Nhiều bệnh nhân Covid-19 trẻ, không có bệnh nền nhưng nặng nhanh

PV: Ông nhận định thế nào về sức khỏe bệnh nhân Covid-19 trong đợt dịch lần thứ 4 này? 

PGS.TS Lương Ngọc Khuê: Thống kê từ Tiểu ban Điều trị cho thấy trong đợt dịch này khoảng 80% người mắc Covid-19 tại Việt Nam ít có triệu chứng. Cơ thể người mắc ít thấy có biến đổi, sốt không cao, cảm giác mệt mỏi chưa nhiều, viêm phổi chưa biểu hiện. 

Tuy nhiên, chúng ta luôn phải cảnh giác ngay cả với những người ít triệu chứng. Những người này phải được đưa vào điều trị ở những nơi đảm bảo cách ly an toàn, theo dõi sát sao.

Đó là vì có đến 80% người bệnh nhẹ nhưng 20% bệnh nhân Covid-19 trong đợt dịch này có thể diễn biến nặng. Trong đó, 10% dễ chuyển từ biểu hiện ho, sốt, khó thở sang cấp cứu. Còn lại, 5% có nguy cơ cao chuyển sang nặng, 5% có nguy cơ rất nặng. Đây đều là những trường hợp dễ tử vong mà ngành y tế phải chú ý, phản ứng nhanh. 

Do đó, chiến lược điều trị trong giai đoạn hiện nay vẫn tập trung vào khoảng 20% bệnh nhân có thể diễn biến nặng. Đặc biệt, nhóm bệnh nhân này phải có tiêu chí cụ thể để thầy thuốc tại tất cả bệnh viện căn cứ vào đó xử lý, kết nối hội chẩn với các chuyên gia tuyến trung ương khi cần. 

Các bệnh nhân nhiễm biến chủng mới có diễn biến bệnh rất khó lường, khó phát hiện, có người xét nghiệm 2 lần đầu âm tính, lần thứ 3 mới dương, tức thời gian ủ bệnh, lây truyền sang người khác có lúc nhanh, lúc rất khó đoán nên việc cách ly, theo dõi và quản lý tại khu cách ly hết sức quan trọng.T

Nhiều chuyên gia đánh giá biến chủng B.1.617.2 từ Ấn Độ gây dịch Covid-19 lần này lây lan nhanh và có độc lực mạnh hơn khiến nhiều người bệnh nặng, thậm chí là cả người trẻ không có bệnh nền. Ông nhận định thế nào về điều này. 

- Trên thế giới cũng đã có nhiều cảnh báo về diễn biến nhanh của chủng virus từ Ấn Độ trong đợt dịch lần này. 

Tại Việt Nam, qua hội chẩn cũng cho thấy có những ca bệnh biến chuyển rất nhanh. Do đó, các trường hợp khoẻ mạnh, không bệnh nền vẫn phải cảnh giác, đưa vào khu điều trị đảm bảo an toàn, tăng cường thể trạng và theo dõi sát. 

Hiện tại, tỉ lệ bệnh nhân Covid-19 nặng tại nước ta ít thay đổi so với trước, tuy nhiên số bệnh nhân đông nên số ca nặng nhiều lên gấp 3-4 lần. 

Trong 2.912 bệnh nhân mắc mới của đợt dịch này, đến nay ghi nhận 9 trường hợp tử vong, nhưng trong số này hầu hết đều mắc bệnh nền (ung thư, tai nạn giao thông...) và cao tuổi. Chỉ có 1 trường hợp nữ công nhân trẻ tuổi là ca bệnh 4807, 38 tuổi, không rõ bệnh nền nhưng diễn biến viêm phổi nhanh và tử vong. 

Vậy hiện tại Bộ Y tế có những thay đổi gì để hỗ trợ công điều trị được tốt hơn trong điều kiện bệnh nhân đông như hiện nay? 

- Từ thực tiễn điều trị bệnh nhân Covid-19 đợt dịch này, ngành y tế đang xây dựng phần mềm có hỗ trợ trí tuệ nhân tạo nhằm phát hiện sớm người có nguy cơ cao, dễ diễn biến nặng.

Phương án này được đưa ra sau khi Việt Nam ghi nhận nhiều trường hợp trẻ tuổi, không mắc các bệnh nền nhưng có diễn biến nặng trong thời gian ngắn.

Phần mềm này được xây dựng dựa trên cập nhật, kinh nghiệm của các nước với 5-10 tiêu chí như nhịp thở, nồng độ oxy trong máu, các chỉ số lâm sàng khác… khi thay đổi sẽ có cảnh báo ngay. Ví dụ nếu nhịp thở tăng lên 22 lần là bác sĩ phải cảnh giác. 

Có thể bệnh nhân vẫn thấy khoẻ nhưng nếu các chỉ số thay đổi, có cảnh báo thì bác sĩ phải chuyển trạng thái ngay, chuẩn bị sẵn oxy, máy thở, phương tiện cấp cứu hoặc chuyển bệnh nhân lên tuyến trên.

Đặc biệt, các trường hợp diễn biến nặng sẽ xuất hiện cảnh báo đỏ, điều này giúp các bác sĩ điều trị trực tiếp và các chuyên gia đầu ngành dễ dàng theo dõi, đánh giá, sớm đưa ra các chỉ định can thiệp. Ngoài ra, phần mềm này có thể hỗ trợ sàng lọc các F1 nguy cơ cao có khả năng tiến triển thành F0.

Chúng tôi đã họp bàn để thảo luận, và sẽ sớm thống nhất, đưa ra các tiêu chí về nhịp thở, mạch, huyết áp... để có thể tiên lượng những ca có nguy cơ diễn biến nặng sớm nhất, kịp thời can thiệp điều trị, điều trị tập trung nhất để tránh nguy cơ tử vong. 

Ví dụ như: nếu nhịp thở của bệnh nhân tăng lên 22 lần thì bác sĩ phải "cảnh giác”. Có thể bệnh nhân vẫn thấy khoẻ nhưng nếu các chỉ số thay đổi, có cảnh báo thì bác sĩ phải chuẩn bị sẵn sàng cứu ngay khi cần .

Đặc biệt các trường hợp diễn biến nặng sẽ xuất hiện cảnh báo đỏ, điều này giúp các bác sĩ điều trị trực tiếp và các chuyên gia đầu ngành dễ dàng theo dõi, đánh giá, sớm đưa ra các chỉ định can thiệp. 

Ngoài ra, phần mềm này có thể hỗ trợ sàng lọc các F1 nguy cơ cao có khả năng tiến triển thành F0.