Người Chứt ở Quảng Bình an cư trên cổng trời Cha Lo

An cư trong những ngôi nhà khang trang

Dưới dãy núi Giăng Màn, xã biên giới Dân Hóa (huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình), bà con dân tộc Chứt được bố trí tái định cư trong những ngôi nhà khang trang vào tháng 8/2021. Tại đây, hiện có 34 hộ gia đình với 130 nhân khẩu đều là người dân tộc Chứt.

Ông Hồ Thông - Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng bản Cha Lo, xã Dân Hóa (huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình), cho biết: "Trước đây, bà con chúng tôi sống gần các quả đồi, các nhà sàn cũng được dựng tạm bợ, không kiên cố. Đáng lo, tại các quả đồi gần bản xuất hiện những vết nứt lớn, gây nguy cơ sạt lở vào mùa mưa nên cả bản phải sơ tán đến ở nhờ tại các bản Bãi Dinh, Ka Ai thuộc xã Dân Hóa".

Trước tình hình đó, sau nhiều lần khảo sát và trên cơ sở đồng thuận của người dân, trong năm 2021 một khu tái định cư mới - cách bản Cha Lo cũ khoảng 2km đã được xây dựng với quy mô khoảng 5ha. Mỗi căn nhà mới có diện tích 50m2, trị giá 150 triệu đồng do Ngân hàng Phát triển châu Á tài trợ và nguồn vốn đối ứng của huyện Minh Hóa.

Anh Hồ Nguyên ở bản Cha Lo, xã Dân Hóa (huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình) nhớ lại: "Từ nhỏ đã sống quen với núi rừng, căn nhà cũng được tận dụng từ gỗ tạp, lá rừng rồi dựng nhà sàn tạm bợ bên sườn đồi để sinh sống. Thế nhưng, mưa lũ thường xuyên khiến đất, đá trên quả đồi nhiều lúc sạt xuống gần nhà khiến gia đình tôi bất an. May thay, đến năm 2021, khu tái định cư được hình thành và chúng tôi chuyển về đó ở hẳn".

Theo anh Hồ Nguyên, dù có nhà cửa ổn định, không còn nỗi lo phải ứng phó với sạt lở đất núi, nhưng các hộ dân chuyển về nơi ở mới đang thiếu đất sản xuất. Người dân ở bản Cha Lo không biết làm nghề gì để mưu sinh nên cuộc sống lại rơi vào khó khăn.

"Bà con nơi đây thường trồng sắn, trồng khoai, nuôi lợn để mưu sinh nhưng khi chuyển đến nơi ở mới lại không có đất canh tác, nhiều người phải về lại nơi ở cũ để trồng trọt, chăn nuôi. Mong rằng các cấp sớm hỗ trợ đất sản xuất, giống vật nuôi để bà con phát triển kinh tế trên mảnh đất tái định cư này" - ông Hồ Thông kiến nghị.

Còn lắm khó khăn, cần có nguồn lực hỗ trợ

Chuyển đến nơi ở mới, có nhà kiên cố, khang trang để ở, gia đình bà Hồ Giáo ở bản Cha Lo, xã Dân Hóa (huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình) thấy mừng lắm. Tuy nhiên, qua thời gian sinh sống ở nơi ở mới, bà và các hộ dân bắt đầu thấy nảy sinh một số vấn đề trong sinh hoạt cuộc sống hàng ngày.

"Khu tái định cư mới chỉ có 3 bể chứa nước nên việc sinh hoạt như tắm, giặt, nấu ăn… của gia đình rất bất tiện. Bên cạnh đó, do chưa có nhà vệ sinh nên càng khó khăn, bất tiện trong sinh hoạt" – bà Hồ Giáo thông tin.

Theo phản ánh của người dân nơi đây, do chưa có điểm trường ở khu tái định cư nên con em buộc phải đi học khá xa. Cùng với đó, khu tái định cư cũng chưa có nhà sinh hoạt cộng đồng nên khi người dân muốn sinh hoạt hoặc bàn chuyện công việc của bản cũng không mấy thuận lợi.

Trao đổi với phóng viên Dân Việt, ông Đinh Văn Chinh - Chủ tịch UBND xã Dân Hóa (huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình), cho biết, Dân Hóa là xã miền núi, biên giới nên còn lắm khó khăn, việc giúp đồng bào bản Cha Lo xây dựng nhà vệ sinh tự hủy cho từng nhà là rất khó.

"Chúng tôi rất mong cấp trên hoặc các nguồn lực xã hội khác tới giúp bà con những công trình vệ sinh nhằm bảo đảm môi trường. Đối với việc xây dựng điểm trường học và nhà văn hóa cộng đồng, UBND xã Dân Hóa sẽ đầu tư trong thời gian tới, riêng việc bố trí quỹ đất vườn và đất sản xuất cho bản Cha Lo là vấn đề rất khó, bởi quỹ đất của địa phương ở gần đó không còn" – ông Chinh nói.

Liên quan tới việc bố trí, ổn định dân cư vùng thiên tai theo Quyết định số 590/QĐ-TTg ngày 18/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ, ông Đinh Minh Hương, Phó Chủ tịch UBND huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình cho biết, huyện đang lập dự án để bố trí 5 điểm làm khu tái định cư cho người dân vùng nguy cơ sạt lở, ngập lụt. "Về lâu dài, UBND huyện cũng tranh thủ nguồn vốn để xây dựng các khu tái định cư để người dân có chỗ ở ổn định và phát triển sản xuất" – ông Hương chia sẻ.

Trước thực tế nêu trên, thiết nghĩ các cấp chính quyền địa phương cần vào cuộc, có giải pháp huy động các nguồn lực từ các Chương trình, đề án hiện có trên địa bàn, đặc biệt là từ các Chương trình MTQG, hỗ trợ thêm cho các hộ dân, tạo việc làm, từng bước nâng cao thu nhập, phát triển sản xuất, ổn định đời sống lâu dài.