Sản xuất lúa 2012: Năng suất tăng, vẫn thu lợi thấp

Thống kê sơ bộ của Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT), diện tích lúa hè thu 2012 các tỉnh ĐBSCL xuống giống đạt gần 1,65 triệu ha, tại vùng Đông Nam Bộ khoảng 142.000ha và hơn 172.000ha tại các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ.

Thu hoạch lúa hè thu tại ĐBSCL.

Sản xuất thêm khó khăn

PGS - TS Phạm Văn Dư - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt nhận định, việc xuống giống vụ hè thu tại vùng ĐBSCL và Đông Nam Bộ về cơ bản theo khuyến cáo của Cục. Tuy nhiên, diện tích lúa xuân hè (hè thu sớm) vẫn còn cao, việc xuống giống né rầy theo lịch của Cục Bảo vệ thực vật (BVTV) vẫn chưa được các địa phương tuân thủ nghiêm ngặt dẫn đến việc kiểm soát dịch bệnh gặp nhiều khó khăn.

So với các vụ sản xuất trong năm 2011, hoạt động sản xuất lúa năm nay gặp nhiều khó khăn hơn. Do đặc điểm của vụ hè thu ĐBSCL năm nay bị ảnh hưởng của những cơn mưa lớn bất thường, thời tiết thay đổi nhanh chóng nên diện tích lúa nhiễm đạo ôn tăng mạnh. Chỉ riêng bệnh đạo ôn lá, vụ hè thu năm nay đã có khoảng gần 189.000ha nhiễm bệnh, tăng 72.000ha (20%) so với cùng kỳ 2011.

Ông Nguyễn Hữu Huân - Phó Cục trưởng Cục BVTV cũng cho biết, Đồng Tháp là tỉnh có diện tích lúa hè thu nhiễm sâu bệnh lớn nhất, nhiều loại sâu, bệnh có tỷ lệ tăng đột biến như đạo ôn lá (tăng 184%), nhện gié (tăng 261%)...

“Sâu bệnh gia tăng do ảnh hưởng của thời tiết và việc lạm dụng phân bón lá không đúng kỹ thuật, đặc biệt là loại phân Ami - Ami. Nhiều nông dân đã phun hỗn hợp phân bón lá với thuốc trừ bệnh khiến ruộng lúa nhiễm bệnh nặng hơn” - ông Huân nói.

Theo dự báo, sâu bệnh sẽ còn tiếp tục gia tăng trong vụ thu đông sắp tới. Trước tình trạng này, Cục BVTV có văn bản đề nghị dừng tuyên truyền, quảng cáo sản phẩm thuốc BVTV trên phương tiện thông tin đại chúng. “Tuy nhiên, qua thực tiễn sản xuất đã khẳng định khung lịch thời vụ gieo sạ vụ hè thu và vụ mùa theo chỉ đạo là phù hợp, đảm bảo lúa trỗ an toàn, cho năng suất cao, cân đối được quỹ thời gian cho sản xuất 2 - 3 vụ/năm và có hiệu quả kinh tế” - ông Dư nhận định.

Giá thành cao, lợi nhuận xuống thấp

Dù năng suất lúa trong vụ hè thu 2012 tại một số địa phương tăng cao, một số nơi đạt mức cao nhất trong những năm gần đây, tuy nhiên, theo đánh giá của nhiều đại biểu tại Hội nghị Tổng kết sản xuất trồng trọt 6 tháng đầu năm 2012 do Bộ NNPTNT tổ chức cuối tuần qua ở TP.Vũng Tàu, lợi nhuận của nông dân vẫn chưa đạt 30%.

Báo cáo của Sở NNPTNT Vĩnh Long cho biết, vụ hè thu 2012, tỉnh xuống giống hơn 60.200ha, đạt 98,8% so với kế hoạch. Tính đến đầu tháng 7, diện tích lúa hè thu đã thu hoạch đạt gần 55.200ha, năng suất ước đạt 5,95 tấn/ha, tăng 8,5% so với vụ hè thu 2011 và là mức cao nhất từ trước đến nay; sản lượng ước đạt 348.500 tấn. “Giá lúa khô vụ hè thu hiện ở mức từ 5.300 - 5.500 đồng/kg, lúa tươi được mua với giá từ 4.100 - 4.300 đồng/kg trong khi giá thành vụ hè thu năm nay do Bộ Tài chính công bố đã xấp xỉ 4.000 đồng/kg. Như vậy, lợi nhuận của nông dân không đảm bảo 30%” - đại diện Sở NNPTNT Vĩnh Long nói.

Ông Dương Nghĩa Quốc - Giám đốc Sở NNPTNT Đồng Tháp cho biết, giá thành sản xuất lúa vụ hè thu tại địa phương năm nay cao hơn 740 đồng/kg so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu là do giá phân bón, công thu hoạch tăng cao. Cụ thể, giá thành sản xuất đối với lúa chất lượng cao ở mức gần 4.680 đồng/kg, lúa thường ở mức 4.324 đồng/kg. Nông dân bán lúa chỉ mong hòa vốn chứ không dám mơ có lãi.

Cục trưởng Cục Trồng trọt Nguyễn Trí Ngọc cho hay, vụ đông xuân 2012, sản lượng lúa các tỉnh phía Nam tăng thêm 500.000 tấn so với vụ đông xuân 2011. Vụ hè thu đang thu hoạch nhưng dự báo sản lượng tăng thêm 100.000 tấn so với cùng kỳ. “Điều bất hợp lý của ngành trồng trọt là năng suất năm sau luôn cao hơn năm trước nhưng nông dân vẫn nghèo”- TS Lê Văn Bảnh - Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL nhấn mạnh.

Thuận Hải