Sữa học đường: Không cần sữa dạng lỏng khác, cần minh bạch

Tạo sân chơi công bằng

Đề xuất này lại một lần nữa nóng lên tại Hội nghị chuyên đề về sữa và sản phẩm sữa với dinh dưỡng học đường do Hiệp hội Sữa Việt Nam tổ chức. Tại hội nghị, GS.TS. Trần Quang Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sữa Việt Nam, cho rằng, mục tiêu quan trọng của chương trình SHĐ là cải thiện dinh dưỡng cho trẻ, tập trung vào giải pháp uống sữa nhằm đảm bảo cung cấp protein, canxi, vitamin D.

Vì vậy, việc ban hành tiêu chuẩn duy nhất cho sữa tươi sẽ dẫn đến việc hạn chế sự lựa chọn các loại sản phẩm sữa khác (sữa chua, phô mai, sữa đậu nành) mà vẫn đáp ứng được mục tiêu chương trình đưa ra.

Trong khi đó, lượng sữa tươi thu hoạch từ đàn bò trong nước mới đáp ứng được 34% tiêu thụ bình quân/đầu người cả nước (9,2kg/26kg).

Cần sớm có tiêu chuẩn về sữa học đường. Ảnh: I.T.

“Việc đưa ra tiêu chuẩn sữa tươi đặt nặng vấn đề bổ sung vi chất sẽ hạn chế các nhà máy, trang trại tại một số địa phương không thể cung cấp được cho các trường học trong khu vực. Đồng thời, việc tạo ra hai dòng sản phẩm sữa với hai tiêu chuẩn khác nhau là không cần thiết”, ông Trung nói.

Cũng theo ông Trung, thông lệ quốc tế không có sự phân biệt loại sữa cho học đường mà chỉ quan tâm đến thành phần dinh dưỡng; chưa có quốc gia nào trên thế giới có quy chuẩn riêng cho sữa học đường mà chỉ xây dựng chỉ tiêu dinh dưỡng khuyến nghị cho từng độ tuổi.

 “Do vậy, chúng tôi đề nghị chỉ nên xây dựng một tiêu chuẩn chung về mặt dinh dưỡng dành cho lứa tuổi này (không phân biệt loại sữa) để đảm bảo một sân chơi công bằng và lành mạnh cho mọi doanh nghiệp”, ông Trung nói.

Hiệp hội Sữa Việt Nam cũng kiến nghị 2 phương án để xây dựng dự thảo tiêu chuẩn sữa học đường: Một là, các sản phẩm sữa dạng lỏng trong danh mục sữa dạng lỏng theo QCVN 5-1:2010/BYT, chỉ cần đáp ứng tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm sẽ đủ điều kiện tham gia chương trình SHĐ. Hai là, nếu bổ sung vi chất vào các sản phẩm sữa dạng lỏng chỉ nên đưa vào tiêu chuẩn khuyến khích và chỉ khuyến khích bổ sung 3 loại (sắt, canxi, vitamin D) theo danh mục Thủ tướng đã phê duyệt.

Đàn bò trong nước “cân” đủ chương trình SHĐ

Tuy nhiên, TS.Tống Xuân Chinh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) lại khẳng định, sản lượng sữa nguyên liệu từ đàn bò trong nước hoàn toàn cung cấp đủ cho chương trình SHĐ mà không cần phải bổ sung các loại sữa dạng lỏng khác.

Đàn bò trong nước phát triển tốt, đảm bảo đủ cho chương trình Sữa học đường. Ảnh: I.T.

“Năm 2018, dự kiến sản lượng sữa nguyên liệu đạt trên 960.000 tấn, chỉ tiêu đến năm 2020 là 1 triệu tấn trong Chiến lược phát triển chăn nuôi đến 2020 là hoàn toàn có thể đạt được. Cục Chăn nuôi đã ước tính về nhu cầu của chương trình SHĐ, cũng như khả năng cung ứng của ngành chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa trong nước. Theo đó, với nhu cầu mỗi học sinh sử dụng 180ml sữa/ngày nhân với 260 ngày đến lớp nhân với khoảng 11 triệu học sinh (mẫu giáo đến lớp 6) thì sản lượng sữa cần cho chương trình Sữa học đường khoảng 514.000 tấn, tương đương 22.000 tỷ đồng.

“Trong khi đó, sản lượng sữa năm 2018 đã đạt khoảng 960.000 tấn, vì vậy, nhu cầu sữa tươi nguyên liệu chế biến cho Chương trình Sữa học đường tại các doanh nghiệp hoàn toàn có thể đáp ứng được”, ông Chinh nói.

Đó là chưa kể, việc ưu tiên sử dụng sữa tươi còn thúc đẩy tăng trưởng đàn bò sữa trong nước, tạo việc làm cho nông dân; hạn chế nhập khẩu sữa bột vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro về an toàn thực phẩm, chiến tranh thương mại. “Con đường phát triển chăn nuôi bò sữa để đảm bảo an ninh sữa cho người Việt Nam là đúng đắn nhất” – ông Chinh nói.

Cũng theo ông Chinh, khi chưa có văn bản nào thay thế, bổ sung thì hãy tuân thủ theo Quyết định 1340, sử dụng sữa tươi, có thể áp dụng sữa thanh trùng, tiệt trùng tùy điều kiện cho từng trường, từng địa phương.

 Sữa học đường sử dụng nguyên liệu 100% sữa bò tươi nguyên liệu trong nước không pha sữa bột, có đường (dưới 1% về khối lượng) hoặc không đường. Có thể cho trẻ em tiếp xúc với các sản phẩm từ sữa khác như pho mai, sữa chua,… chứ không cứng nhắc chỉ dùng sữa tươi.

Ông Chinh cho rằng, điều quan trọng nhất của chương trình SHĐ không phải là chọn loại sữa nào tối ưu nhất mà là chọn phương pháp triển khai phù hợp với từng địa phương để ngày càng nhiều trẻ được tiếp xúc với nguồn dưỡng chất có lợi cho sức khỏe.

“Ngoài việc xây dựng Quỹ sữa học đường để huy động xã hội hóa của tất cả các tổ chức, cá nhân đóng góp cho chương trình SHĐ, cần thành lập ban giám sát cộng đồng do hội phụ huynh ở các trường học để giám sát thực thi chương trình SHĐ”, ông Chinh nói.

Cho đến thời điểm này, nhiều trẻ em Việt Nam vẫn thiếu trầm trọng các chất dinh dưỡng. Theo báo cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, năm 2015, tỷ lệ trẻ em Việt Nam suy dinh dưỡng ở thể nhẹ cân là 14,1%, thể thấp còi là 24,6%; sau 35 năm, chiều cao trung bình của người Việt với tăng được 4cm. “Con đường ngắn nhất, hiệu quả nhất để cung cấp canxi cho trẻ là sữa” – PGS.TS.Lê Bạch Mai, Viện Dinh dưỡng Quốc gia khẳng định.

Vì vậy, chương trình SHĐ là nơi cung cấp các sản phẩm sữa an toàn, phù hợp để nâng cao thể trạng của trẻ, không phải là nơi để các doanh nghiệp “thương mại hóa”. Mọi quyết định, mọi sự thay đổi phải tính đến sự phù hợp với thế hệ tương lai.