Tại Diễn đàn "Lắng nghe nông dân nói", một đại điền ở Thái Bình mừng vì được gỡ nỗi lo mất ruộng

Đất lúa 2 vụ trở lên và năng suất tốt thì không được chuyển đổi

Đại diện cho nông dân, các đại điền ở Thái Bình đặt câu hỏi, kiến nghị tại Diễn đàn “Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam – Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường lắng nghe nông dân nói” diễn ra ngày 24/11, bà Trần Thị Lanh, HTX tiêu biểu năm 2024, thực hiện mô hình đại điền 100ha đất lúa ở xã Bình Minh (Kiến Xương, Thái Bình) cho hay: Hiện, người nông dân cho thuê ruộng vẫn có tâm lý sợ mất ruộng do chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nên việc thuê đất của người dân để sản xuất quy mô lớn của những nông dân có mong muốn làm đại điền như chúng tôi gặp nhiều khó khăn.

Bên cạnh đó, một trong những trở ngại của đại điền hiện nay là vấn đề mặt bằng, bãi để khay mạ, kho chứa, nhà xưởng. Diện tích canh tác lớn nhưng nông dân lại chưa có đủ điều kiện để thuê đất làm nhà kho, nhà chứa thóc gạo, máy móc, nhà xưởng sấy thóc... 

Theo bà Lanh, xu thế hiện nay của nhiều đại điền Thái Bình là vừa canh tác lớn vừa mở rộng làm dịch vụ nông nghiệp cho các hộ, hợp tác xã khác. Do vậy, bà kiến nghị Bộ Tài nguyên Môi trường hỗ trợ đại điền có mặt bằng hợp pháp để phát triển hệ thống kho, nhà xưởng phục vụ sản xuất nông nghiệp quy mô lớn.

Được phân công trả lời tại diễn đàn, bà Nguyễn Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và PTNT cho biết: Liên quan đến việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng và đất trồng lúa, hàng năm chúng tôi vẫn làm và được hướng dẫn cụ thể ở các Nghị định số 35, số 94.

Năm nay chúng tôi đã trình Chính phủ ban hành một quyết định mới về chuyển đổi cây trồng lúa, quyết định này có 2 điểm mới, phân cho địa phương, loại cây lâu năm nào thì được chuyển đổi trên đất lúa và chỉ được chuyển đất lúa 1 vụ, còn lại, đất lúa 2 vụ trở lên và năng suất tốt thì không được chuyển đổi.

Việc chuyển đổi này thể hiện hiệu quả cao, nâng cao canh tác, bên cạnh đó cũng đã tính đến các khó khăn về thủy lợi thì linh hoạt trong chuyển đổi. Chúng tôi đã có những gói hướng dẫn kỹ thuật, có mô hình chuyển đổi lúa tôm, lúa rươi rất cụ thể đều đưa lên trang web, để giúp cho bà con chuyển đổi tốt hơn.

Hàng năm chúng tôi đều tập huấn mô hình cho bà con nông dân, với đất chuyển đổi lúa kém hiệu quả sang cây trồng khác.

Theo bà Hương, về câu hỏi của chị Lanh, mô hình lúa ở Thái Bình rất tốt, do đó, đối với đất trồng lúa từ 50ha trở lên tỉnh được phép xây dựng các công trình phụ trợ cho đất lúa này, 6 tỉnh đã có văn bản hướng dẫn rồi, 12 tỉnh nữa đang hoàn thành dự thảo, các tỉnh còn lại đang hoàn thiện bà con cần liên hệ với chính quyền sở tại để có thông tin về các chính sách này, trên cơ sở đó khi có hướng dẫn của địa phương là có thể áp dụng vào thực hiện cho sản xuất của mình.

Luật Đất đai 2024 có quy định một phần diện tích nông nghiệp để xây kho, bãi

Liên quan đến câu hỏi của bà Trần Thị Lanh về vấn đề các thủ tục cho thuê, sử dụng đất, để sản xuất quy mô lớn (đại điền), Vụ trưởng Vụ Đất đai (Bộ Tài nguyên Môi trường) Đoàn Thị Thanh Mỹ cho hay: Luật Đất đai năm 2024 đã có điểm rất mới, đó là tập trung tích tụ đất nông nghiệp. Riêng với phương thức cho thuê đất nông nghiệp, Nhà nước sẽ có chính sách để hỗ trợ trong việc đo đạc, cấp giấy, chỉnh lý trên hồ sơ địa chính đối với trường hợp dồn điền đổi thửa thì ngân sách nhà nước đảm bảo.

Còn các trình tự, phương án, trong Điều 77 và 78 của Nghị định số 102 ngày 30/7/2024 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai năm 2024 đã quy định rõ, trong đó quy định cụ thể phần làm phương án sử dụng đất, làm sao để sử dụng đất có hiệu quả và trên cơ sở phương án sử dụng đất đó thì UBND cấp huyện sẽ xác nhận phương án.

Ngoài trường hợp tập trung đất nông nghiệp theo hướng hợp tác, cho thuê, chuyển đổi đất nông nghiệp thì còn một phương thức nữa, đó là tích tụ đất nông nghiệp thông qua nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn… thì trong Điều 194 Luật Đất đai 2024 cũng đã quy định cụ thể phương án này và tại Khoản 6 Điều 45 thì đã cho phép các tổ chức kinh tế được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và sẽ có phương án.

Liên quan đến vấn đề làm sao để có mặt bằng xây dựng kho bãi, bảo quản nông cụ sản xuất, nông sản. Bà Mỹ cho hay, tại Điều 9 Luật Đất đai năm 2024 cũng như tại Điều 4, Điều 5, Điều 6 Nghị định số 102 đã quy định chi tiết phần phân loại đất, trong đó nhóm đất nông nghiệp khác sẽ có một phần diện tích để xây kho, bãi. Đây là những điểm rất mới tại Luật Đất đai năm 2024.

Sau khi đặt câu hỏi tại diễn đàn, bà Trần Thị Lanh rất chăm chú lắng nghe phần trả lời, giải đáp của lãnh đạo Bộ TNMT và Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam, đại diện các bộ ngành. "Lần đầu được tham dự diễn đàn "Lắng nghe nông dân nói" và được trực tiếp đặt câu hỏi với lãnh đạo Bộ TNMT, tôi cảm thấy rất vui. 

Mừng hơn là vướng mắc, khó khăn của tôi nêu ra tại diễn đàn đều được các đại biểu trả lơi, giải đáp rất rõ, chi tiết và thỏa đáng. Chúng tôi rất mong sau diễn đàn, các giải pháp mà các đại biểu đưa ra sẽ được triển khai thực hiện sớm và hiệu quả để các đại điền, nông dân ở trong và ngoài tỉnh được hưởng lợi ngay", bà Lanh chia sẻ với PV Báo điện tử Dân Việt.