Nghề mò vàng trên bãi tắm ở Vũng Tàu

Hỏi ra mới biết, họ là những người đi mò vàng, đồ trang sức như dây chuyền, lắc chân, lắc tay, nhẫn mà du khách tắm biển bị sóng đánh tuột ở quanh đây.

Mặc dù không phải lên rừng xanh núi đỏ, không đào hang đào hố để tìm vàng nhưng nhìn chung, để kiếm được một chút vàng, ở đâu cũng thế, đầy cơ cực và nước mắt, kèm theo không ít những thất vọng não nề.
Vàng nhưng… không phải là vàng

Là một trong những bãi tắm nổi tiếng không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới nên cũng thật dễ hiểu, khu vực các bãi tắm biển ở Vũng Tàu thường xuyên có hàng ngàn du khách đổ về đây tắm biển, đặc biệt là dịp cuối tuần, nghỉ lễ tết.

Với họ, khi được hòa vào làn nước trong xanh là để thư giãn, tận hưởng cảm giác êm đềm, thư thái. Thế nhưng, cũng có người đến những bãi tắm như bãi Trước, bãi Sau, Thùy Vân… không chỉ để tắm biển mà để… mò vàng. Đó là những thứ đồ trang sức quý giá mà nhiều lúc, khách tắm biển vô tình để sóng đánh tuột mất, trôi nổi dưới những chân sóng, bên bãi cát dài chi chít những vết chân. Có lẽ, nghề mò vàng ở biển Vũng Tàu là một trong những nghề lạ lùng, thú vị nhất mà chúng tôi từng biết, dù nó cũng rất bấp bênh.

Hơn 9 giờ sáng, khu vực bãi Sau đã đông nghịt người. Ngoài những du khách ở xa như Biên Hòa (Đồng Nai), Sài Gòn, Thủ Dầu Một (Bình Dương) thì cũng có hàng ngàn người dân ở các vùng lân cận tìm về bãi biển này. Mọi người, ai cũng cố tìm cho mình một cảm giác thư thái nhẹ nhàng bên những con sóng êm đềm. Thế nhưng, ở đây không chỉ có người đến để tận hưởng cảm giác an nhàn mà còn có nhiều người đang lặng lẽ mưu sinh. Đó chính là anh Phan Văn Tâm, một người làm nghề mò vàng trên bãi biển này.

Tâm sự về cái công việc có phần lạ lẫm này, anh Tâm cười nhẹ cho biết: "Nói là nghề nhưng cái công việc này cũng hên xui và vất vả lắm. Tôi có trang bị một cái máy dò, đơn giản kiểu như người ta đi dò… mìn vậy. Ở phần trước của máy có một bộ phận cảm ứng dạng nam châm, nó sẽ phát ra những tín hiệu khi gặp bất kỳ kim loại nào như vàng, bạc, sắt nhôm… Ngoài ra, còn phải có một ống tai nghe để nhận biết tín hiệu và một thanh đòn để cầm tay nữa. Hằng ngày, tôi thức dậy lúc 3 giờ sáng, rà rà trên nền cát để phát hiện những đồ trang sức mà du khách tắm biển bị rớt do sóng đánh từ hôm trước sót lại".

Kể về những vui buồn trong nghề của mình, anh Tâm chả giấu giếm gì nói luôn: "Cái nghề này nhiều lúc như đánh bạc với biển vậy các chú ơi. Có bữa, tưởng là ngon ăn, phát tài to rồi ai ngờ lại hỏng. Chẳng hạn hôm thứ bảy tuần trước, cũng đoạn lưng chừng mặt trời thế này, đang cặm cụi dò thì thấy có tín hiệu tít tít, tôi mừng rơn. Chầm chậm dò lại, tôi dùng cả 2 tay cạo bớt lớp cát mỏng ở trên để tìm xem vật gì đang ẩn sau lớp cát vàng kia. Làm cái nghề này, chuyện đó là bình thường bởi nhiều lúc, một cái nút chai bia cũng làm máy phát ra tiếng kêu mà.

Tuy nhiên, lần này thì khác bởi tôi thấy một các lắc tay khá lớn, tròn trịa màu vàng óng ả hiện lên. Vội vã cầm lên, thấy tay mình nằng nặng nên tôi đoán, cái lắc với những hạt cát nhỏ lấm lem bám vào này có lẽ phải cỡ hơn 2 lượng, định giá chừng vài chục triệu đồng, hoặc nếu là vàng tây thì cũng tầm gần chục triệu chứ không ít hơn.

Để chắc ăn hơn, tôi đưa lên miệng cắn thử và thấy cứng, không sứt mẻ gì nên đoán chắc chắn là vàng rồi. Thế là tôi lên bờ, lấy xe đi tìm chỗ bán. Sau khi người ta đo tuổi vàng bằng máy, tôi mới ngã bổ chửng khi biết đó là hợp kim inox có mạ vàng tây bên ngoài. Thế là cứ tưởng có vàng thật ai ngờ... có vàng mà không phải là vàng.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, mùa này khí hậu miền Đông khá oi bức nên người dân ở khắp các tỉnh lân cận vẫn thường xuyên tìm về đây tắm biển. Vì vậy, chuyện những ngày cuối tuần, người tắm biển đặc kín ở khu vực này là bình thường. Thế nên, ngoài anh Tâm thường dò vàng ở khu vực bãi Sau, còn một số người nữa cũng làm nghề dò vàng này ở các bãi Thùy Vân, bãi Dâu hay bãi Trước, những nơi có rất đông người đến tắm biển với hy vọng mong manh về niềm vui cơm áo.

Không phải vàng lại... quý hơn vàng

Nhìn bóng dáng người đàn ông lầm lụi cần mẫn cúi mặt sát đất dò từng mô cát nhỏ, giữa những tiếng cười của trẻ em, phụ nữ, thanh niên nam nữ mà chúng tôi không khỏi ái ngại bởi biết đến bao giờ, cái âm thanh nhỏ bé từ chiếc tai nghe của anh mới gióng lên hồi chuông báo hiệu cơm áo cho anh.
Dừng lại cho đỡ chóng mặt, anh Tâm kể về cuộc đời mình: "Tôi năm nay 37 tuổi, nhà ở bên đảo Gò Găng (xã Long Sơn, TP.Vũng Tàu), có một vợ và hai đứa con gái nhỏ, trước đây thường đi biển mưu sinh. Cách đây ít lâu, có lần đưa vợ con đi tới khu bãi Sau này chơi, mình vô tình nhặt được một chiếc bông tai bằng vàng, bán được hơn 2 triệu. Thế là tôi nghĩ, sao mình không chuyển sang làm công việc chính là đi nhặt những gì mà người ta làm rơi ở đây.

Nghĩ là làm, tôi nhờ người ta chế tạo cho mình một cái máy dò kim loại đơn giản và hành nghề. Mà cái nghề này nó lạ lắm các chú ơi, cả tuần đầu tiên tôi chả tìm được một mảnh vàng, bạc gì và định bỏ nghề thì ông trời run rủi thế nào lại… kêu tít tít và bữa đó tìm được một cái lắc vàng tây. Đến nay, tôi đã đi dò vàng được gần ba năm rồi, nói chung là may rủi chẳng biết đâu mà lường cả. Chỉ hy vọng những ngày cuối tuần, lễ tết người tắm biển đông, sẽ có thêm cơ hội để mình kiếm sống mà thôi. Vậy nhưng cả tháng nay, tôi chỉ kiếm được 3 cái bông tai loại nhỏ bằng vàng tây, chắc là của những bé gái đeo tai, giá bán được cũng chỉ vài trăm ngàn, đủ sống mà thôi. Hy vọng, mấy bữa nữa có thể tìm được cái dây hay lắc thì mới khá lên được.

Chia tay anh Tâm, chúng tôi tìm sang bãi Dứa, một bãi biển thơ mộng nằm ngay dưới chân tượng Phật Lớn danh tiếng. Ở đây, bác Hòa, 52 tuổi cũng là một đồng nghiệp của anh Tâm, kể: "Bây giờ ít người đeo vàng làm đồ trang sức lắm bởi như thế dễ bị cướp giật. Mà có đeo cũng khó mà rơi để chúng tôi có cơ hội tìm được. Chỉ mong chờ những em nhỏ đeo bông tai, lắc tay bằng vàng tây, vàng non tuổi mà cha mẹ mua làm đồ trang sức khiến chúng ham vui mà bị sóng đánh rơi.

Như bản thân tôi đây, từ trước đến giờ, ngày nào cũng lầm lũi đi từ mờ sáng cho tới giữa trưa, về nghỉ chút rồi lại đi dò tới tối mịt mà cũng chỉ kiếm được đâu 2-3 cái bông tai vàng tây, giá cũng chỉ hơn trăm ngàn đồng thôi. Có hôm, mới dò chưa được cái gì thì có một cô bé ở trên Tây Ninh theo cha mẹ xuống tắm chẳng may mất cái bông tai, lên bờ bé phát hiện ra nên mếu máo khóc. Cha mẹ cô ấy đi tìm, thấy tôi dò nên cứ nài nỉ nhờ. Mà cũng lạ, mình dò kiếm cho bản thân thì lâu mới gặp mà dò nhờ chỉ loáng cái đã thấy. Họ nhận lại bông tai và trả tôi 2 trăm ngàn, gọi là tiền công các chú à. Nhưng nhiều lúc, dò được cái không phải là vàng lại có giá trị hơn vàng thật.

Đó là lần tôi dò được một cái dây truyền bằng inox có gắn một viên bi như bi ve khá lớn, chắc là của người nước ngoài đeo. Bình thường, mấy cái đồ này bán chả được nổi trăm ngàn nhưng run rủi thế nào, sáng hôm sau tôi thấy một ông Tây da trắng cứ cặm cụi tìm kiếm cái gì trên bãi cát ấy. Thấy tôi có cái máy dò, ông ta nhờ anh bảo vệ trên kia lại phiên dịch, hỏi tôi có nhặt được sợi dây chuyền có gắn quả địa cầu tròn tròn của ông ấy không thì trả lại. Khi tôi lấy cái dây tối qua ra, ông ta mừng khôn xiết rồi gật đầu lia lịa, đưa cho tôi đâu hơn chục tờ tiền đô-la bảo cảm ơn.

Cứ nghĩ chắc vài trăm ngàn gì đó, nhưng chiều về, đổi ở ngân hàng phía bên kia đường Nguyễn Tất Thành, thấy được gần mười triệu đồng mà mừng rớt nước mắt. Thế mới biết, ở đời có nhiều cái còn quý hơn cả… vàng bởi hôm sau nghe anh bảo vệ bảo, cái dây đó là kỷ vật của ông ấy, trong quả địa cầu là di cốt của người vợ quá cố mà ông ta luôn mang bên mình, nếu lỡ đánh mất thì ông ấy sẽ ân hận suốt đời".

Có thể nói, với những người đi mò vàng này, cuộc sống cũng bấp bênh như chính những con sóng dập dồn kia vậy. Lúc may, lúc rủi khôn lường. Nhiều khi, có vàng mà không phải là vàng và ngược lại, cái không phải là vàng mà lại quý hơn vàng.