NSND Lê Khanh: “Với nghệ thuật, tôi là người rất táo tợn”

Nghệ sĩ Lê Khanh và Hồng Vân trong phim “Gái già lắm chiêu 3”.

Hồi hộp khi trở lại với "Gái già lắm chiêu 3"

Là diễn viên sân khấu nhưng những năm 80-90 của thế kỷ trước, chị là gương mặt nổi tiếng của nhiều bộ phim điện ảnh, truyền hình. 20 năm mới thấy chị quay lại với điện ảnh qua phim "Gái già lắm chiêu 3", hẳn là chị có rất nhiều cảm xúc?

- Lúc nhận lời phim này, đạo diễn Bảo Nhân và Nam Cito nhắc đến con số này cũng khiến tôi giật mình. Thời gian quả như một cái chớp mắt. Không chỉ có sự hồi hộp đâu, nó còn cả sức ép nữa. "Gái già lắm chiêu 3" là phim chiếu Tết nên có thể nói, đây là một cái Tết thật sự hồi hộp với tôi nhưng lại cố gắng để che giấu đi sự phân tâm ấy (cười).

Và hạnh phúc thật sự vỡ oà khi sáng mùng 2 Tết, Bảo Nhân gọi điện nói: Sự trở lại của chị thật tuyệt vời. Tất cả các phòng vé đều gần như "cháy". Phim đạt doanh thu "khủng" với hơn 100 tỷ đồng khiến tôi rất ngỡ ngàng.

20 năm mới trở lại điện ảnh nhưng vai diễn Thái Tuyết Mai của chị được xem là điểm nhấn ấn tượng nhất về diễn xuất trong dàn diễn viên. Vậy còn với chị, có điều nào chị chưa hài lòng không?

- Nghệ sĩ thì luôn luôn có suy nghĩ là giá như thế này, giá như được làm lại thì sẽ tốt hơn…Vai Thái Tuyết Mai là người rất ghê gớm nhưng cái ghê gớm của một người từng có xuất thân cao quý là nghệ sĩ nổi tiếng, sau đó về làm dâu một gia đình giàu có nó cũng khác với cái ghê gớm của người thường. Nó ẩn khuất sâu thẳm bên trong sự trắc ẩn của Thái Tuyết Mai chứ không phải là biểu hiện ở bề ngoài.

Một gia đình doanh nhân luôn phải tạo hình ảnh đẹp nhưng có biết đâu là đang đứng trước vòng quay nghiệt ngã của thương trường. Một mình Thái Tuyết Mai gánh vác tất cả trong khi chồng mất, con ở xa, bà mẹ chồng thì giao phó tất cả, chỉ vô tư hưởng thụ và tận hưởng rất hồn nhiên. Nhưng vì sự kiêu hãnh, bà gồng mình lên để giữ gìn gia thế với một phong thái thật thanh nhẹ, nhã nhặn. Để rồi sự xuất hiện của con dâu tương lai là Ms.Q như một giọt nước tràn ly, làm vỡ ra nhiều giá trị mà bao lâu dòng họ Lê Gia che dấu hoặc không nhận ra.

Đó là sự đánh mất mình và điều mình cố gắng gìn giữ ấy thật ra chưa hẳn là hạnh phúc cho người khác.

Có cái khó là tôi không được giận dữ, luôn luôn phải kiềm chế. Lời ăn tiếng nói phải nhẹ nhàng, khuôn phép nhưng ẩn trong sâu thẳm đó là sự chất chứa, chịu đựng. Nếu diễn gồng lên thì không đúng "chất" một gia thế, mà diễn nhẹ nhàng quá thì thiếu đi quyền lực. Cũng may trước khi quay, chúng tôi được trải nghiệm đời sống sinh hoạt, văn hoá của một gia đình xứ Huế - là nguyên mẫu gợi ý, truyền cảm hứng cho câu chuyện - đó là ngôi nhà hoạ sĩ Bội Trân. Chính vì vậy mà khi vào vai, tôi có cảm giác như là đời sống của mình.

Nhiều người chê vai diễn của Hồng Vân "lố" nhưng tôi thích

NSND Lê Khanh. Ảnh: TL

Nhưng trái với vai diễn của chị, vai bà nội (NSND Hồng Vân) lại nhận được nhiều ý kiến cho rằng diễn hơi lố, thiếu thực tế. Chị nghĩ sao về vai diễn này?

- Ngoài đời, Hồng Vân kém tuổi tôi đấy, nhưng vẫn vào vai mẹ chồng (cười). Hồng Vân là người có cách diễn rất nhàn nhã, với lối bỏ chữ lúc nào cũng thong thả, thủ thỉ, không lên gân. Ngay cả khi diễn gai góc hay căng thẳng, bao giờ Hồng Vân cũng chọn phương án nhẹ nhàng. Diễn như thế là rất khó. Bởi nó đòi hỏi sự sâu sắc và tinh tế ở bên trong nội tâm.

Nhân vật bà nội là nhân vật không thật, mang ý nghĩa gây cười nhưng còn là để truyền đạt một quan điểm sống khác biệt. Nhiều người cứ nói vui không biết "mệ nội" là người quốc tịch nào, nó quá giải trí và đôi khi hơi lố. Nhưng tôi lại rất thích nhân vật này. Có câu "trẻ con vui tính, bà già ngây thơ", nhiều người già vì hối tiếc khoảng thời gian lãng phí lúc trẻ của mình mà khuyên con cháu rằng "tận hưởng cuộc sống đi các con. Sướng nhất trong cuộc đời là thích gì làm nấy". Thời gian cuộc đời của bà nội còn ít lắm nên bà muốn được làm những điều mình muốn.

Trong phim, bà nội nói với con dâu: "Mai ơi, thôi con đừng có thế nữa. Con sống đi, sống như bọn trẻ ấy". Và vì thế mà bà nội này biết công nghệ, bám trend của giới trẻ, tận hưởng cuộc sống hiện đại nên cá tính "xì tin" đó là rất logic. Bà không theo dòng của một bà nội thông thường, cổ điển hoặc xa rời đời sống hiện đại. Đó là cái ý của phim mà tôi rất thích, dù tôi là người khá cổ. Chính vì mình cổ, mình không theo được nên mình thích.

Có một câu mà bà khuyên con dâu: "Trông mi mệt mỏi lắm, lúc mô cũng phải tỏ ra sang trọng". Hai nữa là bà rất yêu cháu trai nên nó yêu ai là bà yêu nấy. Ngoài ra cũng cần chú ý đến "lý lịch" của bà: Đó là người kinh doanh nhưng xuất thân thấp kém, dân dã, sau này nhiều tiền, nhà cao cửa rộng nên thành ra cao quý. Còn bản chất của bà vẫn là người rất bình dân, không phải lúc nào cũng chảnh vẻ. Khác với quan niệm thông thường, già là phải ý tứ nhưng bà này rất hiện đại. Đó là quan niệm mới mà những người làm phim trẻ truyền tải, muốn người già hãy cứ sống như vậy nếu mình muốn, đừng e ngại, đừng sợ đánh giá.

Có khán giả nhận xét, chính bà Thái Tuyết Mai và bà nội mới là "gái già lắm chiêu", một mình "cân" hết cả phim chứ không phải nhân vật chính. Chị nhận xét sao về diễn xuất của Ninh Dương Lan Ngọc (vai Ms.Q) và Lê Xuân Tiền (vai Jack)?

- Cách đây nhiều năm, tôi được mời lên trao giải cho nữ diễn viên nhí xuất sắc trong một liên hoan phim. Người đó là Ninh Dương Lan Ngọc với vai diễn trong phim "Cánh đồng bất tận". Khi đó tôi đã nghĩ nếu đi theo con đường nghệ thuật lâu dài, Ngọc sẽ là một ngôi sao sáng. Thật hạnh phúc là cảm giác đó lại chính xác khi tôi gặp lại cô bé trong phim này. Lan Ngọc cởi mở, rất chịu khó sáng tạo, lại xinh đẹp, tài năng… thật may mắn thế hệ sau có được gương mặt như thế. Cô bé giữ được cái đáng yêu của người nghệ sĩ, tính tình vui vẻ, cởi mở, không sa đà vào sự hào nhoáng bên ngoài để tạo sự sang chảnh. Nghỉ ngơi là tranh thủ đọc thoại, nghiên cứu kịch bản, lúc nào cũng truyền cảm hứng cho người khác.

Còn với vai Jack của Lê Xuân Tiền là sự đối trọng với vai Ms.Q và bà mẹ. Nếu như các vai diễn khác cần sự có nghề thì ở vai Jack - một công tử chân chất, được bao bọc từ nhỏ nên rất vụng về với cuộc sống xô bồ xung quanh. Cái hồn nhiên chân chất ấy làm cho cô MC vì thế mà tin vào cuộc sống hơn. Sân khấu thì không như vậy được, phải là người học hành bài bản nhưng điện ảnh khác, đôi khi rất cần nhân vật của đời thường để làm đối trọng với nghệ thuật.

Thành công càng lớn thì con số không càng to

Từ phim này, nhìn lại chặng đường nghệ thuật của NSND Lê Khanh mới thấy, chị thể hiện khá nhiều dạng vai khác nhau. Liệu còn thử thách nào mà chị muốn chinh phục nhưng chưa có cơ hội không?

- Ước mơ của nghệ sĩ lớn lắm, muốn được vào nhiều dạng vai, đào thương đào lệch, luôn muốn được thử thách nhưng không phải ai cũng có cơ hội. Và tôi may mắn được "chơi" nghệ thuật nên mới có sự nghiệp sinh động như vậy. Nhưng sau mỗi thành công, chúng tôi lại trở về với xuất phát điểm là con số không. Luôn luôn là sự bắt đầu và hồi hộp như những lần đầu. Thành công hôm nay càng lớn thì con số không càng to, để rồi ngày mai lại phải xây, phải đắp. Khán giả không bao giờ chấp nhận chúng tôi dừng lại, chỉ có một bước là tiến lên.

Với những vai đã làm, cộng với dáng vẻ bề ngoài của mình, nhiều khán giả không tin là tôi đóng được vai dữ dằn, uy lực như Thái Tuyết Mai. Nhưng thực ra, với nghệ thuật, tôi là người rất táo tợn, càng khó lại càng muốn dấn thân. Cứ rón rén, kể cả dẫm vào gai nhọn chảy máu lại càng thôi thúc. Cảm giác đó thú vị vô cùng bởi mình luôn được khám phá bản thân. Nếu không như thế thì tôi không biết là mình có được cái gì và không có cái gì. Cứ tự đi tìm mình như thế và không sợ thất bại. Nếu có thất bại thì nó cũng có lý vì mình đang thử sức. Cái tôi vui nhất là trong nghệ thuật là tôi dám làm những cái tưởng chừng không thể.

Cảm ơn NSND Lê Khanh!