Nhớ hoài gánh hát Sơn Đông

Cúc Tần Thứ tư, ngày 20/12/2017 06:18 AM (GMT+7)

Những năm 1950 – 1960, đám con nít nhà quê chúng tôi đứa nào cũng mê gánh hát Sơn Đông mà người có học gọi là “Sơn Đông mãi võ”. Gánh hát này lạ là không diễn trong nhà lồng như mấy gánh hát cải lương với nhiều đào kép, phục trang rườm rà mà chỉ hát trên khoảng đất trống trước hoặc sau lưng chợ với lèo tèo vài ba nhân viên cùng một số dụng cụ cần thiết và chỉ biểu diễn vào lúc rạng sáng, khoảng 6 giờ, là lúc gần tan chợ. Là lúc người buôn bán, kẻ đi chợ ai cũng gần như hoàn thành công việc của mình để có thì giờ đi coi hát.

Một màn biểu diễn của gánh hát Sơn Đông. Ảnh: TL

Theo thông lệ, người coi hát đứng vòng quanh khoảnh đất mà người trong gánh hát đã bày sẵn đồ nghề. Tuy nhiên cái vòng tròn đó còn hẹp. Để nới rộng, một chú hề dẫn con khỉ bận áo… khỉ màu sắc sặc sỡ đi sát vào vòng người. Họ đi tới đâu vòng người nới rộng ra tới đó.

Lòng vòng câu cho bà con tới coi đông, sau đó họ mới bắt đầu giới thiệu buổi bán thuốc làm quen. Chủ gánh lớn tiếng: “Bữa nay tụi tui hân hạnh giới thiệu với bà con thuốc gia truyền chuyên trị đau lưng nhức mỏi, xây xẩm mặt mày, trật cái tay, trật cái chân, đau cái cổ, đàn bà kinh nguyệt trồi sụt không đều, đàn ông di tinh mộng tinh… Tất cả đều được nhà thuốc chúng tôi phục vụ chu đáo và trị hết luôn”. Cứ sau mỗi lời giới thiệu là một loạt trống phèng la… vang lên rộn rã.

Và cứ sau giới thiệu một loại thuốc là họ giới thiệu một màn biểu diễn. Khi thì nằm ngửa trên nền đất đặt phiến đá bự lên mình để một người khác cầm búa tạ đập mạnh cho nó bể đôi. Khi thì cầm cây đuốc miệng ngậm dầu lửa thổi ngang bùng ra một đám lửa đỏ rực…

Cứ vậy mà họ vừa biểu diễn vừa bán thuốc “gia truyền” hay “đại tài”. Không biết thuốc họ bán ra sao nhưng họ đã để lại ấn tượng sâu đậm trong ký ức bọn trẻ chúng tôi tới tận bây giờ.