Nông dân trồng 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao phải có lợi nhuận 40%

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam cho biết như trên tại Hội thảo Vai trò của hợp tác công - tư trong triển khai Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030, tổ chức ngày 2/10 tại TP.HCM.

Đảm bảo lợi nhuận cho nông dân tham gia 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao

Năm 2022, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 7,13 triệu tấn, với kim ngạch kỷ lục 3,45 tỷ USD. Việt Nam đã xuất khẩu gạo đến hơn 150 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm hơn 15% tổng lượng gạo xuất khẩu trên thế giới.

ĐBSCL hiện là vùng sản xuất lúa gạo chính của Việt Nam. Sản lượng lúa sản xuất tại ĐBSCL những năm gần đây ổn định khoảng 24-25 triệu tấn, tạo việc làm và thu nhập cho trên 1,5 triệu hộ sản xuất nông nghiệp.

Tuy nhiên, sản xuất lúa gạo Việt Nam nói chung và ở ĐBSCL nói riêng cũng bộc lộ nhiều hạn chế, đối mặt với nhiều thách thức to lớn. Biến đổi khí hậu, điển hình là nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, đang có tác động ngày càng lớn tới hoạt động sản xuất lúa của người nông dân.

Đứng trước những thách thức của ngành lúa gạo, Bộ NNPTNT đã xây dựng Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030.

Mục tiêu của Đề án là hình thành 1 triệu ha vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp, gắn với tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị, áp dụng các quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt, phát triển bền vững của ngành lúa gạo, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, thu nhập và đời sống của người trồng lúa, bảo vệ môi trường, góp phần thực hiện các cam kết của nông nghiệp Việt Nam với quốc tế.

Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, Đề án không chỉ giải quyết vấn đề kỹ thuật về sản xuất lúa gạo, mà còn có ý nghĩa lớn về kinh tế, xã hội vì liên quan 1 triệu hộ nông dân.

Đề án đặt mục tiêu đến năm 2030, các hộ nông dân tham gia Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao phải có lợi nhuận 40%.

"Lợi nhuận này không chỉ đơn thuần là tiền lời mà còn là giá trị gia tăng trên cơ sở liên kết sản xuất, giảm chi phí, phát huy hiệu quả từ phụ phẩm, nâng cao thương hiệu để tăng giá trị hạt gạo trong Đề án", Thứ trưởng nhấn mạnh.

Vai trò của hợp tác công – tư trong Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao

Theo ông Lê Thanh Tùng – Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, để đạt được các mục tiêu lớn của Đề án nêu trên, Bộ NNPTNT cùng các bên tham gia trong lĩnh vực nông nghiệp cần phải có những nỗ lực rất lớn.

Nỗ lực này không chỉ từ phía Chính phủ, mà cả khối tư nhân, doanh nghiệp, người sản xuất trực tiếp cùng tham gia. Trong đó, một trong những giải pháp then chốt được ưu tiên thực hiện là phát triển và thúc đẩy thu hút đầu tư theo hình thức hợp tác công – tư.

Trong điều kiện ngân sách hạn chế, nguồn lực đầu tư công có hạn, việc huy động các thành phần trong chuỗi giá trị thông qua những chương trình hợp tác công-tư được ưu tiên hàng đầu, ông Tùng cho biết.

Công ty Syngenta Việt Nam là một trong những đơn vị tiên phong tham gia trong những dự án hợp tác công-tư nhằm hỗ trợ nông dân và các thành phần trong chuỗi giá trị lúa gạo.

Ông Nguyễn Thanh Tuấn - Giám đốc Phát triển bền vững Công ty Syngenta Việt Nam cho biết, giải pháp GroMoreTM trên cây lúa đang giúp nhiều nông dân vượt qua những khó khăn, hướng đến xây dựng chuỗi sản xuất lúa gạo bền vững.

Theo đó, GroMoreTM phát huy hiệu quả trên các mô hình khảo nghiệm khắp cả nước, làm năng suất tăng thêm trung bình khoảng 6%/ha, lợi nhuận tăng thêm trung bình 40%/ha. Gạo sản xuất ra không để lại dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, đủ điều kiện xuất khẩu sang các thị trường Mỹ và Châu Âu.

Ông Nguyễn Ngọc Sơn, đại diện Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức GIZ cho biết, GIZ đã hợp tác với Bộ NNPTNT thúc đẩy sản xuất lúa gạo bền vững tại Việt Nam từ năm 2011 thông qua các dự án Sáng kiến lúa gạo châu Á giai đoạn 1 và 2; dự án Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Xanh (GIC) tại các tỉnh ĐBSCL và 1 tỉnh ở miền Bắc.

Năm 2024, GIZ sẽ hợp tác chặt chẽ với Bộ NNPTNT, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn để tiếp tục hỗ trợ thúc đẩy sản xuất lúa gạo bền vững trong khuôn khổ dự án Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Xanh (GIC).

Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, tương lai không xa, thế giới sẽ có thương hiệu sản phẩm nông nghiệp giảm phát thải. Vài năm nữa sẽ có thương hiệu gạo giảm phát thải, từ đó giúp gia tăng giá trị cho sản phẩm.

Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, giảm phát thải ở ĐBSCL được Ngân hàng Thế giới đánh giá là đề án đầu tiên trên thế giới về sản xuất lúa bền vững.

Thứ trưởng cho biết, việc tổ chức lại sản xuất được xem là nguyên tắc cơ bản trong Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao.

Đây là mục tiêu khó nhưng Bộ NNPTNT quyết tâm làm, để đưa nông dân tham gia vào các mô hình liên kết sản xuất và gắn kết với doanh nghiệp.