Nhân cách "nhặt đồ cúng bỏ túi"

Trong "Liêu trai chí dị" của Bồ Tùng Linh có chuyện một người chồng vô tích sự làm ăn chẳng ra gì cứ sáng sáng anh ta lại ăn mặc sang trọng ra khỏi nhà, đến tối mịt mới về, miệng sặc hơi men, lại còn xách về oản chuối xôi thịt. Vợ hỏi lấy ở đâu ra thì chồng khoe có nhiều bạn sang trọng mời mọc. Ăn xong về còn gửi quà.

Ban đầu vợ tin. Nhưng sự việc lặp đi lặp lại, quà cầm về chỉ mấy thứ thịt xôi chuối oản thì đâm nghi.

Một ngày kia bị thói tò mò thúc giục, người vợ tìm cách lẩn theo chồng để xem bạn chồng mình là những ai mà hào phóng thế.

Lần theo dấu vết cuối cùng hóa ra chồng theo đường mòn đến bãi tha ma. Những người mới chết được chôn cất thì đồ cúng tế tang chủ thường để lại. Người chồng lần mò đến đó vái mấy vái rồi thu nhặt đồ cúng đem ra nơi thoáng mát ăn uống say sưa. Vừa ăn vừa lẩm bẩm nói chuyện với hồn ma. Ăn xong còn thừa đem tất cả gói lại mang về.

Hôm sau ông chồng lại dậy sớm đóng khăn mặc áo chỉn chu lại cắp ô ra cửa với dáng vẻ quan trọng như mọi khi. Bà vợ gọi giật lại hỏi về bạn bè, người chồng giật mình nhưng vẫn bình thản nói như những lần trước. Người vợ không nín được, bảo tôi biết bạn bè của ông là những ai rồi.

…

Nhớ câu chuyện của người xưa, ngẫm cuộc sống hôm nay cũng không ít những người cắp ô đến công sở với tài cán của người chồng nọ, nghĩa là chỉ chú mục vào việc nhặt nhạnh đồ cúng bỏ túi. Bản chất như nhau, chỉ khác hình thức bên ngoài là khác nhau mà thôi. Nhân loại trên đường hoàn thiện nhân cách vẫn có một bộ phận sống theo cách của người đàn ông nọ.

Đỗ Đức