Sáng kiến của Thủ tướng để chấm dứt tình trạng "bắn chỉ thiên"

Mô hình thiết chế lần đầu được thành lập trong nhiệm kỳ

Sáng nay (16/3), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị trực tuyến tổng kết 5 năm hoạt động của Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ. Hội nghị được tổ chức trực tuyến với sự tham gia của lãnh đạo các bộ, ngành, lãnh đạo 63 tỉnh, thành.

Báo cáo tóm tắt một số nét về kết quả 5 năm của Tổ công tác của Thủ tướng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ (VPCP) Mai Tiến Dũng, Tổ trưởng Tổ công tác cho biết, kết thúc nhiệm kỳ Chính phủ khóa trước (2011-2016), tình hình thực hiện các nhiệm vụ, công việc được Chính phủ, Thủ tướng giao còn nhiều hạn chế. Cụ thể, tỷ lệ quá hạn thực hiện nhiệm vụ cao, trong đó có nhiều nhiệm vụ, chỉ đạo quan trọng liên quan đến thể chế, an sinh xã hội, thúc đẩy tăng trưởng chậm được triển khai; nhiều khó khăn, vướng mắc không được tháo gỡ kịp thời; kỷ luật, kỷ cương hành chính chưa nghiêm đã ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân và doanh nghiệp.

Điều này đặt ra yêu cầu phải tăng cường hiệu quả công tác đôn đốc, kiểm tra thực hiện nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao theo hướng thực chất, quyết liệt hơn, phải đổi mới về phương pháp, bảo đảm tất cả các nhiệm vụ giao phải được thực hiện đầy đủ, nghiêm túc, hướng tới chấm dứt tình trạng "bắn chỉ thiên" như ý kiến Thủ tướng đã nêu.

Tại Phiên họp Chính phủ đầu tiên của nhiệm kỳ 2016-2021 (ngày 1/8/2016), Thủ tướng Chính phủ đã công bố, sau đó đã ban hành Quyết định 1642/QĐ-TTg ngày 19/8/2016 thành lập Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ, kết luận, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ (gọi tắt là Tổ công tác). Đây là sáng kiến của Thủ tướng, là một mô hình thiết chế thuộc thẩm quyền quyết định của Thủ tướng, lần đầu tiên được thành lập.

Tổng cộng đã có hơn 300 nhiệm vụ cụ thể được Tổ công tác báo cáo kiến nghị với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để giao các bộ, cơ quan, địa phương thực hiện.

Trong 5 năm qua, mỗi tháng Tổ công tác tổ chức từ 2-3 buổi làm việc với các bộ, cơ quan, địa phương. Đến nay đã tiến hành 104 cuộc kiểm tra với hàng trăm lượt làm việc với 80 bộ, cơ quan, địa phương, tổ chức 16 buổi làm việc với các Hiệp hội để lắng nghe phản hồi chính sách, những khó khăn, vướng mắc đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh. Mỗi năm, hoạt động của Tổ công tác đều có những thông điệp cụ thể, có trọng tâm, trọng điểm.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP cho biết, kết quả thực hiện nhiệm vụ giao, các đề án trong Chương trình công tác được cải thiện rất tích cực. Tỷ lệ nhiệm vụ quá hạn đến cuối năm 2020 chỉ còn 1,8%, giảm 23,4% so với thời điểm thành lập Tổ công tác. Tỷ lệ đề án chưa trình đến hết tháng 2/2021 chỉ còn 0,5%, bằng 1/4 so với cuối nhiệm kỳ trước (2,26%).

Số văn bản quy định chi tiết chậm ban hành giảm thấp nhất từ trước đến nay. Đến 13/03/2021, chỉ còn 14 văn bản, so với 58 văn bản nợ vào cuối nhiệm kỳ Quốc hội khóa XII và 39 văn bản nợ vào cuối nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII.

Làm việc quyết liệt, công tâm, trách nhiệm

Tổ công tác đã kịp thời đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, yêu cầu các bộ, cơ quan phải rà soát, sửa đổi, bãi bỏ nhiều quy định tại 87 văn bản quy phạm pháp luật về kiểm tra chuyên ngành, điều kiện kinh doanh không cần thiết, bất hợp lý, gây cản trở, khó khăn cho hoạt động đầu tư, kinh doanh.

Nhiều vấn đề được dư luận quan tâm, bức xúc, khó khăn trong sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp chậm được xử lý, giải quyết đã được Tổ công tác phát hiện, kiến nghị với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và đôn đốc giải quyết kịp thời (như xử lý hơn 24.000 container phế liệu nhập khẩu tồn đọng; tiêu hủy các lô hàng hải sản tồn kho cho người dân và doanh nghiệp 4 tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường biển; chống gian lận xuất xứ hàng hóa; vấn đề cấp phép nạo vét, khơi thông luồng lạch có tận thu; việc một mặt hàng có 2- 3 bộ hay đơn vị thuộc bộ quản lý, cá biệt nhất là sản xuất sô-cô-la cần 13 giấy phép chuyên ngành...).

Cải cách thủ tục hành chính, xây dựng Chính phủ điện tử được thúc đẩy mạnh mẽ. Việc đưa vào vận hành 4 hệ thống thông tin nền tảng của Chính phủ điện tử đã mang lại lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp; giúp cắt giảm 16.200 tỷ đồng/năm chi phí xã hội (theo cách tính của OECD).

Nói về bài học kinh nghiệm, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP cho hay, đó là làm việc quyết liệt, công tâm, trách nhiệm, không né tránh, ngại va chạm; tất cả vì công việc và đúng chức trách, nhiệm vụ được giao. Báo cáo thẳng thắn, khách quan, có minh chứng cụ thể; tham mưu, kiến nghị hiệu quả, đúng pháp luật, nhất là khi đề xuất tháo gỡ, vướng mắc về cơ chế, chính sách hay sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật. 

Sự sát cánh, đồng hành, tham gia tích cực và đưa tin kịp thời của các cơ quan báo chí đã giúp tạo sức ép, tăng tính công khai, minh bạch và đề cao trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị được kiểm tra trong thực thi các cam kết, là một trong những nhân tố quan trọng nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổ công tác.

Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP, học tập sáng kiến của Thủ tướng và kinh nghiệm hoạt động của Tổ công tác, 22 bộ, 63/63 địa phương đều đã thành lập Tổ công tác để theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao cũng như nhiêm vụ được lãnh đạo bộ, địa phương giao.