Ngoại trưởng Blinken: Tôn trọng quyền định hình tương lai đất nước dưới hệ thống chính trị Việt Nam

Một trong những mối quan hệ năng động nhất

Gặp gỡ báo chí trong và ngoài nước chiều nay, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết, từ lâu ông đã rất mong chờ được trở lại Việt Nam và thực hiện chuyến thăm đầu tiên tới đây với tư cách là Ngoại trưởng. "Tôi từng đến đây khi còn là Thứ trưởng ngoại giao vào năm 2016 nhưng tôi rất vui khi được trở lại ngày hôm nay" - ông chia sẻ.

Ngoại trưởng Blinken khẳng định: Thay mặt Tổng thống Biden, tôi đến đây để mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ đối tác đó, tiếp nối cuộc điện đàm giữa Tổng thống Biden và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vào tháng trước cũng như các chuyến thăm cấp cao trước đó, bao gồm chuyến thăm của Phó Tổng thống Kamala Harris, Bộ trưởng Quốc phòng Austin, Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Katherine Tai, Tổng giám đốc USAID Samantha Power và các thành viên Quốc hội. 

Tại Hà Nội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp Ngoại trưởng Blinken. Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Trưởng ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung đã có các cuộc thảo luận với Ngoại trưởng Mỹ. 

Ông Blinken cho biết, các cuộc gặp gỡ, trao đổi trong chuyến thăm tập trung vào việc làm thế nào Hoa Kỳ có thể tiếp tục hỗ trợ thành công của Việt Nam – qua đó mang lại lợi ích cho người dân Việt Nam, người dân Hoa Kỳ và toàn bộ khu vực.

Nhận định chung về quan hệ hai nước, Ngoại trưởng Antony Blinken cho rằng đây là thời điểm tốt để nâng cấp quan hệ đối tác hiện có. "10 năm qua hai bên đã có quan hệ đối tác toàn diện, tạo nền tảng mạnh mẽ cho chúng ta trong mọi lĩnh vực. Đây là thời điểm tốt để đi xa hơn nữa, làm việc hợp tác hiệu quả hơn nữa, mở rộng sang các lĩnh vực mới" - ông nói. 

"Đối với chúng tôi, đối với Tổng thống Biden, với Washington, đây là một trong những mối quan hệ năng động nhất và quan trọng nhất mà chúng ta có. Chúng ta đã có một quỹ đạo đáng chú ý trong vài thập kỷ, thập kỷ qua, niềm tin của chúng tôi là nó có thể và sẽ phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong những thập kỷ tới". 

Thúc đẩy Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do rộng mở

Ông nói rằng rằng hai quốc gia đang hợp tác vì lợi ích chung vô cùng rộng lớn trong các lĩnh vực kinh tế thương mại, giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu, ngăn chặn các đại dịch, thúc đẩy khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do rộng mở.

Ngoại trưởng Antony Blinken tin rằng "Hoa Kỳ và Việt Nam có lợi ích chung trong việc duy trì sự tôn trọng luật pháp quốc tế, thương mại không cản trở, tự do hàng hải và hàng không". 

Ông cho biết, Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ Việt Nam và các quốc gia Đông Nam Á khác, giúp họ xây dựng năng lực để duy trì chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.  "Là một phần trong quan hệ đối tác an ninh song phương đang phát triển, chúng tôi đang hoàn tất việc chuyển giao tàu tuần duyên thứ ba của Hoa Kỳ cho Việt Nam, bổ sung cho hạm đội gồm 24 tàu tuần tra và các thiết bị, cơ sở huấn luyện và điều hành mà chúng tôi đã cung cấp từ năm 2016. Tất cả những nỗ lực này nhằm củng cố năng lực của Việt Nam trong việc đóng góp vào hòa bình và ổn định hàng hải ở Biển Đông" - ông nói.

Ngoại trưởng Blinken cũng cam kết hỗ trợ một Việt Nam vững mạnh, thịnh vượng và độc lập. Ông nhấn mạnh: "Chúng tôi tôn trọng quyền của Việt Nam trong việc định hình tương lai của đất nước dưới hệ thống chính trị của các bạn". Ông cho biết, hai bên cũng đã đề cập đến các vấn đề trọng tâm của Đối thoại Nhân quyền Hoa Kỳ - Việt Nam.

Hai bên cũng thảo luận về các nỗ lực nhằm thúc đẩy sự thịnh vượng trên diện rộng ở Việt Nam và trên toàn khu vực, bao gồm thông qua Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (IPEF).

"Việt Nam đã tham gia đàm phán về cả bốn trụ cột của IPEF, qua đó giúp dẫn đầu những nỗ lực về các vấn đề có vai trò định hình nền kinh tế trong thế kỷ 21, gồm sức chống chịu của chuỗi cung ứng, chuyển đổi năng lượng sạch và kết nối kỹ thuật số – từ đó mang lại lợi ích cho người dân Hoa Kỳ và người dân trên toàn thế giới" - ông Blinken nói.

Các cuộc thảo luận cũng đề cập sự tôn trọng lẫn nhau đối với vai trò trung tâm của ASEAN và quan hệ đối tác chặt chẽ của hai nước thông qua các khuôn khổ kinh tế khu vực, bao gồm APEC, mà Hoa Kỳ đăng cai tổ chức năm nay, và quan hệ đối tác Mekong-Hoa Kỳ. 

Ông Blinken nói: "Chúng tôi đánh giá cao vai trò lãnh đạo không thể thiếu của Việt Nam trong việc giải quyết các thách thức phát triển ở khu vực sông Mekong - vốn đang trở nên tồi tệ hơn do việc xây dựng các đập nước, biến đổi khí hậu và đánh bắt thủy hải sản quá mức".

Hai nước cũng đang phát triển quan hệ đối tác kinh tế song phương - Ngoại trưởng Blinken cho biết. Hoa Kỳ đang giúp Việt Nam thúc đẩy những cải cách quan trọng mà Việt Nam đã và đang áp dụng - bao gồm lao động, sở hữu trí tuệ và công bằng thương mại - những cải cách đã đưa Việt Nam trở thành một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất trên thế giới. 

Tin Việt Nam trở thành quốc gia thu nhập cao vào 2045

Về lĩnh vực biến đổi khí hậu, Ngoại trưởng Blinken nói rằng Việt Nam ngày càng dễ bị tổn thương trước các mối đe dọa do khủng hoảng khí hậu gây ra. Ông nhấn mạnh Hoa Kỳ  đang đầu tư vào tiềm năng to lớn của Việt Nam trong chuyển đổi năng lượng sạch.

"Chúng tôi đang khởi động các sáng kiến khí hậu song phương mới mà Phó Tổng thống Harris công bố trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 8 năm 2021, bao gồm từ việc bảo tồn hệ sinh thái và giảm khí thải từ canh tác lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long cho đến việc mở rộng hệ thống năng lượng sạch định hướng bởi thị trường và mở rộng việc sử dụng xe điện, nhằm thúc đẩy các khu vực tư nhân hành động về bảo vệ môi trường. 

Chúng tôi cũng đang khai thác sức mạnh của các khuôn khổ khu vực như Chương trình Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng mà Việt Nam vừa tham gia – trong đó sẽ triển khai 15,5 tỷ đô la để giúp Việt Nam thực hiện mục tiêu Cắt giảm khí thải nhà kính Net Zero 2050, và chương trình Đối tác năng lượng Nhật Bản - Hoa Kỳ - Mekong" - ông Blinken cho biết.

Ngoài ra, Mỹ đang hợp tác để xây dựng năng lực y tế công cộng của Việt Nam, bao gồm việc thành lập Văn phòng CDC quốc gia tại Việt Nam. Nhắc lại việc hai bên hợp tác chặt chẽ để chống lại đại dịch COVID-19, trong đó Mỹ tài trợ hơn 40 triệu liều vắc-xin, sau khi Việt Nam tài trợ hàng triệu thiết bị bảo hộ cá nhân trong giai đoạn đầu của đại dịch, khi Hoa Kỳ đang ở thời điểm thiết yếu nhất, ông Blinken khẳng định: "Tôi phải nói rằng đây chính là bằng chứng sinh động nhất về việc các nước sát cánh cùng nhau trong giai đoạn cần đến sự hỗ trợ lẫn nhau nhất".

Giải quyết di sản chiến tranh - tin tưởng, cam kết, trách nhiệm

Hoa Kỳ cam kết thực hiện công việc đang diễn ra để giải quyết các di sản của chiến tranh, kể cả khi chúng ta tập trung vào tương lai - Ngoại trưởng Blinken nói. "Đây là vấn đề của sự tin tưởng, cam kết và trách nhiệm". 

Hai bên đang tiếp tục nỗ lực chung để rà phá bom mìn và các vật liệu chưa nổ. Vào tháng tới, hai bên sẽ hoàn thành cuộc khảo sát khu vực bị đánh bom nặng nề tại tỉnh Quảng Trị. Hai bên đang đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc tẩy rửa các điểm nóng dioxin do chiến tranh – và tháng trước, Mỹ công bố một hợp đồng mới trị giá 73 triệu đô la để xử lý đất và trầm tích bị ô nhiễm tại căn cứ Không quân Biên Hòa.

Ông Blinken cho biết, Hoa Kỳ đang tiếp tục công việc nhân đạo  nhằm tìm kiếm những người mất tích trong chiến tranh – bao gồm cả việc nâng cao năng lực của Việt Nam trong việc xác định những người mất tích và thiệt mạng. "Chúng tôi ghi nhận sự hỗ trợ lâu dài của Chính phủ Việt Nam trong việc tìm kiếm các nhân viên Hoa Kỳ đã mất trong chiến tranh. Sự hợp tác có đi có lại của chúng ta thực sự quan trọng trong việc đảm bảo các gia đình từ cả hai quốc gia có thể khép lại quá khứ".

Về xây dựng khu phức hợp Đại sứ quán mới của Mỹ tại Hà Nội, ông Blinken cho rằng, khi hoàn thành, Đại sứ quán mới tại Hà Nội "sẽ là một cơ sở hiện đại xứng đáng với tầm nhìn đầy tham vọng về tương lai của mối quan hệ đối tác giữa hai nước – và xứng đáng với những người dân Hoa Kỳ và Việt Nam đang nỗ lực hàng ngày để biến tầm nhìn đó thành hiện thực".