Nga thâm hụt ngân sách khủng khiếp; Ukraine tấn công tàu hải quân Nga gây hậu quả khôn lường

Trong 7 tháng đầu năm ngoái, Nga đã thặng dư 557 tỷ rúp, nhưng chi tiêu đáng kể để hỗ trợ cuộc chiến ở Ukraine và một loạt lệnh trừng phạt của phương Tây đối với hoạt động xuất khẩu dầu và khí đốt của nước này đã đánh vào kho bạc của chính phủ kể từ đó.

Nga đã tăng gấp đôi mục tiêu chi tiêu quốc phòng vào năm 2023 lên hơn 100 tỷ USD - chiếm 1/3 tổng chi tiêu công - một tài liệu chính phủ được Reuters xem xét cho thấy, khi chi phí cho cuộc chiến ở Ukraine tăng cao và gây căng thẳng ngày càng tăng đối với ngân sách nhà nước.

Bộ tài chính đã ngừng công bố dữ liệu hoàn thành ngân sách hàng tháng của từng cá nhân vào năm ngoái, nhưng dựa trên số liệu mới nhất, Nga đã công bố mức thâm hụt trong tháng 7 là 222 tỷ rúp.

Trong khi đó, lượng tiền mặt trong lưu thông ở Nga đã tăng đều đặn kể từ khi Moscow tiến hành cuộc chiến ở Ukraine. Vào tháng 6, con số này đã phá vỡ mức cao nhất mọi thời đại khi đạt 17,8 nghìn tỷ rúp (168,4 tỷ euro).

Vào tháng 6, tốc độ tăng trưởng dòng tiền ở Nga đã tăng hơn gấp đôi so với tháng trước, đạt 458 tỷ rúp (4,3 tỷ euro), theo dữ liệu chính thức của Ngân hàng Trung ương được công bố với độ trễ khoảng một tháng. Tổng cộng, người Nga hiện có 17,8 nghìn tỷ rúp (168,4 tỷ euro) tiền mặt đang lưu hành, nhiều hơn 4 nghìn tỷ rúp (40 tỷ euro) so với đầu năm 2022.

Nhà kinh tế Nikolay Korzhenevsky lưu ý rằng sự gia tăng này có thể được chia thành hai phần: 2–2,5 nghìn tỷ rúp là bất thường và có thể trực tiếp hoặc gián tiếp do chiến tranh, trong khi phần còn lại là do lạm phát và các nguyên nhân tự nhiên. "Phần bất thường" là thứ đang đẩy giá cả lên cao và có nguy cơ khiến nền kinh tế Nga mất cân bằng", chuyên gia kinh tế Nikolay Korzhenevsky nhận xét.

Ukraine tấn công tàu hải quân Nga khiến giá lúa mì và dầu tăng vọt

Giá lúa mì và dầu tăng sau khi Ukraine tấn công một tàu hải quân Nga, làm dấy lên cảnh báo rằng xung đột leo thang ở khu vực Biển Đen có thể làm tăng chi phí lương thực và năng lượng .

Giá lúa mì kỳ hạn chuẩn tăng tới 3,4% lên mức cao 6,545 USD/giạ trước khi giảm, trong khi giá dầu nhanh chóng đạt mức cao nhất trong gần 4 tháng.

Các chuyên gia cho biết căng thẳng gia tăng ở khu vực trọng yếu, nơi một lượng lớn ngũ cốc và dầu xuất khẩu đi qua có nguy cơ làm hồi sinh áp lực lạm phát bằng cách đẩy giá lương thực và năng lượng lên cao.

Caroline Bain từ công ty tư vấn Capital Economics, cảnh báo sự leo thang hơn nữa có thể sẽ đẩy giá lúa mì lên mức cao nhất của năm ngoái, với "những tác động rất nghiêm trọng đối với lạm phát giá lương thực".

Bà nói: "Bạn không thể đánh giá thấp tầm quan trọng của Biển Đen. Khoảng 70% ngũ cốc của Nga thường rời cảng biển đen và hơn 90% đối với Ukraine trước chiến tranh. Bất kỳ sự gián đoạn nào đối với thương mại đó sẽ có những tác động lớn".

Giá dầu và lúa mì tăng vọt sau khi các cuộc không kích bằng máy bay không người lái trên biển của Ukraine tấn công các tàu Nga ở Biển Đen vào cuối tuần qua, làm hư hại một tàu chiến và một tàu chở dầu.

Các cuộc tấn công trả đũa diễn ra sau các cuộc tấn công của Nga vào cảng nội địa chính của Ukraine vào tuần trước và việc Moscow từ chối gia hạn thỏa thuận Biển Đen do Liên Hợp Quốc làm trung gian vào tháng 7, bất chấp những cảnh báo rằng nó có thể có tác động tàn phá.

Nga là nước xuất khẩu dầu lớn thứ hai thế giới sau Ả rập Xê út và đã tuyên bố sẽ giảm xuất khẩu 300.000 thùng/ngày trong tháng 9. 1/5 xuất khẩu của Nga đi qua Biển Đen.

Bà Bain cho biết: "Tình trạng hiện tại của thị trường dầu mỏ đã rất căng thẳng, do Ả rập Xê út  tự nguyện cắt giảm sản lượng và OPEC hạn chế sản lượng. Vì vậy, bất kỳ sự gián đoạn nào đối với 20% đó từ Nga sẽ khiến giá dầu tăng vọt".

Trong khi lạm phát đã giảm bớt ở hầu hết các nền kinh tế tiên tiến trong những tháng gần đây, việc siết chặt nguồn cung lúa mì và dầu mỏ có thể gây ra một đợt tăng giá khác.

Bà Bain cho biết: "Nguyên nhân ban đầu của lạm phát là giá lương thực và năng lượng và giờ đây chúng ta đang ở trong vòng tác động thứ hai khi những mức giá đó đã giảm trở lại. Nếu giao dịch ngoài Biển Đen bị đình trệ, thì chúng ta chắc chắn có thể quay lại mức cao của năm ngoái đối với cả dầu mỏ và lúa mì. Việc nó có tác động lạm phát kéo dài hay không sẽ phụ thuộc vào việc nó kéo dài bao lâu".

Tại Vương quốc Anh, lạm phát cuối cùng đã giảm đáng kể vào tháng 6 khi giảm hơn dự kiến xuống còn 7,9%. Giá lương thực tăng cũng chậm lại nhưng vẫn cao hơn 17,3% so với một năm trước đó.

Những người mua trực tiếp ngũ cốc của Nga và Ukraine chủ yếu là một số quốc gia nghèo nhất thế giới ở châu Phi và châu Á, nhưng giá toàn cầu tăng đột biến nhanh chóng trở thành vấn đề ở khắp mọi nơi.

Bà Bain cho biết: "Những người mua sắm ở Vương quốc Anh sẽ cảm nhận được lạm phát nhiều như những người ở Châu Phi, ngay cả khi nguồn cung cho Vương quốc Anh không bị ảnh hưởng".