Sự vô trách nhiệm “giết chết” diêm dân!

Gây thiệt hại lớn

Thông tin từ Cục Điều tra chống buôn lậu Tổng cục Hải quan cho biết, vừa phát hiện Tổng công ty TNHH Hóa chất cơ bản miền Nam lợi dụng cơ chế ưu đãi thuế để nhập khẩu muối về làm muối công nghiệp, sau đó đã bán 23.000 tấn ra thị trường làm muối ăn.

Việc nhập khẩu muối công nghiệp, rồi chế biến thành muối ăn chắc chắn làm hại diêm dân (ảnh minh họa).

Đây là điều khó chấp nhận trong bối cảnh mà nhiều năm nay ngành muối cứ được mùa thì lại mất giá. Tình trạng giá muối xuống thấp, có khi 300 - 400 đồng/kg, đã khiến nhiều diêm dân “khóc ròng”. Đó là chưa kể, lượng muối tồn kho năm sau bao giờ cũng cao hơn năm trước.

Trong khi giá muối thấp, lượng muối trong kho vẫn tồn ứ lớn thì các cơ quan quản lý lại cấp phép cho doanh nghiệp nhập khẩu muối với lý do “nhập muối công nghiệp chứ không nhập muối ăn”.

Lãnh đạo Bộ Công Thương trước phản ứng của dư luận đã lên tiếng trấn an: Một, việc nhập khẩu muối không làm ảnh hưởng đến giá muối trong nước, bởi nhập khẩu muối chủ yếu phục vụ sản xuất công nghiệp, tập trung vào loại muối VN không sản xuất được.

Hai, doanh nghiệp không dại gì nhập khẩu muối công nghiệp về làm muối ăn do giá muối công nghiệp nhập đắt hơn muối nội. Thực tế thì sao qua vụ tung 23.000 tấn muối ăn ra thị trường (từ muối công nghiệp) của Công ty Hoá chất Cơ bản miền Nam?

Một chuyên gia kinh tế nói thẳng với NTNN, thực tế không phải như phát biểu của lãnh đạo Bộ Công Thương. Thứ nhất, nếu 23.000 tấn muối công nghiệp được “hoá phép” thành muối ăn và tung ra thị trường thì rõ ràng, lượng muối ế trong nước chắc chắn càng... ế. Thứ hai, hoá ra, mọi tính toán và các con số Bộ Công Thương đưa ra để chứng minh “muối công nghiệp đắt hơn muối nội” chỉ là bao biện, che chắn cho doanh nghiệp.

“Bởi nếu đắt hơn thì có doanh nghiệp nào dại dột chế biến muối công nghiệp nhập khẩu thành... muối ăn? - chuyên gia này nói. Như vậy, có thể khẳng định, việc cho nhập khẩu muối, nhìn từ vụ việc nói trên rõ ràng đã làm ảnh hưởng xấu đến sản xuất của diêm dân, đó là chưa kể đã gây thất thu thuế một khoản ngân sách lớn cho nhà nước. Bởi muối nhập khẩu theo hạn ngạch chỉ chịu thuế nhập khẩu 15%, trong khi nhập không theo hạn ngạch phải chịu thuế 50-60%.

Ai chịu trách nhiệm ?

Trở lại câu chuyện của Công ty Hoá chất Cơ bản miền Nam, đầu tháng 9 vừa qua, khi đề xuất nhập khẩu muối, ông Lê Văn Hùng - Giám đốc Công ty này cho biết, đơn vị chỉ có thể sản xuất đến giữa tháng 10 tới nếu Bộ Công Thương không cấp quota nhập muối cho doanh nghiệp. “Tồn kho của doanh nghiệp hiện chỉ còn hơn 10.000 tấn muối công nghiệp. Nếu muối trong nước phục vụ đủ doanh nghiệp sản xuất thì chúng tôi không xin nhập muối làm gì"-ông Hùng nói.

Bộ Công Thương lúc đó đã dễ dàng cấp quota để doanh nghiệp này cũng như nhiều doanh nghiệp khác nhập khẩu muối bất chấp vào thời điểm đó lượng muối tồn kho vẫn còn khoảng 217.036 tấn (miền Bắc tồn 35.392 tấn, miền Trung tồn 48.133 tấn, ĐBSCL tồn 133.511 tấn).

Trao đổi với phóng viên NTNN, ông Phùng Hà -Cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) cho biết: Chúng tôi đã biết thông tin về việc doanh nghiệp này nhập muối công nghiệp về để sản xuất muối ăn từ các phương tiện thông tin đại chúng. Quan điểm của Bộ Công Thương là doanh nghiệp nào làm sai, doanh nghiệp ấy phải tự chịu trách nhiệm. Bộ đang soạn thảo công văn yêu cầu Tập đoàn Hóa chất VN và Công ty Hóa chất cơ bản miền Nam giải trình về việc nhập khẩu muối trong hạn ngạch thuê quan để sản xuất muối ăn, làm cơ sở để xử lý.

Việc bắt doanh nghiệp kiểm tra, giải trình là đúng nhưng có lẽ chỉ kiểm tra một doanh nghiệp nhập khẩu muối vẫn chưa đủ. Lâu nay Bộ Công Thương luôn giải thích với dư luận rằng, phải nhập khẩu muối công nghiệp vì trong nước không sản xuất được. Điệp khúc này sẽ còn tiếp diễn nếu những khuất tất biến muối công nghiệp thành muối ăn để kiếm lợi của doanh nghiệp nhập khẩu không được ngăn chặn.

Phương Hà - Mai Hương