Nhà nông xứ Mường năng động, sáng tạo, “bắt” đất cho tiền tỷ

Tháng 10, gió heo may rải đồng, nắng vàng như rót mật lên vựa cam và bưởi ở đất Mường. Những năm vừa qua, ở các huyện vùng cao như Mai Châu, Đà Bắc, Lạc Sơn và các huyện vùng thấp như Yên Thủy, Lạc Thủy, đâu đâu cũng xuất hiện những gương nông dân làm kinh tế giỏi. Mỗi người mỗi cách làm sáng tạo khác nhau, nhưng họ đều kiên trì "bới đất lật cỏ" để làm giàu trên đồng đất quê mình.

Bắt đất cho tiền tỷ

Đến các xã vùng cao ở đất Mường không còn cảnh núi cách, sông ngăn và xa ngái như những năm trước đây nữa. Điện, đường, trường trạm đã kéo đến những bản xa xôi nhất của tỉnh Hòa Bình. Ngày trước, bà con người Mường, người Mông, người Thái sống "bữa nay lo bữa mai", nhưng nay ở nơi khó khăn nhất đó cũng xuất hiện những con người dám nghĩ dám làm và thành công với việc làm nông.

Đến bản Thung Mặn, xã Hang Kia, huyện Mai Châu, gặp anh Vàng A Tráng, chúng tôi mới cảm nhận rõ hơn về khát vọng của người vùng cao. Anh Tráng – chủ của vườn cam rộng hơn chục ha, là người dám nghĩ, dám làm. Cách đây gần chục năm, anh đã mạnh dạn đưa cây cam lòng vàng, V2 và cam canh về trồng ở Thung Mặn. 

Khi ấy, bà con người Mông nơi đây không ai nghĩ cách làm của anh Tráng sẽ thành công. Bởi lẽ ở đất này, mùa đông nước sinh hoạt còn thiếu trầm trọng, lấy đâu nước để tưới cho cây. Bao năm anh Tráng trồng ngô, trồng lúa trên đất này, nên khi đưa cây có múi về trồng cũng gặp nhiều khó khăn. Để có nước, anh Tráng kì công dẫn nước từ chân núi Pha Luông về bản. Đường ống kéo dài tới 6km. Ngoài ra anh còn thuê thợ lên khoan giếng ngầm…

Những nỗ lực không mệt mỏi của anh đã được đền đáp. Nguồn nước ngầm lần đầu được tìm thấy ở Thung Mặn. A Tráng còn cung cấp nước miễn phí cho cả bản và đủ nước tưới cây.

Trước lúc trồng cây có múi, anh cũng đi tìm hiểu kinh nghiệm của bà con ở nhiều nơi. Về bản, anh vừa làm vừa rút kinh nghiệm, và vườn cam của anh phát triển tốt. Năm 2022, anh thu cả mấy trăm tấn cam, bán thu về hơn 5 tỷ đồng. Từ cách làm của anh Tráng, nhiều hộ nông dân khác bắt đầu chuyển trồng ngô sang trồng cam, trồng quýt.

A Tráng chia sẻ: "Năm tới, tôi còn tiếp tục mở rộng diện tích trồng cây có múi ra toàn bản. Cây cam phát triển rất tốt ở đất này, lại bán được giá. Hơn nữa, Hội Nông dân xã luôn tạo điều kiện cho chúng tôi vay vốn và đi tập huấn kĩ thuật chăm sóc cây".

Hành trình vươn lên của những nông dân ở vùng cao gặp muôn vàn khó khăn. Họ thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm sản xuất và thiếu cả quyết tâm đánh thức đồng đất quê mình. Nắm được những khó khăn đó, Hội Nông dân tỉnh Hòa Bình luôn tổ chức các buổi tập huấn cũng như tạo điều kiện cho bà con nông dân vay vốn phát triển sản xuất.

Anh Sồng A Việt (ở bản Chà Đáy, xã Pà Cò) cũng là một nông dân sáng tạo và dám nghĩ dám làm. Anh Việt trồng cả ha dưa chuột và mỗi năm cung cấp ra thị trường cả trăm tấn rau các loại. Ngoài ra, anh còn nuôi lợn thả vườn, trồng su su, nuôi dê… Chưa hết, tận dụng cảnh quan và khí hậu của xã Pà Cò, anh xây dựng khu nghỉ dưỡng đón khách. A Việt chia sẻ: "Hành trình đánh thức tiềm năng của xã vùng cao còn nhiều gian nan, nhưng những nỗ lực của chúng tôi đã được đền đáp".

Đi qua các huyện Lạc Sơn, Cao Phong, Lương Sơn, đến huyện Đà Bắc xa xôi, đâu đâu chúng tôi cũng bắt gặp những mô hình kinh doanh sản xuất giỏi. Người nông dân đất Mường đã không còn an phận sống trong cảnh tự cung, tự cấp mà họ đã biết vươn lên làm giàu. Họ trở thành những triệu phú, tỷ phú và xây dựng được nhiều mô hình sản xuất phù hợp với điều kiện kinh tế ở địa phương.

Ngôi nhà 3 tầng bề thế nằm giữa xóm Thung Dao Bắc, xã Tú Sơn, huyện Kim Bôi, là tổ ấm của gia đình ông Triệu Văn Bình. Ông Bình năm nay đã gần 70 tuổi, nhưng nom ông còn tráng kiện lắm. Hàng ngày ông vẫn đi cắt cỏ cho trâu ăn và làm mía cùng gia đình. Ông Bình được coi là triệu phú người Dao đầu tiên của xóm.

Bà con người Dao gọi ông Bình là "triệu phú mở đất". Bản thân ông làm kinh tế giỏi, 4 người con trai của ông là đầu mối thu mua nông sản, giúp bà con người Dao nơi đây tiêu thụ được sản phẩm nông nghiệp. 4 ngôi nhà cao tầng khang trang là 4 cơ ngơi của 4 người con của ông Bình.

Gia đình ông Bình là những hộ đầu tiên lên đây khai hoang ruộng nước, phát đồi làm nương, gieo ngô, chăn nuôi gà, lợn và trâu bò. Suốt mấy chục năm qua, ông Bình chịu khó lao động và đã tạo dựng được cơ nghiệp vững chãi. Dẫn chúng tôi đi thăm cơ ngơi của mình, ông Bình rất lấy làm hài lòng về thành quả mà gia đình ông đã đạt được. 20 con trâu béo ngoài chuồng, 30 con lợn và cả trăm con gà chạy tung tăng khắp vườn. Ngoài ra, 4ha mía tím của gia đình ông phát triển tươi tốt. Năm 2022, mía được giá, mỗi ha mang lại cho ông 200 triệu đồng.

"4 đứa con trai của tôi, ai cũng có xe ô tô tải để vận chuyển hàng hóa. Chúng đều chịu thương, chịu khó làm ăn kinh tế. Nhờ đó mà gia đình nào cũng khá giả" - ông Bình cho biết.

Không riêng gì gia đình ông Bình, nhiều hộ dân khác ở Thung Dao Bắc đã biết vươn lên làm kinh tế. Trái với cảnh địu hiu xóm núi khi chiều về, xóm người Dao nơi đây lại nhộn nhịp xe ra, xe vào. Ôtô tải chở mía chạy rầm rầm. Tiếng máy phay thuốc nam của bà con người Dao chạy đều đều… Cái đói, cái nghèo khi xưa đã lùi xa. Người dân xóm núi đã có cuộc sống sung túc hơn.

Gương điển hình làm kinh tế ngày một nhiều hơn 

Đồng hành với sự vươn lên của bà con nông dân luôn là phương châm hoạt động mà các cấp Hội Nông dân tỉnh Hòa Bình thực hiện. Ở đâu có sự khó khăn, có mô hình kinh tế là ở đó có cán bộ Hội nông dân tiếp sức cho bà con.

Trong nhiệm kỳ 2018 - 2023, các cấp Hội Nông dân trong tỉnh Hòa Bình đã đoàn kết, thống nhất thực hiện thắng lợi, hoàn thành và vượt nhiều chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội X đề ra. Có 20/20 chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Hội Nông dân tỉnh lần thứ X đề ra đều đạt và vượt (10 chỉ tiêu đạt, 10 chỉ tiêu vượt). Các cấp Hội Nông dân trong tỉnh đã kết nạp mới được trên 6.000 hội viên mới, nâng tổng số hội viên toàn tỉnh lên 130.218. Hội thực hiện hiệu quả Đề án số 01-ĐA/TU đã thúc đẩy phát triển nguồn Quỹ Hỗ trợ nông dân đạt 53,270 tỷ đồng; xây dựng 754 mô hình được vay vốn Quỹ Hỗ trợ nông dân cho 9.945 lượt hộ hội viên nông dân vay vốn đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.

Trong nhiệm kỳ vừa qua, Hội Nông dân tỉnh Hòa Bình cũng vận động, hướng dẫn thành lập mới 72 hợp tác xã, 329 tổ hợp tác, 94 chi hội nông dân nghề nghiệp, 606 tổ hội nông dân nghề nghiệp; hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm cho nông dân thông qua việc xây dựng và duy trì 10 cửa hàng nông sản an toàn tại các huyện, thành phố làm điểm trưng bày, giới thiệu, mua bán, liên kết sản phẩm OCOP, sản phẩm an toàn trong và ngoài tỉnh… Thông qua các hoạt động trên đã giúp hàng nghìn hộ hội viên nông dân vươn lên giảm nghèo và làm giàu chính đáng, tăng hộ khá, giàu, giảm hộ nghèo. Trong nhiệm kỳ, tỉnh Hòa Bình đã có trên 181.000 lượt hộ nông dân đạt danh hiệu sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp.