Không phải Vua Hùng, vị vua đầu tiên của Việt Nam xưng đế là ai?

Việt Nam với bề dày lịch sử hơn 4000 năm đã trải qua rất nhiều triều đại đầy thăng trầm. Là “con rồng cháu tiên”, ai cũng biết đến truyền thuyết Âu Cơ, rồi thời đại các Vua Hùng, sau này là các nhà nước như Âu Lạc, Vạn Xuân, Đại Việt… và Việt Nam như hiện nay.

Xuyên suốt lịch sử nước ta có 54 vị vua, hoàng đế đã lên ngôi. Nhiều người vẫn nghĩ vị vua đầu tiên của Việt Nam là Vua Hùng, nhưng thật ra người đó phải là Lý Nam Đế. Bởi ông là người đầu tiên xưng đế, thành lập một triều đình riêng, khẳng định chủ quyền độc lập cho dân tộc ta.

Lý Nam Đế có tên húy là Lý Bí, Lý Bôn (SN 503 – 548), quê gốc xã Tiên Phong (Thái Nguyên). Trong cuốn “54 vị hoàng đế Việt Nam” có viết: “Lý Nam Đế là hoàng đế đầu tiên của nước ta, bởi ông lập một triều đình riêng là sự khẳng định chủ quyền độc lập, bền vững muôn đời của dân tộc ta. Đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc, người Việt tự xây dựng cho mình một cơ cấu nhà nước mới theo chế độ tập quyền trung ương”.

Năm 544, Lý Nam Đế đánh đuổi được quân Lương ra khỏi bờ cõi nước ta. Ông lên ngôi vua, lập ra nhà nước Vạn Xuân, tự xưng là Nam Việt Đế, đóng đô tại Long Biên, dựng điện Vạn Thọ. Lúc bấy giờ, diện tích nước ta gồm Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ ngày nay và một phần đất Quảng Đông, Quảng Tây của Trung Quốc.

Quốc hiệu Vạn Xuân của Việt Nam khi đó thể hiện sự trường tồn, bất diệt cùng thời gian. Lý Nam Đế hi vọng sẽ xây dựng được một đất nước hùng mạnh, thanh bình, độc lập, thịnh vượng đến muôn đời sau. Nhà nước Vạn Xuân tồn tại trong 58 năm (544 – 602) với 3 đời vua.

Đáng tiếc, Lý Nam Đế - vị vua đầu tiên xưng đế của nước ta chỉ trị vì được 4 năm thì qua đời vì bệnh nặng. Năm 548, Lý Nam Đế qua đời, thay vì truyền ngôi cho con cháu, ông quyết định ủy thác cho đại tướng Triệu Quang Phục giữ yên bờ cõi.

Triệu Quang Phục lên ngôi nhưng chỉ xưng vương, không xưng đế, lấy hiệu là Triệu Việt Vương. Trong Đại Việt Sử Ký Toàn Thư có chép lại như sau:“Vua họ Triệu, tên húy là Quang Phục, là con Triệu Túc, người huyện Chu Diên, uy tráng, dũng liệt, theo Nam Đế đi đánh dẹp có công, được trao chức Tả tướng quân. Nam Đế mất, bèn xưng vương, đóng đô ở Long Biên, sau dời sang Vũ Ninh”.