Nhật, Mỹ vẫn bảo hộ nhiều nông sản khi cam kết với Việt Nam trong TPP

Đây là thông tin tại cuộc họp báo chuyên đề về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) do Bộ Tài chính tổ chức chiều 9.11.

Bộ Tài chính cho biết, các nước cam kết xóa bỏ thuế nhập khẩu dành cho hàng hóa của Việt Nam ngay khi Hiệp định có hiệu lực khoảng từ 78-95% số dòng thuế và xóa bỏ hoàn toàn từ 97-100% dòng thuế. Các mặt hàng còn lại sẽ có lộ trình xóa bỏ thuế trong vòng 5-10 năm, trừ một số mặt hàng nhạy cảm có lộ trình trên 10 năm hoặc áp dụng biện pháp hạn ngạch thuế quan. Nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam vào thị trường TPP được hưởng thuế suất 0% ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực hoặc sau 3-5 năm như nông sản, thủy sản, một số mặt hàng dệt may, giày dép, đồ gỗ, hàng điện, điện tử, cao su… Hầu hết các nước có biểu thuế áp dụng chung cho tất cả các nước còn lại, trừ Mỹ áp dụng riêng lộ trình giảm thuế với hàng hóa của từng thành viên TPP.

Hai nước có nền kinh tế lớn là Mỹ và Nhật Bản đã có những cam kết xóa thuế cho Việt Nam song mức độ bảo hộ với nông sản vẫn khá cao. Bộ Tài chính cho biết, cụ thể, Mỹ cam kết xóa bỏ gần 100% số dòng thuế, trừ một số sản phẩm đường áp dụng hạn ngạch thuế quan. Theo đó, Mỹ sẽ xóa bỏ ngay 55,4% số dòng thuế nông nghiệp (tương đương 97,7% kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam, đạt 0,95 tỉ USD) ngay khi hiệp định có hiệu lực. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như gạo, mật ong, cà phê, chè, hạt tiêu, điều, rau quả đều được xóa bỏ thuế ngay. Tuy nhiên, về thủy sản, Mỹ xóa bỏ ngay hoặc vào năm thứ 3 kể từ khi hiệp định có hiệu lực (riêng cá ngừ chế biến xóa bỏ vào năm thứ 10).

Trong khi đó, Nhật Bản cam kết xóa bỏ ngay thuế nhập khẩu đối với 86% số dòng thuế (chiếm 93,6% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nhật Bản - tương đương 10,5 tỉ USD) và vào năm thứ 11 xóa bỏ đối với khoảng 95,6% số dòng thuế. Đối với nông sản từ Việt Nam, Nhật không cam kết mặt hàng gạo và áp dụng hạn ngạch thuế quan, hoặc cắt giảm một phần, hoặc cam kết kèm theo các biện pháp phòng vệ thương mại đối với một số mặt hàng nhạy cảm như thịt trâu bò, thịt heo, sữa, sản phẩm sữa, lúa mì, lúa gạo và các chế phẩm của Việt Nam.

Toàn bộ dòng hàng thủy sản không cam kết xóa bỏ thuế trong FTA Việt Nam-Nhật Bản sẽ được xóa bỏ trong TPP với lộ trình xóa bỏ vào năm thứ 6, năm thứ 11 hoặc năm thứ 16 kể từ khi hiệp định có hiệu lực. Ví dụ: Mặt hàng rau quả, Nhật Bản cam kết mức thuế 0% vào năm thứ 3 hoặc năm thứ 5 kể từ khi TPP có hiệu lực. Mặt hàng mật ong xóa bỏ thuế tới năm thứ 8...

Theo Bộ Tài chính, hiện nay các thành viên TPP đang hoàn tất các công tác rà soát kỹ thuật và các thủ tục cần thiết chuẩn bị cho ký kết chính thức dự kiến vào đầu năm 2016.