Sơn La phát triển cây ăn quả: Đáp án hay cho bài toán chuyển đổi

Giải bài toán chuyển đổi cây trồng

Trước đây, khi nhắc tới Sơn La, ai cũng nghĩ tới một tỉnh miền núi có nhiều ưu đãi về đất đai, khí hậu trong phát triển các sản phẩm nông nghiệp. Tuy nhiên, trong một thời gian dài do hoạt động sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, chỉ quan tâm đến số lượng, một số vùng vẫn chưa biết tận dụng và khai thác những tiềm năng thế mạnh trong phát triển nông nghiệp. Một số cơ sở cũng như người dân vẫn loay hoay với những diện tích cây trồng trên nương kém hiệu quả, không có sản phẩm nổi bật.

Trong khi, tư duy phát triển nông nghiệp chưa quan tâm đến việc đầu tư chất lượng để sản xuất và đưa được những sản phẩm nông nghiệp ra thị trường quốc tế…

Năm 2018, sản phẩm nhãn tươi của Sơn La đã xuất khẩu được trên 5.000 tấn sang 9 nước trên thế giới. Ảnh: Q.T

Trao đổi với ông Nguyễn Quốc Khánh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La, được biết: “Bài toán chuyển đổi cây trồng trên đất dốc” được bàn thảo khá nhiều tại các cuộc họp. Do đó, trước khi quyết định chủ trương này, Sơn La đã có nhiều cuộc khảo sát, đề án chuyển đổi liên tục được bàn thảo. Từ những cuộc hội thảo ở phòng họp cho đến thực địa tại nương rẫy, rồi sau đó là những chuyến thăm quan học tập các mô hình kinh tế ở các địa phương được lãnh đạo tỉnh, các sở, ngành trực tiếp tham gia.

Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn cùng những tính toán khoa học và kinh nghiệm đã học tập, ngày 30.11.2015, Ban Thường vụ tỉnh ủy Sơn La đã ban hành Kết luận số 121-TB/TU về chủ trương trồng cây ăn quả trên đất dốc đến năm 2020. Cùng với đó, tỉnh đã cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, xây dựng và ban hành nhiều chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn để huy động được nguồn lực trong xã hội thúc đẩy sản xuất bền vững, nâng cao giá trị trong sản xuất ngành nông, lâm, thủy sản.

“Để tạo “bàn đạp” cho chủ trương trên, tiếp sau đó tỉnh Sơn La đã ban hành nhiều nghị quyết, như: Nghị quyết số 28/2017/NQ-HĐND ngày 15.3.2017 của HĐND tỉnh quy định hỗ trợ cải tạo vườn tạp và trồng cây ăn quả trên địa bàn tỉnh; Nghị quyết số 37 và Nghị quyết số 80 của HĐND tỉnh về thông qua đề án phát triển cây ăn quả trên địa bàn tỉnh đến năm 2020; Nghị quyết số 76/2018/NQ-HĐND ngày 4.4.2018 HĐND tỉnh về chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản, thực phẩm an toàn trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2018-2021...”- ông Khánh, thông tin thêm.

Chuyển đổi gần 26.000ha đất lúa

Những vạt đồi đất dốc ở Sơn La đã được thay thế bằng cây ăn quả giá trị kinh tế cao.

Với chủ trương đúng đắn cùng những quyết sách hợp lý, từ một tỉnh có quy mô sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, nay Sơn La đã đẩy mạnh việc phát triển theo chuỗi sản xuất, cung ứng và tiêu thụ nông sản chủ lực cũng như việc quan tâm điều chỉnh quy hoạch sản xuất theo hướng tập trung phát triển các loại cây trồng có lợi thế, có khả năng cạnh tranh không chỉ ở thị trường trong nước mà cả thị trường quốc tế.

Theo đó, trong năm 2018 Sơn La đã nâng diện tích trồng cây ăn quả lên 57.439 ha với sản lượng xuất khẩu gần 18.000 tấn, trên 77.000 tấn nông sản chế biến và nông sản khác. Trong đó, năm 2018 đã chuyển đổi được gần 26.000ha đất trồng lúa nương, ngô, sắn và cây trồng khác kém hiệu quả trên diện tích 6.300ha đất dốc.

Bà Lương Như Hoa - Bí thư Huyện ủy Phù Yên, cho biết: Việc chuyển đổi phát triển cây ăn quả trên đất dốc cho thấy, hiệu quả kinh tế hơn hẳn so với canh tác cây lương thực, phủ xanh đất trống, đồi trọc, tăng độ che phủ đất, góp phần bảo vệ môi trường sống bền vững. Như huyện Phù Yên, từ chỗ chưa phát huy hết tiềm năng sẵn có, diện tích cây trồng kém hiệu quả trên nương, đất dốc còn nhiều thì nay đã chuyển đổi sang trồng cây ăn quả, nhất là cây có múi rất hiệu quả.

Đến nay, huyện Phù Yên đã có trên 2.000ha trồng cây ăn quả các loại, trong đó năm 2018 chuyển đổi trên 500ha đất dốc sang trồng cây ăn quả...

Để có những “cú hích” mang tính đột phá trong sản xuất nông nghiệp, song song với chỉ đạo triển khai, hỗ trợ các cơ sở triển khai hiệu quả chủ trương “trồng cây ăn quả trên đất dốc”, Sơn La còn triển khai nhiều chương trình quảng bá hình ảnh, giới thiệu sản phẩm là kết quả của chủ trương trên. Đặc biệt, đã tổ chức các chuỗi sự kiện quảng bá, xúc tiến thương mại, tiêu thụ xuất khẩu nông sản gắn với văn hóa, du lịch…

Đáng chú ý, với hoạt động xúc tiến thương mại tại Trung Quốc, Sơn La đã ký kết bán được 1.400 tấn nhãn, 2.100 tấn xoài. Theo đó, trong năm 2018, giá trị xuất khẩu nông sản của Sơn La đã đạt gần 120 triệu USD, trong đó nông sản chiếm 98,5%, vượt 43% so với kế hoạch năm 2018 và tăng 1,72% so với năm 2017.

Hiện, nông sản Sơn La đã tham gia chuỗi phân phối của các siêu thị lớn trong và ngoài nước. Qua đó, đã tạo tiền đề vững chắc cho việc thực hiện mục tiêu mà tỉnh Sơn La đang hướng tới là có 100.000ha cây ăn quả với sản lượng đạt 1,1 triệu tấn vào năm 2020…

Đặc biệt, Sơn La đã được Cục Sở hữu trí tuệ chứng nhận chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm xoài tròn; nhãn hiệu chứng nhận cho nhãn, cam, na, bơ, táo Sơn tra. Ngoài ra, còn có 16 mặt hàng nông nghiệp xuất khẩu sang thị trường 12 nước trên thế giới.

Lần đầu tiên, các sản phẩm nông sản của Sơn La đã vào chuỗi phân phối của các siêu thị lớn như: BigC, Lotte, Hapro, VinMart. Kết quả trên đã làm ngỡ ngàng không ít người, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong sản xuất nông nghiệp, tiếp tục khẳng định rõ chủ trương đúng, trúng của tỉnh Sơn La về trồng cây ăn quả trên đất dốc, giúp người nông dân thay đổi suy nghĩ về sản xuất hàng hóa, người tiêu dùng, doanh nghiệp trong và ngoài nước hiểu rõ hơn về một tỉnh miền núi đầy tiềm năng như Sơn La.