Rong ruổi đón xuân trên đường Tây Bắc

Vì xuân Tây Bắc đẹp lắm!

Xuân Tây Bắc có mận trắng, đào hồng nở thắm sườn non, giăng kín lối mòn vào bản. Cứ lang thang trên những con đường uốn cong như dải lụa mềm vắt ngang lưng núi, thế nào cũng gặp hoa đào, hoa mận.

Đào khoe sắc thắm cuối đường đèo.  Ảnh: V.H

Có khi, là cả một thung hoa ngập sắc đào hồng, nở tưng bừng nghiêng cả sườn núi. Lúc ấy, tay lái cứng nhất cũng loạng choạng, dúi dụi phanh đến cháy đường đèo. Chẳng ai bảo ai, tất cả cuống quýt rời xe, bỏ lại con đường, chạy ào vào giữa thung hoa. Những đôi giày đi bụi hầm hố xoay tròn, nhón chân trên nền đất ẩm phủ kín cánh hoa li ti phơn phớt hồng. Những mái đầu nhuộm vàng nhuộm đỏ xõa tung, đợi cơn gió xuân thổi qua giăng cài những cánh đào hồng trên tóc.

Có khi, chỉ là một gốc đào cổ thụ cheo leo trên vách núi, mờ ảo giữa sương chiều bảng lảng, đẹp như tranh thủy mặc. Khi ấy, đám đông ham vui ngày thường ồn ã bỗng nhiên lắng lại, lặng im ngồi xuống bên vệ đường, mơ màng ngắm màu đào thắm ẩn hiện trong sương. Bình thường, vực sâu hun hút lởm chởm đá nhọn cũng chẳng ngăn được bước chân những kẻ liều lĩnh, chỉ để có được vài phút nằm vắt vẻo trên cành cây chìa ngang miệng vực, để những cánh hoa nhỏ xinh nhẹ nhàng đậu xuống người. Nhưng rồi, tất cả ngồi im, không một lời dù chỉ thì thầm, đến hơi thở dường cũng khẽ khàng hơn, như sợ cảnh tượng giữa động tiên kia sẽ tan vào hư ảo.

Cũng có khi, đào mận Tây Bắc giản dị, gần gũi ngay trên con đường đất quanh co dẫn lối vào bản. Những cành đào, cành mận e ấp bên bờ rào, vươn ra kết thành vòm hoa đua chen sắc thắm, che rợp lối vào nếp nhà nhỏ xinh. Dưới mái nhà lợp gỗ đã bạc phếch nắng mưa ấy, thể nào cũng có những nếp váy rực rỡ đường thổ cẩm mới thêu nép sau cánh cửa khép hờ, mở to những cặp mắt tròn xoe, đen láy thập thò nhìn ra đám khách lạ.

Ngoài sân, những cô gái tới từ thành phố cũng đang thập thò, mơ màng được một lần mặc tấm váy thổ cẩm sặc sỡ sắc màu, xập xòe bước dưới vòm hoa đẹp tinh khôi như cổ tích ấy. Những chàng trai thì ao ước được nghiêng ngả dưới gốc đào già xù xì giữa tiết mưa phùn lây rây tê tái lạnh, chuếnh choáng uống rượu ngô lẫn cánh hoa đào.

Xuân Tây Bắc cũng vui lắm, tình lắm!

Xuân vui rộn ràng với tiếng cười giòn tan của lũ trẻ tung tăng nghịch ngợm cuối thung hoa đào giữa trưa nắng vàng mật hanh hao. Những đứa trẻ ngày tết mà vẫn lấm lem, má phúng phính đỏ hồng vì nẻ, hồn nhiên leo trèo, đu bám trên những gốc đào rêu mốc. Tiếng cười như nắc nẻ khiến những người đã qua tuổi hồn nhiên từ lâu bỗng thấy mình trẻ lại, cũng hớn hở nô đùa, đuổi theo những nếp váy sặc sỡ, những đôi chân líu ríu dưới một trời hoa đào thắm.

Những đứa trẻ hồn nhiên nghịch ngợm dưới gốc mận già. Ảnh: T.T

Rời thung hoa, mang theo những cánh đào vương trên tóc, trên áo, mang theo cả tiếng cười giòn tan thả trôi trên con đèo chênh vênh vắt ngang sườn núi, bỗng khựng lại ngơ ngẩn trước hai mái đầu kề sát nhau chênh vênh giữa đỉnh đèo. Vuông khăn Mông xanh đỏ e thẹn, khúc khích cười bên vai áo chàm mới nhuộm còn nguyên nếp hồ, khiến những kẻ trốn phố thị lên rừng cứ đứng ngơ ngác, vô duyên nhìn xuống thung lũng bồng bềnh mây trắng dưới chân giữa cảnh xuân tình tứ.

Chiều tà, lang thang chầm chậm trên con đường vào bản Thái, ngang qua thung lũng bình yên có những nếp nhà tranh tỏa khói lam chiều... Bất giác nhớ nhà se sắt, nhớ những chiều cuối năm tíu tít cỗ bàn trong gian bếp đỏ lửa gas. Thấy những người lạ cứ tần ngần nhìn làn khói lam chiều mà cay cay khóe mắt, đôi vợ chồng trẻ người Thái hiếu khách vui vẻ mời lên nhà chơi. Hai chiếc bánh chưng mang theo bóc tàu lá dong xanh mướt đặt cạnh vò rượu cần sóng sánh, xâu thịt gác bếp thơm mùi mắc khén và chõ nếp nương mới đồ bốc khói nghi ngút, thịnh soạn không kém mâm cỗ tất niên ở nhà. Chẳng có những lời chúc tụng có cánh, chỉ có giọng Thái xen lẫn tiếng Kinh câu được câu chăng, nhưng câu chuyện vẫn nổ ran, vượt qua những mái nhà sàn, theo làn khói lam chiều vấn vít bay lên những ngọn núi cao.

Nhưng không phải lúc nào xuân cũng vui, cũng tình như thế. Có những tối muộn lỡ độ đường, co ro trong căn nhà vách gỗ tuềnh toàng giữa bản Dao nghèo, trốn cái lạnh đang rít qua từng khe cửa. Bà mế người Dao móm mém vét voi luộc dăm bắp ngô kẹ, vài củ sắn còi, thương lũ trẻ ngày tết cũng chẳng được miếng ngon. Hít hà, xuýt xoa quanh nồi ngô sắn bốc khói, thấy ấm áp như phút quây quần bên nồi bánh chưng đêm giao thừa, tranh nhau chiếc bánh mới vớt. Chưa bao giờ thấy miếng sắn luộc ngon lạ lùng đến thế, ngon hơn tất cả cỗ bàn ê hề ba ngày tết ở nhà cộng lại.

Có những đêm khuya lạc đường, ngã xe, quần áo bê bết bùn đất, còng lưng đẩy xe giữa rừng hoang buốt giá gió gầm gào thê lương. Cả lũ run rẩy nhìn nhau, chực trào nước mắt nhớ cảnh quây quần đầm ấm ở nhà. Lúc ấy, chỉ một ánh đèn vàng vọt le lói trong căn nhà chơ vơ tít xa cũng lung linh, rực sáng như cả dãy phố tưng bừng đèn hoa giữa trung tâm. Rồi những vai áo đang lạnh run vì dầm mưa suốt ngày đường được hong khô bên bếp lửa ấm áp ông bố Mường mới cơi giữa sàn. Bát rượu tràn đầy chuyền tay nhau, ngất ngư, nồng nàn chẳng kém ly rượu vang hảo hạng đêm tiệc tất niên. Câu chuyện tràn đầy, những tràng cười sảng khoái cũng tràn đầy, xua tan hết những mệt nhọc, sợ hãi chỉ vài mươi phút trước, rộn ràng cả một góc rừng thâm u, cô quạnh…