Minh Mạng

Có lần nghe chuyện về Nguyễn Công Trứ, vua Minh Mạng đã gọi ông là "thằng cuồng". Thế nhưng cái sự ngông ấy của ông xuất phát từ sự trải nghiệm sâu sắc đời sống lam lũ, khổ nghèo của người nông dân, chứ không đơn thuần là một phút cao hứng trong thư phòng lộng lẫy của vương công quý tộc như một số người lầm tưởng.

Hoàng Quýnh là một quan chức chưa bao giờ vượt quá phẩm hàm tòng nhị phẩm, nhưng lại thân cận với vua. Dưới tay Hoàng Quýnh, nhiều người đã "ngã ngựa", gồm cả Nguyễn Công Trứ và Lê Văn Duyệt...

Trị vì đất nước 21 năm, ngoài những đóng góp chấn hưng quốc gia, vua Minh Mạng còn để lại nhiều giai thoại và trong đó phải kể đến câu chuyện một đêm giúp 5 bà vợ mang thai.

Bất ngờ bên cạnh những cảnh đẹp tự nhiên nổi tiếng sông Hương, núi Ngự, biển Thuận An, phá Hà Trung…là sự góp mặt của rừng Đông Lâm. Ông vua nổi tiếng văn hay và chữ tốt Thiệu Trị là người đã xếp Đông Lâm vào một trong số 20 thắng cảnh nổi tiếng của Huế (Thần kinh nhị thập cảnh).

Cuốn sách bằng bạc mạ vàng của vua Thiệu Trị tấn phong cho vợ là bà Vũ Thị Viên lớn hơn theo quy định thời đó, và người được tấn phong đã được thăng vượt cấp lên nhất giai, bỏ qua nhị giai.

Cả một “bộ sậu” quan lại ở Nam Định, từ cấp trấn xuống cấp huyện thoái hóa, biến chất, trở thành “tập đoàn cư­ờng hào” hà hiếp dân chúng nặng nề…

Trong dân gian lưu truyền rằng nhà Nguyễn từ thời vua Minh Mạng về sau có “tứ bất lập” hay còn gọi là “tứ bất khả”, tức không lập Hoàng hậu, không phong Tể tướng, không phong Vương, không lấy Trạng nguyên. Vậy những điều này là thế nào?

Ngoài hai bà trên, Gia Long cũng như những vị vua khác, có trên 100 cung phi mỹ nữ. Tất cả các cung phi này đều là con gái của các đại quan trong triều đình. Nhiều vợ như thế không phải là thú vị và sung sướng...

Nguyễn Hàm Ninh đã thể hiện rõ tài năng của mình trong việc ứng đối văn chương và mô tả hoàn cảnh, sự vật và hiện tượng một cách chính xác, tinh tế. Nhưng vì thơ của ông quá hay, quá đúng với thực tiễn nên phải chịu đòn đau...

Vì làm vua và cũng thực sự là người giỏi về thơ phú nên Minh Mạng đã không ít lần tự cho mình là trí sĩ bậc nhất ở Việt Nam thời đó. Vậy mà Minh Mạng đã bị bà Huyện Thanh Quan chê là chữ viết xấu.