Môi trường lãi suất cao ảnh hưởng nặng và mạnh đến năng lực cạnh tranh của Việt Nam

Cụ thể, theo TS. Nguyễn Tú Anh - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Ban Kinh tế Trung ương, môi trường lãi suất cao đang ảnh hưởng nặng và mạnh nhất đến năng lực cạnh tranh của Việt Nam.

Kinh tế Việt Nam đã gặp phải nhiều khó khăn như sự "ảm đạm" của thị trường bất động sản và thị trường trái phiếu doanh nghiệp, cùng với sự suy giảm mạnh của hoạt động xuất khẩu trong quý IV/2022.

Nhìn tổng quan trong quý đầu năm 2023 cho thấy sự sụt giảm mạnh về tăng trưởng. Kinh tế quý I/2023 chỉ tăng 3,32% so với cùng kỳ và giảm 14,17% so với quý liền kề trước. Tăng trưởng của các trung tâm kinh tế lớn của cả nước đều sụt giảm mạnh...

Nhìn vào biểu đồ về tốc độ tăng trưởng GDP, tăng trưởng GDP quý I, II, III năm 2022 có vẻ ổn nhưng đến quý IV thì giảm mạnh do đơn hàng sụt giảm, sản xuất suy giảm, liên tục dưới 50 điểm.

Ngoài ra, ông Nguyễn Tú Anh còn cho biết: "Lãi suất trung bình của các ngân hàng lên tới 12-13% thậm trí có ngân hàng cho vay với lãi suất bình quân lên đến hơn 14,6%". Theo đó, lãi suất bắt đầu tăng từ tháng 7/2022 cho đến tháng 2/2023 lãi suất vẫn tiếp tục được neo cao.

Mức lãi suất cho vay bình quân từ khoảng 9-10% là rất cao và làm xói mòn năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam. Theo NHNN, dư nợ tín dụng bình quân trong cả năm 2022 là 1,13 triệu tỷ đồng với lãi suất cho vay bình quân là 10% thì riêng chi phí lãi vay mà doanh nghiệp và người dân phải chịu ít nhất là 1,13 triệu tỷ đồng, tương đương với 12% GDP của Việt Nam năm 2022.

Đáng chú ý, Trung Quốc từ khi bị ảnh hưởng bởi Covid-19 thì lãi suất cho vay của nước này liên tục giảm và giảm khá nhanh. Qua đó, lãi suất thực sự giúp các doanh nghiệp Trung Quốc phục hồi mạnh mẽ hậu đại dịch. 

So với doanh nghiệp Trung Quốc, doanh nghiệp Việt Nam phải chịu chi phí lãi vay cao gấp 3 lần Trung Quốc khiến cơ hội doanh nghiệp Việt Nam cạnh tranh so với nước bạn là hoàn toàn không có.

Mục tiêu của việt nam là năm 2020 có 1 triệu doanh nghiệp. Mục tiêu đến năm 2025 đạt 1,5 triệu doanh nghiệp nhưng tới tháng 3/2023 chỉ mới có gần 900 nghìn doanh nghiệp, còn xa so với mục tiêu đề ra và để đạt được con số doanh nghiệp này là vô cùng khó.

Theo các chuyên gia, hiện Việt Nam hoàn toàn có dư địa để giảm lãi suất cho doanh nghiệp, giúp phục hồi nền kinh tế. Đại diện nhóm nghiên cứu, ông Nguyễn Quốc Việt - Phó Viện trưởng VEPR đưa ra một số khuyến nghị chính sách trong ngắn hạn, gồm: Một là cân bằng giữa mục tiêu duy trì “ổn định kinh tế vĩ mô” nhưng đồng thời tìm kiếm các giải pháp chính sách nhằm thúc đẩy sự phục hồi kinh tế.

Hai là các chính sách tài khoá cần đóng vai trò chủ đạo trong việc hỗ trợ nền kinh tế phục hồi. Ba là chính sách tiền tệ cần duy trì trạng thái "thích ứng" với hiện trạng của nền kinh tế có nhiều rủi ro, tiếp tục cân bằng rủi ro tài chính với hỗ trợ phục hồi kinh tế. Việt Nam cần có những chính sách thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu. Kế đó là tiếp tục cải cách thể chế nhằm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Cuối cùng là công tác dự báo và đánh giá chính sách cần làm thường xuyên hơn...