Nếu dự báo, cảnh báo sớm, đợt mưa trái mùa ở Nam Trung Bộ sẽ giảm thiểu thiệt hại

Tại Hội nghị toàn quốc về công tác Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn năm 2022, sáng 25/4, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đánh giá công tác dự báo thiên tai tuy đã có nhiều cố gắng nhưng chưa thực sự đáp ứng yêu cầu.

Phó Thủ tướng yêu cầu chất lượng các bản tin dự báo cần tiếp tục được nâng cao hơn nữa. "Trong phòng chống thiên tai, công tác dự báo đóng vai trò quyết định đến hiệu quả của công tác chỉ đạo, huy động, bố trí lực lượng, chủ động ứng phó của cơ quan chức năng và người dân", ông nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhắc lại, đợt mưa lũ trái quy luật ngay trong thời gian mùa khô ở các tỉnh Nam Trung Bộ vừa qua, nếu có thể dự báo, cảnh báo sớm hơn, chính xác hơn, chắc chắn thiệt hại về tài sản của nhân dân đã được giảm nhẹ hơn.

Theo đó, đợt mưa lũ lớn bất thường, trái quy luật ngay giữa mùa khô, kèm theo dông lốc, sóng lớn từ ngày 30/3-2/4 tại các tỉnh từ Quảng Bình đến Khánh Hòa với tổng lượng mưa từ 200-600 mm, trong đó có nơi mưa đặc biệt lớn như tại Khe Tre (Thừa Thiên Huế) 835 mm (là đợt mưa là kỷ lục trong 60 năm so với cùng thời kỳ).

Phó Thủ tướng cũng cho rằng, phương tiện, trang thiết bị, công cụ, vật tư phục vụ công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn còn hạn chế, vừa thiếu về số lượng, vừa chưa phù hợp với đặc điểm thiên tai từng vùng, từng lĩnh vực, dẫn tới những bị động trong ứng phó, cứu hộ cứu nạn trong nhiều tình huống.

Bên cạnh đó, việc đầu tư nâng cấp các công trình kết cấu hạ tầng như hệ thống đê điều, thủy lợi... còn hạn chế. Dẫn tới nhiều rủi ro và việc khắc phục ảnh hưởng của thiên tai còn chậm.

Một hạn chế nữa, Phó Thủ tướng chỉ ra, đó là công tác hỗ trợ, triển khai khắc phục hậu quả thiên tai còn bất cập, thủ tục rườm rà gây chậm trễ, chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra. 

Nhiều đợt thiên tai, sau cả tháng Ban chỉ đạo mới tổng hợp đề xuất hỗ trợ; một số địa phương sau khi nhận được hỗ trợ nhưng triển khai chậm dẫn tới phải kéo dài thời gian, không phù hợp với tính chất hỗ trợ khắc phục khẩn cấp hậu quả thiên tai; việc đầu tư khắc phục hậu quả thiên tai không dứt điểm, làm giảm hiệu quả.

Tiếp đó, công tác vận hành liên hồ chứa trên các hệ thống sông, đặc biệt tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên còn có những tồn tại, bất cập.

Sự phối hợp, thông tin giữa các địa phương thượng nguồn với hạ nguồn, giữa cấp tỉnh với cấp huyện, cấp xã, giữa chủ hồ, đơn vị quản lý vận hành hồ với chính quyền địa phương chưa tốt. 

Việc chấp hành quy định vận hành liên hồ chứa chưa nghiêm; việc thông báo cho chính quyền địa phương, người dân khi xả lũ ở một số hồ chứa chưa kịp thời, đúng quy định hoặc hình thức thông báo chưa phù hợp, kịp thời dẫn đến bị động trong ứng phó.

"Quy trình này cần xem xét lại, tránh trường hợp phân cho các địa phương, các địa phương lại giao cho chủ hồ. Sự phối hợp giữa các cơ quan khi xả lũ, nếu không tốt sẽ rất nguy hiểm, người dân không kịp ứng phó. Các Bộ, ngành phải tập hợp, rà soát, cần thiết phải kiểm tra, thanh tra làm rõ. Thông báo cho nhân dân phải sớm, để người dân có đủ thời gian để ứng phó. Việc này cần phải phân tích kỹ, trở thành bài học trong phòng, chống thiên tai", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Năm 2022, trước tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai được dự báo sẽ ngày càng diễn biến rất phức tạp, khó lường. Để chủ động cảnh báo, dự báo và ứng phó với diễn biến của thiên tai, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành yêu cầu, phải đổi mới, nâng cao năng lực công tác theo dõi, giám sát, dự báo, cảnh báo thiên tai.

"Với phương châm phòng là chính, chỉ đạo từ sớm, từ xa, tôi đề nghị cần triển khai ngay công tác kiểm tra, rà soát phương án, kế hoạch phòng, chống thiên tai trên cả nước. Cùng với đó, nâng cao chất lượng công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành, huy động và phối hợp lực lượng ứng phó với diễn biến thiên tai, sự cố", Phó Thủ tướng yêu cầu.

Bên cạnh đó, triển khai thực hiện hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết, chính sách, pháp luật về phòng chống thiên tai, sự cố và tìm kiếm cứu nạn; quan tâm đầu tư cho phòng, chống thiên tai; đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông.