Người thức tỉnh lương tri bằng ngòi bút

Tác giả của cuốn sách là một người đặc biệt. Georges Boudarel là người Pháp nhưng lại đứng trong hàng ngũ của những người chiến đấu chống lại nước Pháp thực dân, cụ thể hơn là đứng trong quân ngũ của đội quân do Tướng Giáp làm Tổng Tư lệnh. Ông đến Việt Nam với tư cách là một cử nhân triết học, dạy môn lịch sử trong một trường trung học ở Sài Gòn.

Khi cuộc chiến tranh Việt - Pháp bùng nổ (tháng 12.1946), G. Boudarel đã lựa chọn con đường vào chiến khu của những người Việt Nam kháng chiến để chống lại những tàn dư của chủ nghĩa thực dân. Ông tham gia không bằng vũ khí sát thương mà bằng sự thức tỉnh đạo quân viễn chinh hãy chấm dứt cuộc chiến tranh phi nghĩa mà họ đang tham dự. Bởi vậy, những câu chuyện của ông là chuyện của người trong cuộc.

Chân dung tác giả Georges Boudarel.

Cuốn “Võ Nguyên Giáp” không chỉ là một cuốn tiểu sử, đó là một pho sử về người đã gắn bó, cống hiến và để lại những dấu ấn rất đậm nét xuyên suốt toàn bộ lịch sử hiện đại Việt Nam, lịch sử giải phóng dân tộc chống chủ nghĩa thực dân trong cương vị của vị Tổng Tư lệnh - Bộ trưởng Bộ Quốc phòng gắn với huyền thoại từ Điện Biên Phủ (1954), cho đến "Điện Biên Phủ trên không" (1972), rồi chiến dịch mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh (1975).

Bìa cuốn sách “Võ Nguyên Giáp”

Cần nói thêm rằng, trước cuốn này, năm 1970, giữa lúc cuộc kháng chiến còn đang diễn ra ác liệt, tác phẩm “Giương cao ngọn cờ chiến tranh nhân dân và đường lối quân sự của Đảng” của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã được Nhà xuất bản Preagers của Mỹ xuất bản và G. Boudarel đã viết lời giới thiệu với nhan đề "Chiến tranh Đông Dương lần thứ hai - Quan sát và dự báo".

Bằng niềm tin từ những trải nghiệm của cuộc chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất, ông đã phân tích và khẳng định cuộc “Kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam sẽ có kết cục kẻ thua cuộc là đế quốc Mỹ hùng mạnh”. Ông cũng tập trung phân tích vai trò và đường lối quân sự của Đại tướng Võ Nguyên Giáp sẽ làm cho các tướng lĩnh Mỹ phải thất bại bởi sức mạnh của một dân tộc có truyền thống chống ngoại xâm, lại có một vị tướng tài...

Tôi và các bạn đồng nghiệp Việt Nam đã từng lên tiếng động viên, ủng hộ khi ông bị những kẻ cực đoan bôi nhọ. Có lẽ chính vì thế, một thập niên sau ngày tác giả qua đời (2003), cuốn sách về Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã ra đời. 

Nhà sử học Dương Trung Quốc