Nguy cơ chiến sự lan ra ngoài Ukraine: Moldova sẽ là "lá bài" quyết định của Tổng thống Putin?

Mới đây, xuất hiện một loạt các cuộc tấn công vào khu vực Transnistria - một vùng đất ly khai chưa được công nhận, nằm giữa biên giới Ukraine và Moldova. Transnistria vẫn được quốc tế coi là một phần của Moldova nhưng lại  được Nga hậu thuẫn. Nhiều chuyên gia phương Tây cho rằng đây là một chiến dịch mạo danh để tạo cớ cho quân đội Nga triển khai hoạt động quân sự vượt ra ngoài Ukraine.

Hôm 26/4, một thiết bị không xác định đã làm nổ tung hai tháp radio ở Transnistria. Các tòa tháp bị hư hại sử dụng một số máy phát sóng vô tuyến AM mạnh nhất của châu Âu có từ thời Liên Xô và thường xuyên phát sóng cho các phương tiện truyền thông nhà nước của Nga.

Cuộc tấn công diễn ra chỉ một ngày sau khi một lực lượng chưa xác định bắn vào trụ sở an ninh bang của Transnistria bằng lựu đạn tên lửa đẩy, phá hủy tòa nhà.

Người đứng đầu khu vực Transnistria cáo buộc Ukraine phải chịu trách nhiệm về các vụ tấn công, Ukraine kịch liệt phủ nhận cáo buộc này.

Quân đội Nga tại khu vực ly khai được cho là đã được đặt trong tình trạng "sẵn sàng chiến đấu hoàn toàn", theo tình báo Ukraine. Nghị sĩ Ukraine Inna Sovsun cho biết: "Một số cuộc tấn công khủng bố đã diễn ra trên lãnh thổ Moldova - Transnistria do Nga hậu thuẫn - trong 24 giờ qua. Theo tình báo Ukraine, Nga có kế hoạch tiến hành các cuộc tấn công mạo danh để đổ lỗi cho Ukraine.

Ông nói thêm: "Gần đây, người dân Transnistria bắt đầu nhận được tin nhắn SMS (nhân danh Ukraine) với thông tin rằng Kiev sẽ tấn công vào các thành phố này. Ukraine cam kết không gửi những tin nhắn văn bản như vậy và không có kế hoạch tấn công Transnistria. Chúng tôi nghi ngờ rằng Nga muốn gửi thêm quân đến các vùng lãnh thổ của Moldova (Transnistria) để mở một mặt trận khác của cuộc chiến chống Ukraine, và tấn công khu vực Odessa từ phía tây".

Ông Sovsun nhấn mạnh: "Tôi xin nhắc lại rằng một tuần trước, giới lãnh đạo Nga đã tuyên bố rằng Moscow muốn đến Transnistria vì họ cho rằng có những vi phạm quyền của cộng đồng người nói tiếng Nga tại đây. Và bây giờ họ đang cố gắng cáo buộc Ukraine tấn công. Điều này chẳng phải rất dễ hiểu sao?"

Mỹ cho biết đang theo dõi chặt chẽ những diễn biến ở Transnistria và khẳng định không muốn xung đột ở đây lan ra.

Moldova nắm vai trò quan trọng trong chiến lược của Tổng thống Putin

Mark Voyger, thành viên cấp cao của Chương trình Quốc phòng và An ninh Xuyên Đại Tây Dương tại Trung tâm Phân tích Châu Âu, đã cảnh báo rằng "Moldova nắm giữ chìa khóa" cho giai đoạn tiếp theo trong kế hoạch mở rộng của Tổng thống Nga Putin.

Sau các vụ tấn công vào Transnistria, ông Mark Voyger đưa ra tuyên bố rằng Moldova "đã nằm trong tầm ngắm chiến dịch mới Nga" trong nhiều thập kỷ và việc kiểm soát được khu vực này bây giờ sẽ cho phép quân đội của Putin tạo ra một cầu nối trên bộ với Crimea. Điều này sẽ có lợi về mặt chiến lược vì nó sẽ cho phép quân đội Nga bao vây thành phố cảng quan trọng Odessa.

Ngoài ra, chiến lược này cũng có giá trị tinh thần đối với Tổng thống Putin khi là mục tiêu chính của dự án "Novorossiya".

“Novorossiya” là phần lãnh thổ trải dài miền đông và miền nam Ukraine dọc theo bờ Biển Đen được ông Putin coi là “vùng đất lịch sử của Nga”. 

"Moldova nắm giữ chìa khóa trong chiến lược của Nga" bởi nếu kiểm soát vùng đất này, Điện Kremlin sẽ có thể thuyết phục người dân Nga tin rằng chiến dịch của ông Putin đã thành công.

Ông Voyger nói với Express.co.uk: "Trong tình hình hiện tại, với cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine, giờ là lúc Tổng thống Putin muốn hồi sinh dự án Novorossiya - vốn là kế hoạch bành trướng của đế chế Nga cũ vào phía nam Ukraine. Việc kết nối Moldova với các khu vực khác hậu thuẫn bởi Nga sẽ mang lại cho Moscow lợi thế to lớn không chỉ về chiến thuật mà còn về mặt thực tế vì nếu thành công, họ sẽ cắt đứt Ukraine khỏi Biển Đen".

Ông nói thêm: "Họ sẽ bao vây Odessa, tôi không nghĩ hiện họ có đủ lực lượng để chiếm Odessa, tuy nhiên họ có thể bao vây thành phố này và nếu lực lượng Nga đến được Transnistria, họ có thể bắn phá nó như cách họ đã ném bom Mariupol".

Ông Voyger kết luận: "Những tuyên bố công khai của ông Putin về hòa bình thật sự là không có nghĩa lý gì. Chúng ta chỉ nên tin khi ông ấy nói về chiến tranh. Tổng thống Nga cùng các chỉ huy sẽ nhắc đến những mục tiêu tiếp theo của họ".

Tuần trước, một trong những chỉ huy quân sự cấp cao của Tổng thống Putin ám chỉ rằng Moldova có thể là mục tiêu tiếp theo trong chiến dịch của Nga.

Phát biểu tại một sự kiện quân sự ở vùng Sverdlovsk hôm 22/4, Phó chỉ huy quân khu trung tâm của Nga, Tướng Rustam Minnekayev cho biết: "Kiểm soát miền nam Ukraine là một con đường khác để đến Transnistria, nơi cũng có tình trạng đàn áp cộng đồng người nói tiếng Nga".