Ma túy “xóa sổ” bản làng: Thần chết gọi tên

Vùng “chết trắng”

Hơn 4 tiếng đồng hồ vượt qua nhiều ngọn núi, dốc đứng hiểm trở, chúng tôi đến được trung tâm xã Lượng Minh. Đây là xã nằm phía tây bắc huyện Tương Dương tiếp giáp với Lào. Hai bên đường là những mái nhà sàn xiêu vẹo, những túp lều tranh rách nát cheo leo vách núi, bờ sông.

Vợ chồng ông Vi Văn Luyện và đứa cháu còn lại.

Chủ tịch xã Lượng Minh Cụt Xuân Ninh cung cấp những số liệu kinh hoàng: Vừa qua, xã Lượng Minh có hàng chục vụ vận chuyển, xách thuê ma tuý, tiếp tế lương thực, thực phẩm cho các đối tượng trên đỉnh Pù Lôm. Số người nghiện trên 300 người. Bị chết vì nghiện 20 người, trong đó 15 người mắc AIDS, chủ yếu là chết trẻ dưới 30 tuổi. Toàn xã có 68 người đi tù. Có nhiều nhà đi tù cả vợ lẫn chồng, con dâu, con rể vì buôn bán ma tuý.

Hỏi ông Ninh tại sao tệ nạn ma tuý ở địa bàn lại nhiều như vậy, ông lắc đầu: “Có lẽ tại vì nghèo, không có đất canh tác. Bà con ở đây chỉ sống dựa vào rừng mà rừng thì cấm rồi nên đói sinh làm liều. Xách thuê, buôn bán hàng trắng siêu lợi nhuận nên bà con đổ xô vào bất chấp cả án tử. Số người đi cai nghiện về không có công ăn việc làm đều tái nghiện 100%.

Chúng tôi vào bản Xốp Mạt nằm bên bờ sông Nậm Nơn, cư dân chủ yếu là người Thái. Ông Lương Văn Tạo - Trưởng bản Xốp Mạt cho biết: “Ở đây con nghiện nhiều nhan nhản. Bản có 34 hộ thì phần lớn số hộ đều có người nghiện". Chúng tôi đến nhiều hộ gia đình ngạc nhiên chỉ thấy toàn trẻ con, đàn bà và ông bà già ở nhà. Ông Tạo buồn bã: “Chết và đi tù hết rồi. Bản này rồi đây cũng sẽ chết hết”…

Bản Minh Phương nằm bên bờ bắc sông Nậm Nơn, số người nghiện cũng chẳng kém. Ông Lương Vi Tần - Trưởng bản cho biết: “Minh Phương có 40 hộ thì 100% hộ có người nghiện. Có chục cặp vợ chồng đi tù vì ma tuý. Có 5 người đã chết vì HIV/AIDS…”.

Nỗi đau ở lại

Ma tuý đã làm cho nhiều gia đình tan nát. Gia cảnh bà Lô Thị Xum ở bản Xốp Mạt rất thương tâm. Hai ông bà đã ngoài 70 tuổi có 3 đứa con bị bắt vì ma tuý. Con trai đầu Lô Xuân Phong án tù 10 năm, vợ là Lô Thị Chùm án 17 năm. Con trai thứ hai Lô Văn Nọi án tù 10 năm. Ba đứa con vào tù bỏ lại 4 đứa cháu thơ dại, đều bỏ học. Gầy còm như bộ xương khô, bà vừa nói, vừa ho: “Hai vợ chồng tui ngày ngày phải đi xin cho 4 đứa cháu ăn. Bản làng ai cũng đói, không biết xin ai. Vợ chồng tui sức cùng, lực kiệt rồi, khổ thân chúng nó…”.

Nhìn bà Xum già sọm, 4 đứa cháu, đứa nằm bẹp trên giường xanh như tàu lá, không thuốc men chăm sóc, đứa bò lết dưới đất khóc vì đói, chúng tôi cũng không cầm được nước mắt. Trường hợp ông Lô Văn Quý ở bản Minh Phương cũng không kém phần bi đát. Ông Quý phải nuôi 7 đứa cháu do bố mẹ chúng đều vào tù vì ma tuý.

Ông Quý mắt đục như cùi nhãn, vừa đan rổ, vừa nói: “Thằng rể La Văn Thông án tù 10 năm. Vợ hắn là con gái tui Vi Thị Sáng tù 18 năm. Thằng con cả tui Lô Văn Quy 2 năm tù, vợ hắn Lô Thị Chói 18 năm tù. Con gái tui cùng chồng là Lương Văn Tĩnh mới bị bắt ở Kỳ Sơn. Cả 7 đứa cháu đều bỏ học cả, giờ sống vật vờ rứa chứ tui có mần được chi mà nuôi chúng”.

Đau lòng nhất có lẽ là trường hợp ông Vi Văn Luyện ở bản Văng Môn. Nhà ông trước đây vào diện giàu nhất xã nhưng từ khi hai đứa con trai là Vi Văn Xân và Vi Văn Toàn đi vào con đường nghiện ngập thì bao nhiêu của nả trong nhà đều bị chúng bán sạch. Và hai đứa con trai của ông cùng chết trong vòng 1 năm vì bị AIDS. Hai con dâu bỏ đi biệt tích, bỏ lại cho ông bà Luyện 3 đứa cháu, có 2 cháu đã chết.

Hai con trai của ông Luyện chết chưa xanh cỏ thì con rể là Vi Văn Hùng và đứa cháu là Vi Văn Oanh cũng chết vì AIDS. Cháu ngoại ông là Lương Văn Khín cũng vừa chết vì AIDS. Vậy là trong vòng 5 năm, gia đình ông Luyện có 7 người chết. Trong đó có 5 người chết vì căn bệnh thế kỷ do lây truyền từ tiêm chích ma túy.

Hiện nay, tệ nạn ma tuý ở Tương Dương ngày càng nóng và diễn biến cực kỳ phức tạp. Nếu như không có biện pháp ngăn chặn triệt để thì trong tương lai không xa, nhiều bản làng sẽ bị xoá sổ vì ma tuý.

Tiến Dũng