Nhà nghiên cứu Trung Quốc Dương Danh Dy: Vẫn phải luôn cảnh giác, không lơ là

Ngày 15.7, Trung Quốc tuyên bố di chuyển giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng biển Việt Nam về đảo Hải Nam. Ông bình luận gì về sự kiện mới nhất này?

- Thật ra, thời điểm này còn quá sớm để có thể bình luận điều gì. Chúng ta cứ chờ xem vài ngày tới, xem việc Trung Quốc di chuyển giàn khoan này đi đâu, ra khỏi Việt Nam hay di chuyển đi rồi lại chuyển lại thì sao.

Theo tôi, thời điểm này cũng đã đến lúc Trung Quốc phải di chuyển giàn khoan ra khỏi thềm lục địa của Việt Nam, bởi sức nóng của dư luận Việt Nam, dư luận thế giới trong thời gian qua cũng đã khiến Trung Quốc bị áp lực. Động thái di chuyển giàn khoan cũng là cách để giảm nhẹ ảnh hưởng và giảm bớt sự bức xúc của dư luận. Tránh bão cũng là một cái lý khi di chuyển giàn khoan này.

Trong 75 ngày qua, Trung Quốc cũng đã một lần di chuyển vị trí của giàn khoan Hải Dương 981 so với vị trí hạ đặt ngày 2.5, tuy nhiên, khác trước, lần này Trung Quốc chủ động hơn về mặt thông tin. Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã xác nhận và truyền thông cũng nhanh chóng vào cuộc. Chúng ta nên hiểu động thái này như thế nào?

-Theo thông báo của họ thì giàn khoan Hải Dương 981 sẽ di dời về đảo Hải Nam vì lý do tránh bão. Như tôi đã nói, việc Trung Quốc chủ động thông tin cũng là cách Trung Quốc chọn để thông báo với thế giới. Không nói đến việc rút giàn khoan Hải Dương 981 này ra, Trung Quốc sẽ đưa các giàn khoan nhỏ vào, nhưng sau khi cơn bão Thần Sấm này đi qua, Trung Quốc có đưa giàn khoan trở lại hay không thì tôi không chắc.

Tuy nhiên, có thể Trung Quốc sẽ còn tiếp tục khoan dầu bất hợp pháp trong vùng biển của chúng ta vì trên thực tế Trung Quốc đang trong cơn khát dầu. Họ còn gây sự nhiều, còn làm nhiều chuyện khác nữa vì âm mưu xâm chiếm Biển Đông vẫn đang được Trung Quốc nung nấu.

Theo ông, có sự liên hệ nào giữa việc Thượng viện Mỹ mới đây ra Nghị quyết yêu cầu Trung Quốc trả lại thực trạng trên Biển Đông trước ngày 2.5 và việc Trung Quốc di chuyển giàn khoan Hải Dương 981 hay không?

-Tất nhiên là có. Không chỉ có ảnh hưởng từ sự phản đối của Mỹ, việc dư luận các nước như Nhật Bản, Philippines, EU… lên tiếng phản đối hành động đơn phương hạ đặt giàn khoan trái phép cũng khiến Trung Quốc phải xem xét lại hành vi của mình.

Theo ông, Việt Nam phải làm gì khi Trung Quốc chưa chấm dứt những nguy cơ tiềm ẩn đe dọa đến chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam?

-Chúng ta phải luôn đề cao cảnh giác, không lơ là. Về chủ quyền lãnh thổ, chúng ta có thế mạnh về pháp lý, được cộng đồng quốc tế ủng hộ rộng rãi. Tuy vậy, qua vụ việc này, chúng ta cũng cần rút ra những bài học, cái gì làm được, cái gì chưa làm được. Chúng ta cần tăng cường lực lượng hơn nữa để bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Hành động tiếp theo của Trung Quốc còn tùy vào Việt Nam, nếu thế lực của ta mạnh, dư luận thế giới tiếp tục ủng hộ thì sẽ khác, nếu ta tỏ ra yếu đuối thì họ sẽ có hành động khác.

Xin cảm ơn ông!