Ngộ độc thực phẩm tăng vì bữa ăn công nhân chỉ có giá 11.000 – 14.000 đồng?

Số người tử vong vì ngộ độc thực phẩm tăng vọt

Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong cho biết, tình hình ngộ độc thực phẩm diễn biến rất phức tạp. Chỉ trong 6 tháng đầu năm, toàn quốc đã ghi nhân 48 vụ ngộ độc thực phẩm, 824 người đi viện và 22 người tử vong. So với cùng kỳ năm 2019, số tử vong tăng 17 người. Chính vì thế, yêu cầu cấp thiết là phải có biện pháp phòng ngừa, nhất là trong giai đoạn vừa phòng chống dịch Covid-19, vừa phòng chống ngộ độc thực phẩm, đặc biệt trong các khu công nghiệp, khu chế xuất (KCN/KCX).

Từ năm 2010 – 2019, toàn quốc có 149 vụ ngộ độc tại bếp ăn tập thể trong KCN/KCX với hơn 10.000 người mắc. Tính đến hết ngày 31/5, ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn tập thể trong KCN/KCX là 1 vụ làm 149 người mắc, 149 người đi viện và không ghi nhận trường hợp tử vong.

Thực phẩm sử dụng chủ yếu trong các vụ ngộ độc tập thể tại KCN/KCX là thực phẩm hỗn hợp (126 vụ), tiếp đến thủy sản chủ yếu là do sử dụng cá ngừ (chứa Histamine). Các vụ ngộ độc do cá ngừ tập trung tại TP.HCM, Đồng Nai và Bình Dương

Theo đánh giá của Cục An toàn thực phẩm, tình hình an toàn thực phẩm tại các bếp ăn tập thể trong KCN/KCX vẫn rất phức tạp, một bộ phận lớn các cơ sở có nhu cầu, chấp nhận sử dụng thực phẩm giá rẻ, không đảm bảo ATTP vẫn còn tồn tại; Nguồn thực phẩm nguyên liệu cung cấp cho bếp ăn tập thể trong KCN, KCX rất đa dạng, khó kiểm soát ATTP triệt để.

Bên cạnh đó, các cơ sở cung cấp suất ăn sẵn không ngừng gia tăng, nhiều cơ sở quy mô nhỏ, điều kiện cơ sở rất thủ công, khó kiểm soát yêu cầu về ATTP (phương tiện, dụng cụ chế biến, bảo quản, thời gian vận chuyển...).

Thêm nữa, các cấp chính quyền địa phương, Ban quản lý KCN/KCX, chủ các doanh nghiệp sử dụng dịch vụ ăn uống không nắm rõ hoạt động của bếp ăn tập thể, cơ sở cung cấp suất ăn sẵn trên địa bàn; khoán công tác bảo đảm ATTP cho nhà thầu cung cấp suất ăn cho công nhân; khoán cho bộ phận hành chính nên công tác bảo đảm ATTP hiệu quả thực hiện thường thấp và thực hiện không triệt để.

Bữa ăn công nhân quá rẻ

Theo Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Đồng Nai, hiện nay, bữa ăn ca cho công nhân tại các Công ty trong các khu công nghiệp được tổ chức bằng ba hình thức chính: Bếp ăn tập thể tự tổ chức; Hợp đồng với nhà thầu chế biến, phục vụ tại tại trụ sở công ty; Hợp đồng với doanh nghiệp cung cấp suất ăn sẵn.

Theo thống kê trong giai đoạn từ năm 2016-2020, trên địa bàn tỉnh Đồng Nai xảy ra 26 vụ ngộ độc thực phẩm làm 870 người mắc. Trong đó, ngộ độc thực phẩm tại các bếp ăn tập thể là 13 vụ làm 701 người mắc.

Căn nguyên của đa số vụ ngộ độc là do vi sinh vật. Trong thời gian gần đây, Chi cục ATVSTP đã ghi nhận một số vụ ngộ độc thực phẩm có nguyên nhân liên quan đến các món chay. Cụ thể từ năm 2018  đến nay đã xảy ra 5 vụ ngộ độc thực phẩm có món ăn liên quan đến nấm bào ngư tại các bếp ăn tập thể trong các khu công nghiệp.

Các lỗi vi phạm về đảm bảo an toàn thực phẩm tại các bếp ăn tập thể như không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm; không có dụng cụ chế biến, bảo quản sống chín riêng biệt; không thực hiện việc bảo quản sống chín riêng biệt; không tổ chức lưu mẫu thức ăn hoặc lưu không đúng quy định; không tổ chức kiểm thực ba bước hoặc kiểm thực 3 bước không đúng quy định; nhân viên không được khám sức khỏe định kỳ...

Theo nhận định của Chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm Đồng Nai, nguyên nhân chính dẫn đến ngộ độc thực phẩm là việc kiểm soát nguyên liệu thực phẩm đầu vào tại một số các bếp ăn tập thể, cơ sở cung cấp suất ăn sẵn vẫn chưa được thực hiện tốt. Giá trị suất ăn trung bình từ 11.000-14.000 đồng vẫn còn phổ biến nên chất lượng bữa ăn kém là nguyên nhân dẫn đến tình hình ngộ độc thực phẩm. 

Mặt khác, số lượng mô hình chuỗi thực phẩm an toàn chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của thị trường, giá cả cao hơn so với giá thị trường cũng dẫn đến việc các doanh nghiệp có bếp ăn tập thể và doanh nghiệp cung cấp suất ăn sẵn khó khăn trong việc tiếp cận thị trường này.