Nắng nóng nguy hiểm, khoảng 1.000 người chết khi đi hành hương đến Mecca

Theo chính quyền các nước, ít nhất 14 người Malaysia, 165 người Indonesia, 75 người Jordan, 35 người Pakistan, 49 người Tunisia, 11 người Iran và 98 người Ấn Độ đã thiệt mạng. Bộ Ngoại giao Jordan cho biết thêm 27 người Jordan phải nhập viện và khoảng 14 người vẫn mất tích.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết nhiều công dân Mỹ đã thiệt mạng trong cuộc hành hương Hajj nhưng không cung cấp con số. "Chúng tôi có thể xác nhận cái chết của nhiều công dân Mỹ ở Ả Rập Saudi. Chúng tôi gửi lời chia buồn chân thành nhất tới các gia đình về sự mất mát của họ"- người phát ngôn Bộ Ngoại giao cho biết và nói thêm rằng cơ quan này sẵn sàng cung cấp hỗ trợ lãnh sự.

Hàng chục người Iran cũng đã phải nhập viện do say nắng và các tình trạng khác, Tổ chức Trăng lưỡi liềm đỏ Iran cho biết hôm 20/6, theo hãng thông tấn bán chính thức Tasnim của Iran.

Theo thống kê của CNN, điều này đưa số người chết chính thức mới nhất trong cuộc hành hương năm nay lên ít nhất 480.

Số người chết dự kiến sẽ còn tăng cao hơn nữa vì Ả Rập Saudi và Ai Cập vẫn chưa công bố số liệu chính thức. Ngoài ra, các chính phủ chỉ biết về những người hành hương đã đăng ký và đến Mecca theo hạn ngạch của đất nước họ - những người hành hương chưa đăng ký có thể sẽ thiệt mạng nhiều hơn.

Những người hành hương đã thực hiện hành trình năm nay trong điều kiện nhiệt độ cao nguy hiểm lên tới 49 độ C (120 độ F).

Theo Tổng thống Ai Cập, đơn vị xử lý khủng hoảng sẽ do Thủ tướng Mostafa Madbouly đứng đầu và sẽ "hỗ trợ cho gia đình những người đã khuất".

Tuyên bố cho biết thêm, Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi cũng đã chỉ thị cho đơn vị này "phối hợp nhanh chóng với chính quyền Arab Saudi để tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao trả thi thể" của những người đã thiệt mạng.

Theo một tuyên bố của nội các Ai Cập hôm thứ Năm, số người Ai Cập thiệt mạng chính thức là 28 người. Tuy nhiên, hãng tin Reuters và các hãng thông tấn khác đưa tin rộng rãi rằng có tới 500 đến 600 người Ai Cập đã thiệt mạng trên tuyến đường này.

Các quan chức Ai Cập cho biết họ đang làm việc để thu thập số liệu chính xác về số nạn nhân và người mất tích. Sự khác biệt bắt nguồn từ số lượng lớn những người hành hương chưa đăng ký không được tính vào số những người đã đăng ký và đến Mecca theo hạn ngạch của quốc gia họ.

Hàng nghìn người khác đã được điều trị say nắng sau khi ước tính đám đông khoảng 1,8 triệu người Hồi giáo phải đối mặt với nhiệt độ cao.

Hãng tin AP đưa tin Bộ Y tế Arab Saudi đã thực hiện các biện pháp an toàn bao gồm các trạm làm mát dọc theo tuyến đường chính thức và kêu gọi người hành hương sử dụng ô và uống đủ nước. Mặc dù vậy, thảm kịch đặt ra câu hỏi liệu có thể làm được nhiều hơn nữa để đảm bảo an toàn cho mọi người hay không.

Mối nguy hiểm càng lớn khi nhiều tín đồ chưa đăng ký, đó là những người muốn thực hiện nghĩa vụ tôn giáo của mình mặc dù không có giấy phép hành hương và những người không được tiếp cận các cơ sở chính thức.

Bộ trưởng phụ trách các vấn đề tôn giáo của Malaysia, Tiến sĩ Mohd Na'im Mokhtar, cho biết hầu hết những người hành hương tại nước này đã chết vì "bệnh tim, viêm phổi và nhiễm trùng máu", theo Thông tấn xã Bernama của nhà nước. Báo cáo của Bernama không nêu rõ liệu những người thiệt mạng có phải là thành viên của phái đoàn Hajj chính thức của đất nước hay không.

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Ấn Độ đã thông báo về cái chết của 98 công dân Ấn Độ hôm thứ Sáu, nói rằng: "Những cái chết này xảy ra do bệnh tật tự nhiên, nguyên nhân tự nhiên, bệnh mãn tính và tuổi già".

Hậu quả từ những cái chết đã khiến Tổng thống Tunisia Kais Saied sa thải bộ trưởng tôn giáo của đất nước. Trước khi bị sa thải, ông Ibrahim Chaibi đã thừa nhận khả năng xảy ra sơ suất trong việc chăm sóc những người hành hương. "Sự sơ suất có thể đã xảy ra. Nó sẽ có mặt và chúng tôi sẽ đánh giá nó ở cấp bộ, ai vi phạm sẽ bị trừng phạt", Chaibi cho biết hôm 21/6.

Đầu tuần qua, Chính phủ Saudi cho biết hơn 2.700 người đã được điều trị say nắng. Trong khi đó, hàng trăm người đã lên mạng xã hội để đăng bài về việc người thân của họ bị mất tích.

Việc những người hành hương qua đời không phải là hiếm (năm ngoái có hơn 200 người), nhưng cuộc hành hương năm nay được tổ chức trong bối cảnh nhiệt độ đặc biệt cao.

Mùa hành hương thay đổi hàng năm theo lịch Hồi giáo và năm nay rơi vào tháng 6, một trong những tháng nóng nhất ở vương quốc.

Ả Rập Saudi khuyên những người hành hương không nên thực hiện nghi lễ "ném đá quỷ" trong một số giờ nhất định sau khi nhiệt độ lên tới mức cực đoan 49 độ C (120 độ F).

Các quan chức Hajj yêu cầu người hành hương mang theo ô và uống đủ nước trong điều kiện khắc nghiệt trong khi quân đội Arab Saudi triển khai hơn 1.600 nhân viên cùng các đơn vị y tế chuyên điều trị say nắng và 30 đội phản ứng nhanh. 5.000 tình nguyện viên y tế và sơ cứu khác đã tham gia.

Thực hiện Hajj là một trong năm trụ cột của đạo Hồi, đòi hỏi mọi người Hồi giáo có đủ khả năng về thể chất và tài chính phải thực hiện hành trình đến thánh địa Mecca ít nhất một lần trong đời.

Cuộc hành hương bao gồm nhiều nghi lễ chi tiết bao gồm mặc một bộ quần áo đặc biệt tượng trưng cho sự bình đẳng và đoàn kết của con người trước Chúa, một đám rước hình tròn ngược chiều kim đồng hồ quanh tòa nhà Kaaba hình khối và biểu tượng ném đá cái ác.

Hajj là nguồn uy tín của vua Ả Rập Saudi, người giữ danh hiệu Người giám hộ của Hai Thánh đường Hồi giáo linh thiêng với tư cách là người bảo vệ các địa điểm linh thiêng nhất của đạo Hồi. Nhưng cuộc hành hương cũng là một nguồn thu đáng kể cho nền kinh tế Saudi.