TP.HCM: Sai phạm quản lý đất đai tại các khu công nghiệp

Ngày 13/6, thông tin từ Thanh tra TP.HCM cho hay, Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Kết luận Thanh tra số 757/KL-TTCP, về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai, môi trường đối với KCN, khu đô thị; việc chuyển đổi nhà, đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại TP.HCM.

Cho thuê và sử dụng đất KCN sai mục đích

Đối với các KCN, qua thanh tra phát hiện tình trạng lãng phí đất khá phổ biến. Đặc biệt tại nhiều KCN, chủ đầu tư đã tự thay đổi quy hoạch, xây dựng không đúng quy hoạch, sử dụng đất sai mục đích thu lợi bất hợp pháp, gây lãng phí, thất thoát tài sản Nhà nước…

Cụ thể, nhiều doanh nghiệp thuê đất trong các KCN, nhưng không đưa vào khai thác, sử dụng, dẫn đến lãng phí tài nguyên đất hơn 53.000m2. Điển hình, Công ty cổ phần Hùng Vương có 41.767m2 tại KCN Hiệp Phước; Công ty cổ phần Đầu tư Việt Nam có 7.273m2 tại KCN Lê Minh Xuân; Công ty TNHH Nga Băng Cốc có 4.000m2 tại KCN Tân Bình. Bên cạnh đó, tại các KCN chậm giải phóng mặt bằng với tổng diện tích hơn 159ha dẫn đến ảnh hưởng môi trường.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, tại KCN Tây Bắc Củ Chi, Công ty thương mại Củ Chi và Công ty CP Bia rượu nước giải khát (Sabeco) đã ký hợp đồng số 04/HĐCT ngày 1/6/2004 thuê 50ha để xây dựng và vận hành nhà máy sản xuất bia thời hạn 43 năm. Sabeco đã thanh toán toàn bộ số tiền thuê là 188 tỷ 390 triệu đồng. 

Tuy nhiên thời điểm thanh tra, Sabeco mới đầu tư và sử dụng khoảng 26ha, còn 24ha chưa đưa vào sử dụng trong suốt 9 năm. Hơn nữa, Sabeco không xin gia hạn thời gian sử dụng đất, vi phạm Điều 15 - Nghị định số 36/CP ngày 24/4/1997 của Chính phủ, gây lãng phí đất và tiền thuê đất đã thanh toán khoảng 18 tỷ đồng.

Tương tự, ở KCN Tân Tạo (thuộc ITACO) ở huyện Bình Chánh, Ban Quản lý KCN đã cho phép ITACO điều chỉnh quy hoạch không đúng thẩm quyền. ITACO tự chia tách, điều chỉnh quy hoạch, tự chia tách, tự quy hoạch một số khu đất để cho các đơn vị thuê, chuyển nhượng lại, hoặc sử dụng đất không đúng mục đích so với quy hoạch chi tiết 1/2.000 đã được Bộ Xây dựng phê duyệt, với tổng diện tích 106.190m2, thu lợi 107 tỷ 672 triệu đồng. 

Cụ thể, cho Ngân hàng Vietinbank- Chi nhánh tây Sài Gòn thuê hơn 3.000m2; Ngân hàng BIDV – Chi nhánh Tây Sài Gòn thê 5.125m2, Công ty Cho thuê tài chính II Nam Sài Gòn thuê hơn 3.000m2…

Ngoài ra ITACO còn tự chia, tách một số khu đất đã quy hoạch xây dựng bãi rác công nghiệp, kho tàng, bến bãi, trồng cây xanh tập trung để cho các doanh nghiệp thuê lại, hoặc tự đầu tư sử dụng vào mục đích khác, với tổng diện tích 10.446m2, thu lợi hơn 9,5 tỷ đồng.

Đối với KCN Tân Bình mở rộng, việc sử dụng lô đất (ký hiệu cụm 1) diện tích 5,25ha và lô đất (ký hiệu cụm 2) diện tích 2,31ha theo quy hoạch là đất công nghiệp, nhưng đem xây dựng kho bãi cho thuê. Lô đất cụm 4 diện tích 2,3ha theo quy hoạch được duyệt là đất trung tâm điều hành, dịch vụ công cộng, nhưng hiện tại là cây xăng, kho bãi cho thuê, đất cây xanh xây dựng sân tennis, nhà điều hành cho thuê, dẫn đến sử dụng đất chưa đúng mục đích, phá vỡ quy hoạch.

20 năm, chưa giải phóng xong mặt bằng

Trong khi đó, KCN Vĩnh Lộc, sau hơn 20 năm, chủ đầu tư vẫn chưa giải phóng mặt bằng xong. Mặt khác, KCN Vĩnh Lộc chưa hoàn thành việc đầu tư xây dựng đồng bộ, hoàn chỉnh hạ tầng KCN theo quy hoạch chi tiết được phê duyệt; chỉ đầu tư từng hạng mục công trình để cho thuê.

Thanh tra Chính phủ cho biết, qua kiểm tra thực tế, chủ đầu tư đã và đang sử dụng một số khu đất không đúng mục đích so với quy hoạch được duyệt như: Dùng một phần đất kho tàng cho Công ty Thuốc lá Bến Thành thuê xây dựng nhà máy sản xuất, sử dụng đất cây xanh xây dựng nhà máy xử lý nước thải, văn phòng, đất bãi đậu xe xây dựng cây xăng, ki - ốt cho thuê. Công ty cổ phần Hoàng Quỳnh xây dựng nhà máy bia công suất 100 triệu lít/năm trên diện tích 1,5ha, nhưng không có giấy phép xây dựng. Việc xây dựng không đúng với các tiêu chí quy hoạch được duyệt, xây dựng nhà máy bia vượt ra ngoài ranh đất, lấn vào phần đất giao thông của KCN…

Để xảy ra những tồn tại, khuyết điểm, sai phạm tại các KCN nêu trên, trách nhiệm của các chủ đầu tư KCN, các sở ngành của TP.HCM (trong đó có Sở TNMT, Sở Xây dựng…) và UBND các quận, huyện.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND TP.HCM có biện pháp giải quyết, xử lý đối với đơn vị, cá nhân, doanh nghiệp có vi phạm. Truy thu tiền sử dụng đất, thu hồi các khoảng thu không hợp pháp từ việc vi phạm pháp luật.

Yêu cầu chủ đầu tư triệt để khắc phục các sai phạm, nhất là sai phạm liên quan đến sử dụng đất không đúng mục đích, xây dựng công trình không đúng quy hoạch, không có giấy phép xây dựng, chưa trồng cây trên đất trồng cây xanh theo đúng quy định của pháp luật.

Đồng thời, kiểm tra việc quản lý, sử dụng 17,7ha đất tái định cư, bảo đảm không gây thất thoát, thiệt hại tài sản của Nhà nước.