Những bước tiến của Ukraine ở Bakhmut làm lộ ra những rạn nứt trong lực lượng Nga

Các ngôi mộ trong nghĩa trang chính ở thành phố Kherson, miền nam Ukraine, ngày 9/5/2023. (Ảnh The New York Times

Các blogger ủng hộ chiến tranh của Nga đã nhanh chóng tuyên bố rằng cuộc phản công được mong đợi từ lâu của Ukraine đã bắt đầu, nhưng các quan chức Ukraine lần này đã hạ thấp mức độ đạt được của họ và chỉ gọi đó là những bước tiến nhỏ. Các binh sĩ Ukraine đã chọc thủng phòng tuyến của Nga ở phía nam Bakhmut từ ngày 10/4 và sau đó lợi dụng lỗ hổng đó, tấn công các lực lượng Nga gần thành phố và đe dọa hai bên sườn của Nga ở phía bắc và phía nam.

Một đoạn video được cung cấp bởi Lữ đoàn cơ động số 77 của Ukraine đã được đăng đầu tiên bởi kênh tin tức Ukraine Channel 24 cho thấy các khu vực phía bắc Bakhmut bốc cháy vào tối 12/5.

Bakhmut là tâm điểm của cuộc chiến ở miền đông Ukraine trong nhiều tháng qua. Giờ đây Bakhmut là một thành phố gần như đổ nát, nơi hàng chục nghìn binh sĩ được cho là đã thiệt mạng và là nơi duy nhất trên mặt trận cách hàng trăm dặm mà Nga liên tục tấn công. Điều đó đã thay đổi trong tuần này, khi Ukraine đặt các lực lượng Nga vào thế phòng thủ, đưa ra cho họ một quyết định chiến lược khó khăn về việc củng cố thành phố và tạo ra một đợt chỉ trích mới giữa các chỉ huy Nga.

Các video do Lữ đoàn tấn công riêng biệt số 3 của Ukraine công bố hôm thứ Sáu cho thấy các binh sĩ tràn ra khỏi các xe bọc thép chở quân và tấn công một chiến hào của Nga. "Tiến lên, tiến lên!" một người lính hét lên trong video, được quay bằng camera mũ bảo hiểm. Những người lính ẩn nấp tránh đạn khi các binh sĩ Nga ném lựu đạn, sau đó chạy về phía trước và ném lựu đạn của chính họ vào boongke của Nga. Video không thể được xác minh độc lập.

"Giai đoạn phòng thủ của trận chiến giành Bakhmut đã kết thúc",  Andriy Biletsky, người chỉ huy cuối cùng của lữ đoàn, cùng các đơn vị khác trong quân đội Ukraine, cho biết. Theo Andriy Biletsky, Ukraine sẽ tăng áp lực lên người Nga từ phía bắc và phía nam.

"Chúng tôi đã tiến thêm một chút ở bên sườn chiến tuyến", một người điều khiển máy bay không người lái trong Nhóm Chiến thuật Adam, người chỉ yêu cầu được xác định bằng biệt danh của mình là  Sem, cho biết. Trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Sáu, ông đã mô tả một trận chiến qua đêm ở phía nam Bakhmut, trong đó các binh sĩ Nga cố gắng chiếm lại một vị trí nhưng đã bị đẩy lùi bởi một trận pháo kích của Ukraine.

Một người lính Ukraine khác có biệt hiệu là "Tên cướp" cho biết, tiếng pháo và tên lửa vang vọng quanh những ngọn đồi gần Bakhmut là "tất cả hỏa lực của chúng tôi hướng về phía Nga".

Ông nói: "Chúng tôi vẫn đang tìm hiểu về kẻ thù và muốn xem hắn đang làm gì trong tình huống này," đồng thời cho biết thêm rằng các binh sĩ Ukraine đang kiểm tra các vị trí của Nga và "dọn sạch hết vành đai rừng này đến vành đai rừng khác".

Việc rút lui khỏi Bakhmut, một thành phố không có tầm quan trọng chiến lược nhưng đã trở thành một phần thưởng mang tính biểu tượng, sẽ là một thất bại đáng xấu hổ cho quân đội Nga. Nga đã không chiếm được một thành phố nào của Ukraine kể từ tháng 7 và đã tiến vào Bakhmut bất chấp tổn thất tăng vọt.

Thật khó để đánh giá liệu những bước tiến của Ukraine có được duy trì hay không. Các lực lượng Nga đã có lúc đẩy quân Ukraine ra khỏi tất cả trừ một số dãy phố.

Những bước tiến của Ukraine trong tuần này đã cắt xuyên qua phòng tuyến của Nga ở chỗ phình ra lớn nhất chỉ khoảng 3 dặm, nhưng thành công này đã xóa bỏ những gì mà lực lượng của Moscow đã dày công đạt được trong vài tháng.

Điều đó đặt ra cho Nga một sự lựa chọn khó khăn. Nếu Nga không củng cố các vị trí bên sườn xung quanh Bakhmut, thì nước này có nguy cơ gặp phải một thất bại  về mặt chính trị. Nhưng nếu chuyển lực lượng dự bị về thành phố, nó có thể làm suy yếu hệ thống phòng thủ ở phía nam, nơi nhiều nhà phân tích cho rằng Ukraine sẽ tấn công về phía Biển Azov nhằm cắt đứt tuyến đường tiếp tế tới Crimea.

Các quan chức Ukraine đã không mô tả các cuộc tấn công mới nhất này là sự khởi đầu của một cuộc phản công được dự đoán rộng rãi. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, trong một cuộc phỏng vấn với BBC tuần này, cho biết Ukraine muốn có thêm vũ khí và đạn dược trước khi bắt đầu cuộc tấn công.

Binh sĩ Ukraine ở chiến trường Bakhmut. Ảnh IT

Lợi ích của cuộc tấn công của Ukraine kéo dài đến những nỗ lực của nước này nhằm đảm bảo nhiều viện trợ hơn. Một bước đột phá quân sự có thể thuyết phục các quan chức phương Tây gửi thêm vật tư, trong khi thất bại hoặc bế tắc có thể khiến họ cắt giảm hỗ trợ hoặc khuyến khích đàm phán. Các ngoại trưởng châu Âu trong tuần này thúc giục nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc buộc Bắc Kinh phải hành động nhiều hơn để giải quyết chiến tranh, và Trung Quốc, vốn tự cho mình là một nhà hòa giải tiềm năng trong khi giúp đỡ về kinh tế và ngoại giao cho Nga, đã tuyên bố một phái viên sẽ đến thăm Ukraine và Nga vào tuần tới.

Vì vậy, các nhà lãnh đạo Ukraine, nhận thức sâu sắc về sự phụ thuộc của họ vào sự hỗ trợ của phương Tây, đã rất nỗ lực để phân biệt các cuộc tấn công gần đây với cuộc tấn công rộng lớn hơn. Chỉ huy lực lượng mặt đất của Ukraine, Tướng Oleksandr Syrsky, tuần này đã mô tả các hành động của Ukraine chủ yếu là phòng thủ, nhưng cho biết các binh sĩ có thể "thực hiện các cuộc phản công hiệu quả".

Ông nói trong một tuyên bố: "Ở một số khu vực của mặt trận, kẻ thù không thể chống lại sự tấn công dữ dội của quân phòng thủ Ukraine và đã rút lui ở khoảng cách lên tới 2km.

Các blogger quân sự Nga đã phản ứng với sự báo động về những lợi ích của Ukraine gần Bakhmut. Các blogger đưa tin từ mặt trận và có mối liên hệ với các chỉ huy khác nhau hoặc nhóm lính đánh thuê Wagner, rất ủng hộ chiến tranh và có thể có ảnh hưởng ở Nga, thúc giục Moscow cam kết nhiều nguồn lực hơn cho cuộc chiến.

Aleksandr Yaremchuk, một phóng viên quân sự Nga liên kết với Wagner viết: "Wagner đã đổ rất nhiều mồ hôi và máu cho lãnh thổ này, một số đã hy sinh mạng sống của họ. Thật khó để tôi tin rằng các đơn vị khác lại dễ dàng từ bỏ vị trí của họ như vậy".

Sự phản đối kịch liệt đã thu hút sự thừa nhận hiếm hoi của Bộ Quốc phòng Nga, hôm thứ Sáu cho biết lực lượng của họ đã rút lui tại một khu vực xung quanh Bakhmut.

Người đứng đầu Wagner, Yevgeny Prigozhin, tỏ ra ủng hộ đánh giá của các blogger. Hôm thứ Năm 11/5, ông đã gửi một bức thư ngỏ tới Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu về những tổn thất ở các vị trí bên sườn, nói rằng "kẻ thù đã thực hiện một số cuộc phản công thành công."

Một loạt các bài đăng, video và tuyên bố cũng phơi bày căng thẳng và rạn nứt giữa các lực lượng khác nhau của Nga ở Ukraine. Prigozhin, từ lâu đã là người chỉ trích mạnh mẽ Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu và các quan chức quốc phòng hàng đầu khác, tuần này đã đưa ra một loạt thông điệp bằng âm thanh và video chứa đầy những lời tục tĩu, bao gồm cả những bình luận mà một số nhà quan sát giải thích là lời chỉ trích trực tiếp đầu tiên của ông đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Các rạn nứt cũng xuất hiện ở những nơi khác, khi nhà lãnh đạo Chechnya Ramzan Kadyrov, người có lực lượng bán quân sự đã chiến đấu bên cạnh Wagner ở Ukraine, đã chỉ trích ông Prigozhin vốn là một đồng minh lâu năm của ông, trong một video được phát hành rộng rãi.

Một số blogger ủng hộ chiến tranh nổi tiếng của Nga đã cảnh báo rằng sự thù địch đang bắt đầu ảnh hưởng đến hiệu suất chiến trường vào thời điểm quan trọng.