

Sau khi bà mất đi đã được vua Lý Nhân Tông sắc phong là "công chúa ni cô", dân tôn làm Thành hoàng.

Trong lịch sử dân tộc, đây là người phụ nữ đầu tiên và cũng là duy nhất được giao nhiệm vụ trấn giữ biên ải. Bà là danh tướng kiệt xuất, tên tuổi lưu danh ngàn đời sau.

Đây là trận thủy chiến kinh điển, vang danh mãi ngàn năm lịch sử Việt Nam, sánh ngang Xích Bích thời Tam Quốc, gây chấn động cả thế giới hơn cả trận chiến Bạch Đằng Giang.

Từ bao đời nay, dân làng Trinh Hà, xã Hoằng Trung (Hoằng Hóa, Thanh Hóa) luôn tự hào vì có Di tích quốc gia đền thờ Triệu Việt Vương - nơi thờ vị vua nước Vạn Xuân (Quốc hiệu nước Việt Nam dưới thời Tiền Lý và Triệu Việt Vương, 544 - 602) đã đánh đuổi giặc Lương xâm lược, gây dựng nền độc lập, tự chủ của dân tộc.

Thánh Tam Giang là danh xưng gọi chung của năm anh em họ Trương là: Trương Hống, Trương Hát, Trương Lừng, Trương Lẫy và Trương Đạm Nương. Tuy nhiên, trong các bản thần tích lưu giữ tại một số di tích trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, Thánh Tam Giang chủ yếu gắn với công trạng của Trương Hống và Trương Hát...

Chính sử không chép về vợ con của vua Lý Nam Đế nhưng dã sử, truyền tụng dân gian và thần tích, thần phả một số đền thờ lại thông tin về một số người vợ và con của vị hoàng đế này, trong đó có câu chuyện hai nàng công chúa diệt cáo 9 đuôi ở Hồ Tây.