Sợ mất trắng vì trộm, dân Bát Xát buộc phải thu thảo quả non

Thu non vì sợ mất trộm

Cây thảo quả gắn bó với đồng bào các dân tộc vùng cao của huyện Bát Xát hàng chục năm qua, giúp nhiều gia đình thoát nghèo, thậm chí làm giàu. Ông Sùng A Cở, Bí thư Đảng ủy xã Trung Lèng Hồ cho biết: Xã có khoảng 850 ha thảo quả. Những năm được mùa, được giá, cây thảo quả mang lại nguồn thu hàng chục tỷ đồng cho người dân địa phương. Thế nhưng, thời gian gần đây xuất hiện hiện tượng trộm thảo quả ở các khu vực xa dân cư, giáp ranh với các xã khác nên một số hộ phải thu hoạch thảo quả non.

Kiểm tra thảo quả ở xã Dền Sáng.

Ông Hạng A S. (ở xã Trung Lèng Hồ), có gần 10 ha thảo quả tâm sự: “Đang là thời điểm quả thảo quả tích tụ dưỡng chất, năng suất và chất lượng chưa ở mức cao nhất nhưng gia đình tôi buộc phải thu hoạch, bởi để thêm thời gian thì rất sợ bị mất trộm”.

Chỉ trồng gần 2 ha thảo quả nhưng mỗi năm gia đình ông Hầu A D. (xã Pa Cheo) cũng thu về gần 50 triệu đồng từ tiền bán thảo quả khô; có năm được mùa, được giá, con số này lên tới gần trăm triệu đồng. Tuy nhiên, cũng như gia đình ông Hạng A S., thời điểm này khi thảo quả mới chuyển sậm màu, gia đình ông Hầu A D. đã phải đến các vườn thảo quả của gia đình ở giáp ranh với các xã khác để thu hoạch.

Ông D. cho biết, vì gia đình neo người nên không trông coi nương thảo quả thường xuyên được, ông đành phải thu hoạch sớm ở những khu vực hay bị mất trộm, đặc biệt là những diện tích giáp ranh với xã khác. Vẫn biết việc này ảnh hưởng nhiều đến năng suất, chất lượng quả thảo quả, song để đến cuối năm có khi còn mất trắng.

Không chỉ ông Hạng A S. và ông Hầu A D., mà rất nhiều người trồng thảo quả ở Bát Xát có chung suy nghĩ như vậy. Điều này tạo nên một phong trào thu hoạch thảo quả non trong vài năm trở lại đây.

Thiệt hại từ thu hoạch thảo quả non

Xã Pa Cheo trồng gần 300 ha thảo quả, trong đó diện tích cây thảo quả mà người dân phải thu hoạch non khoảng 50 - 60 ha. Việc người dân thu hoạch quả thảo quả non sẽ khiến năng suất giảm khoảng 30% so với thu hoạch đúng mùa vụ (tháng 11 - 12).

Ông Lê Đức Minh, Bí thư Đảng ủy xã Pa Cheo cho biết, chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể, trưởng các thôn, bản đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân không nên thu hoạch thảo quả non để tránh ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng và sự phát triển bền vững của cây thảo quả. Tuy nhiên thời gian vừa qua, nhiều hộ trồng thảo quả trên địa bàn xã lo mất trộm nên đã thu hoạch thảo quả non.

Huyện Bát Xát hiện có khoảng 4.500 ha thảo quả, trong đó diện tích cây thảo quả ở khu vực giáp ranh giữa các xã trong và ngoài huyện ước tính hàng trăm ha. Như vậy, nếu người dân đều thu hoạch non ở tất cả các diện tích giáp ranh này thì sản lượng quả thảo quả sụt giảm và thiệt hại về kinh tế là rất lớn.

Được biết, nếu thu hoạch đúng thời điểm thì cứ 5 - 6 kg thảo quả tươi đem sấy sẽ được 1 kg thảo quả khô, còn nếu thu hoạch non thì 10 kg thảo quả tươi đem sấy mới thu được 1 kg thảo quả khô.

Không chỉ thiệt hại về năng suất, chất lượng, mà việc thu hoạch thảo quả non còn ảnh hưởng tới sinh trưởng, phát triển của những khu rừng già bởi khi sấy thảo quả non, người dân phải sử dụng một lượng lớn củi lấy từ rừng. Thông thường để sấy được 1 kg thảo quả khô từ quả thảo quả đã đủ độ chín cần 50 - 70 kg củi, như vậy để sấy được 1 kg thảo quả khô từ 10 kg thảo quả non thì lượng củi sẽ phải tăng gần gấp đôi.