Nguyễn Xí

Nghĩa quân Lam Sơn và dân chúng hết lời ca ngợi Nguyễn Xí, xem việc lập kế lấy tên của giặc không kém gì mưu của Gia Cát Lượng dùng người rơm “mượn tên” của quân Tào trên sông Xích Bích thời Tam Quốc.

Sử cũ chép lại việc này như sau: Nhân một đêm mưa gió, Nguyễn Xí dùng mẹo đánh lừa được tên lính canh giữ mà chạy thoát về ra mắt Lê Lợi ở dinh Bồ Đề. Lê Lợi thấy và kêu lên rằng: Nguyễn Xí sống lại.

Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, Gia Cát Lượng dùng người rơm để lấy mũi tên từ quân Tào Ngụy. Còn ở Việt Nam năm xưa, có một vị tướng cũng nghĩ ra được cách thức thông minh không kém.

Trong lịch sử đất nước ta, đây chính là đội quân đặc biệt độc nhất vô nhị. Người chỉ huy đội quân này là Thái sư Cương Quốc Công Nguyễn Xí.

Cặp cây muỗm hơn 600 tuổi-2 cây cổ thụ được người dân trồng lên để “trấn giữ” đền thờ Cương Quốc Công Nguyễn Xí (đền Cương Khấu Lộc Sơn), thuộc thị trấn Cẩm Xuyên, huyện Cẩm Xuyên (tỉnh Hà Tĩnh) vẫn phát triển xanh tốt, vừa công nhận là cây di sản, là địa điểm linh thiêng của bà con trong vùng

Thái sư Cương Quốc Công Nguyễn Xí (1397 - 1465) là bậc khai quốc công thần nhà Hậu Lê.

Đêm đó, trời tối và đang vần vũ chuyển mưa, khi ông Nguyễn Hội (ông nội Nguyễn Xí) lầm lũi vào nơi đặt đó thì con hổ nằm canh chừng ở đó phát hiện ra. Tưởng có kẻ gian đang ăn trộm cá của chủ mình, con hổ liền lao thẳng vào vồ khiến ông Hội chết ngay tại chỗ.

Năm 1464, Nguyễn Xí bệnh nặng, vua Lê Thánh Tông sai sứ mang một đạo dụ đến nhà riêng thăm hỏi và biếu một ngàn quan tiền để thuốc thang. Trong đạo dụ có đoạn: "Công của khanh, trẫm chưa báo đền mà bệnh của khanh sao đã trầm trọng. Nghĩ đến nước, cơm cháo khanh phải cố ăn. Lo cho trẫm, thuốc thang khanh phải cố chữa".

Trong lịch sử Việt Nam, ông là vị vua lên ngôi sớm nhất, khi chỉ mới hơn 1 tuổi. Trong thời gian trị vì, người này được đánh giá là một vị minh quân, được quần thần, dân chúng nể trọng.

Nguyễn Xí (1396-1465) là vị đại tướng tài năng, đức độ dưới trướng Bình Định Vương Lê Lợi. Ngoài tài năng cầm quân đánh trận, Nguyễn Xí còn sở hữu một đội thần khuyển đầy uy lực, từng không ít lần khiến quân Minh phải khiếp sợ.