Mỹ khẳng định bảo vệ Philippines sau các sự cố với tàu Trung Quốc trên Biển Đông

Trong sự cố hôm 22/10, khoảng 5 tàu cảnh sát biển Trung Quốc, 8 tàu hộ tống và 2 tàu hải quân đã phong tỏa và ngăn chặn 2 tàu cảnh sát biển Philippines và 2 tàu vận chuyển thực phẩm và các vật tư khác cho lực lượng Philippines đóng tại Bãi Cỏ Mây trên một tàu hải quân bị bỏ hoang - Cảnh sát biển Philippines Jay Tarriela nói.

Trong lúc đối đầu, một trong các tàu bảo vệ bờ biển Philippines và một tàu tiếp tế đã bị một tàu bảo vệ bờ biển và một tàu Trung Quốc đâm phải. Chỉ một trong hai chiếc tàu vận chuyển có thể cung cấp hàng tiếp tế cho lực lượng Philippines.

Philippines cho biết không có báo cáo về thương tích nhưng các cuộc chạm trán đã làm hư hỏng một tàu bảo vệ bờ biển Philippines và một tàu tiếp tế vỏ gỗ do hải quân nước này điều hành

Các nhà ngoại giao Philippines đã triệu tập một quan chức Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila sáng nay để phản đối bằng lời lẽ mạnh mẽ sau vụ va chạm hôm 22/10 ngoài khơi Bãi Cỏ Mây.

Quan chức Trung Quốc lặp lại khẳng định của Trung Quốc rằng các tàu Philippines đã xâm phạm lãnh thổ mà Trung Quốc tuyên bố là của họ.

“Trung Quốc một lần nữa kêu gọi Philippines xem xét nghiêm túc những quan ngại nghiêm trọng của Trung Quốc, tôn trọng lời hứa, ngừng khiêu khích trên biển, ngừng thực hiện các động thái nguy hiểm, ngừng tấn công và vu khống Trung Quốc một cách vô căn cứ, đồng thời kéo tàu chiến ‘mắc cạn’ ra càng sớm càng tốt”, Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila dẫn lời quan chức Trung Quốc Chu Chí Dũng.

Ông Chu nói về con tàu Sierra Madre, nơi đóng vai trò là tiền đồn lãnh thổ của Manila tại bãi cạn Cỏ Mây này sau khi bị mắc cạn có chủ ý vào năm 1999.

Lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc hôm Chủ nhật đổ lỗi cho các tàu Philippines gây ra vụ va chạm và cho biết người Philippines đang chở vật liệu xây dựng để củng cố tiền đồn của họ tại bãi cạn.

Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. hôm nay  đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp với Bộ trưởng Quốc phòng và các quan chức quân sự và an ninh hàng đầu khác để thảo luận về những hành động va chạm mới nhất ở bãi cạn. 

Philippines và các nước láng giềng khác của Trung Quốc đã phản đối các yêu sách lãnh thổ phi lý của Bắc Kinh trên gần như toàn bộ Biển Đông.

Sau cuộc họp, Bộ trưởng Quốc phòng Gilberto Teodoro đã  tổ chức họp báo và chỉ trích Trung Quốc sử dụng “vũ lực tàn bạo” mà ông cho là gây nguy hiểm cho các thủy thủ đoàn Philippines và đã bóp méo sự thật để che giấu hành vi gây hấn của mình.

“Chính phủ Philippines coi hành động gây hấn mới nhất của Trung Quốc là sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế”, ông Teodoro nói. 

Tổng thống Marcos đã ra lệnh điều tra các vụ va chạm trên biển, Bộ trưởng Teodoro nói, nhưng ông từ chối tiết lộ những bước chính phủ Philippines sẽ thực hiện.

Ông nói: “Chúng tôi đang xem xét những sự cố này một cách nghiêm túc ở cấp cao nhất của chính phủ,” đồng thời cho biết thêm rằng chính phủ đã kêu gọi tổ chức một cuộc họp báo để cung cấp thông tin chính xác. “Chính phủ Trung Quốc đang cố tình che giấu sự thật”, Bộ trưởng Quốc phòng nói.

Philippines cũng có kế hoạch nâng cao cảnh báo về  hành động nguy hiểm của tàu Trung Quốc trong các cuộc đàm phán giữa Trung Quốc và ASEAN về bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông. Bắc Kinh sẽ tổ chức các cuộc đàm phán kéo dài ba ngày bắt đầu từ 23/10, hai quan chức Philippines  giấu tên nói với hãng tin AP. 

Mỹ và các đồng minh khác đã cảnh báo về hành động của Trung Quốc. Washington tái khẳng định rằng họ có nghĩa vụ bảo vệ Philippines theo Hiệp ước phòng thủ chung năm 1951 nếu các lực lượng, tàu và máy bay của Philippines bị tấn công vũ trang, bao gồm cả “lực lượng bảo vệ bờ biển của nước này – ở bất kỳ đâu trên Biển Đông”.

“Hoa Kỳ sát cánh cùng các đồng minh Philippines của chúng tôi trước các hành động nguy hiểm và bất hợp pháp của lực lượng bảo vệ bờ biển Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và dân quân biển cản trở sứ mệnh tiếp tế của Philippines tới Bãi Cỏ Mây vào ngày 22/10,” Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong một tuyên bố do đại sứ quán của họ ở Manila phát đi.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng hành động nguy hiểm của tàu Trung Quốc gây ra các vụ va chạm và nói thêm rằng họ “vi phạm luật pháp quốc tế khi cố tình can thiệp vào hoạt động của tàu Philippines”.

Mỹ cho rằng các hành động nguy hiểm của tàu Trung Quốc là nguyên nhân gây ra các vụ va chạm và nói thêm rằng họ “vi phạm luật pháp quốc tế khi cố tình can thiệp vào việc các tàu Philippines thực hiện quyền tự do hàng hải trên biển cả”.

Bộ Ngoại giao Mỹ cũng trích dẫn phán quyết của trọng tài năm 2016 vô hiệu hóa các yêu sách mở rộng của Trung Quốc đối với Biển Đông trên cơ sở lịch sử, bao gồm cả ở Bãi Cỏ Mây.

Mỹ  đã triển khai lực lượng tuần tra Biển Đông nhằm thúc đẩy tự do hàng hải và hàng không - những động thái khiến Bắc Kinh tức giận và cảnh báo Mỹ ngừng can thiệp vào những gì mà họ cho là tranh chấp thuần túy ở châu Á.