SGK Chương trình Giáo dục phổ thông mới: 1.574 tác giả biên soạn, 6 nhà xuất bản

Trong thời gian qua đã có nhiều tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn SGK gửi Bộ GDĐT thẩm định bảo đảm kịp thời triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 (CT GDPT 2018). Kết quả phê duyệt SGK sử dụng trong các cơ sở GDPT của Bộ trưởng Bộ GDĐT đối với các khối lớp 1, lớp 2, lớp 3, lớp 6, lớp 7 và lớp 10 đã được phê duyệt và sử dụng trong các trường phổ thông; SGK lớp 4, lớp 8, lớp 11 đang được thẩm định và SGK lớp 5, lớp 9, lớp 12.

1.574 tác giả biên soạn, trong đó hơn 2/3 số tác giả có trình độ từ tiến sĩ trở lên

Chủ trương xã hội hoá SGK đã huy động được nhiều tổ chức tham gia biên soạn SGK, đông đảo đội ngũ nhà giáo, nhà khoa học, chuyên gia giáo dục tham gia vào quá trình biên soạn SGK. Cụ thể có 6 nhà xuất bản (NXB) tham gia biên soạn, phát hành SGK môn học/hoạt động giáo dục các khối lớp: NXB Giáo dục Việt Nam, NXB Đại học Sư phạm, NXB Đại học Sư phạm TP.Hồ Chí Minh, NXB Đại học Quốc gia TTP.Hồ Chí  Minh, NXB Đại học Vinh, NXB Đại học Huế; 3 tổ chức biên soạn SGK, bao gồm Công  ty Cổ phần Phát triển Giáo dục Việt Nam VPBOX; Công ty Cổ phần Đầu tư Xuất bản Thiết bị Giáo dục Việt Nam VEPIC; Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Xuất bản Giáo dục Việt Nam VICTORIA.

Tổng số có 1.574 tác giả tham gia biên soạn SGK cho 6 khối lớp: Lớp 1: 221 tác giả; Lớp 2: 199 tác giả; Lớp 3: 234 tác giả; Lớp 6: 276 tác giả; Lớp 7: 318 tác giả; Lớp 10: 382 tác giả. Các tác giả đều đã được  tập huấn về biên soạn SGK và đạt tiêu chuẩn cá nhân viết SGK theo quy định tại Thông tư số 33. Trên 2/3 số tác giả tham gia biên soạn SGK có trình độ từ tiến sĩ trở lên.

Quy trình biên soạn SGK đã được Bộ GDĐT quy định cụ thể tại Thông tư 33, Thông tư 05. Các tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn SGK cần đảm bảo về hồ sơ biên soạn SGK từ việc xây dựng đề cương tổng thể, đề cương chi tiết, kế hoạch biên soạn; phân công nhiệm vụ của Tổng chủ biên, Chủ biên, tác giả bảo đảm sự phù hợp về khối lượng công việc và thời gian thực hiện để bảo đảm chất lượng và tiến độ hoàn thành bản mẫu SGK.

Việc biên soạn ít nhất 1 bài học minh hoạ, tổ chức dạy thực nghiệm, góp ý sau khi dạy thực nghiệm để hoàn thiện bài học đó với sự tham gia đóng góp và thống nhất của tập thể tác giả trước  khi tổ chức biên soạn các  bài học khác nhằm đảm bảo sự đồng nhất giữa các bài học trong cùng một bản mẫu SGK.

Quá trình thực nghiệm bản mẫu SGK được chú trọng, đã đảm bảo số tiết dạy theo quy định, tổ chức lấy ý kiến nhận xét, góp ý của giáo viên sau dạy thực nghiệm để điều chỉnh, bổ sung hoàn thiện bài dạy thực nghiệm; tổ chức biên soạn, biên tập, chế bản hoàn thành bản mẫu SGK; góp ý nội bộ; lấy ý kiến góp ý của nhà khoa học, giáo viên,… để hoàn thiện bản mẫu SGK trước khi trình Hội đồng Quốc gia thẩm định SGK.

Hàng năm, Bộ GDĐT có văn bản chỉ đạo các Sở GDĐT hỗ trợ các tổ chức, cá nhân có bản mẫu SGK đề nghị thẩm định trong việc tổ chức thực nghiệm, góp ý bản mẫu SGK trước, trong và sau thẩm định.

Về ưu điểm, cấu trúc các bản mẫu SGK cơ bản đáp ứng, đồng nhất về cấu trúc, nội dung theo quy định về SGK. Ngữ liệu, hình ảnh được sử dụng  không  vi  phạm quy định  về chủ quyền quốc gia, thân nhân tác giả; không có vấn đề mang tính nhạy cảm về chính trị, ngoại giao, dân tộc, tôn giáo. Nội dung phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá thể hiện trong các bản mẫu SGK đều đáp ứng yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực học sinh được quy định trong chương trình các môn học/hoạt động giáo dục.

Hạn chế được Bộ chỉ ra là còn một số nội dung, thuật ngữ được sử dụng trong các bản mẫu SGK chưa đảm bảo tính liên thông giữa các môn học/hoạt động giáo dục. Tiến trình nội dung bài học của các bản mẫu SGK trong một môn học còn có sự chênh lệch đáng kể giữa các SGK khác nhau. Chất lượng một số bản mẫu SGK còn hạn chế, bên cạnh những lỗi về nội dung còn rất nhiều lỗi về mặt chính tả, câu từ, ngôn ngữ, hình ảnh,…

Bộ GDĐT cho biết, qua thực tiễn thanh tra, kiểm tra tại một số địa phương về việc lựa chọn SGK cho thấy còn tồn tại những hạn chế: Thời gian ban hành quyết định danh mục SGK được lựa chọn chậm, muộn, việc thông báo nhu cầu số lượng SGK theo các  môn  học của  các  địa phương cũng chậm, muộn, dẫn đến bị động cho các NXB trong việc cung ứng SGK trước thềm năm học mới.

Giải pháp triển khai tiếp theo

Bộ GDDT đưa ra một số giải pháp trong thời gian tới là:

Tăng cường kiểm soát quá trình biên soạn SGK theo quy định tại Thông tư số 05 ngay từ việc lựa chọn tác giả, biên soạn và thực nghiệm bài dạy minh hoạ của bản mẫu SGK, đảm bảo chủ động về tiến độ chuẩn bị SGK theo đúng lộ trình; tăng cường công tác thực nghiệm SGK, khai thác góp ý sau thực nghiệm, xin ý kiến nội bộ để tăng cường chất lượng bản mẫu SGK.

Tăng cường kiểm soát chất lượng thực nghiệm bản  mẫu  SGK,  đảm bảo bài thực nghiệm đại diện cho các chủ  đề  trong  chương  trình môn học/hoạt động giáo dục, đặc biệt đảm bảo tính khả thi của các bài  thực hành, thí nghiệm, bài học dự án. Đồng thời, bảo đảm SGK tinh giản tối đa kênh chữ, kênh hình, khai thác hiệu quả hình ảnh và ngữ liệu để đảm bảo hiệu quả bài học và giảm giá thành SGK.

Đẩy nhanh tiến độ thẩm định và phê duyệt SGK, dành thời gian để địa phương nghiên cứu, lựa chọn SGK đáp ứng với điều kiện, đặc thù của từng vùng, miền; tăng cường việc tiếp nhận ý kiến đề xuất lựa chọn SGK từ các cơ sở GDPT của Hội đồng lựa chọn SGK cấp tỉnh...