Thống đốc NHNN: Thiệt hại trong gian lận thanh toán thẻ trên 21 tỷ USD

Sáng nay, ngày 17.11, kỳ họp thứ 4 Quốc hội khoá XIV tiếp tục chương trình chất vấn Thống đốc Lê Minh Hưng về điều hành chính sách tiền tệ và hiệu quả của việc mua lại ba ngân hàng 0 đồng, tái cơ cấu hệ thống ngân hàng.

Nhiều tổ chức thanh toán thẻ cấu kết với kẻ xấu cướp tiền chủ thẻ

Nhiều đại biểu Quốc hội đã chất vấn Thống đốc Lê Minh Hưng về hoạt động thanh toán thẻ. Đại biểu Quốc hội, Lâm Văn Thành, đoàn Lạng Sơn, đề cập tới bất cập trong sử dụng thẻ ATM. Người dùng thẻ trả nhiều loại phí, trong cùng hệ thống ngân hàng cũng phải trả phí; lãi phạt chậm trả cao, chưa có liên thông...

Đại biểu Quốc hội  Nguyễn Sỹ Cương chất vấn Thống đốc Lê Minh Hưng về thanh toán thẻ (Ảnh: Đàm Duy)

“Đang có sự bất bình đẳng giữa người dùng dịch vụ, cung cấp dịch vụ. Giải pháp của ngành ngân hàng ra sao?”, đại biểu Thành chất vấn.

Cũng quan tâm tới thanh toán thẻ, đại biểu Quốc hội Bạch Thị Hương Thuỷ, đoàn Hoà Bình, đã chất vấn về vấn nạn gian lận thanh toán thẻ ngày càng gia tăng.

Về vấn đề này, Thống đốc Lê Minh Hưng thừa nhận hành vi gian lận trong thanh toán thẻ đang gia tăng một cách đáng lo ngại tại các nước trên thế giới. Theo thống kê của tổ chức phát hành thẻ VISA, tổng số tiền gian lận thanh toán thẻ lên trên 21 tỷ USD trên thế giới.

“Đây là số tiền rất lớn. Như vậy, cứ bình quân 100 USD giao dịch thẻ thì thiệt hại là 7 cent, tương đương 0,07%. Mức thiệt hại của Việt Nam chỉ bằng một phần ba mức bình quân thế giới. Nhưng đúng là hiện tượng này đang có chiều hướng gia tăng”, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết.

Theo Người đứng đầu ngành ngân hàng, nguyên nhân là do bảo mật của ngân hàng có lỗ hổng, người dùng không bảo mật tốt thông tin cá nhân; đơn vị chấp nhận thẻ còn lỗ hổng trong bảo mật thông tin.

“Cá biệt có tổ chức chấp nhận thẻ thông đồng với kẻ xấu, thực hiện gian lận, chiếm đoạt tài sản của chủ thẻ. Nhiều NHTM đã thực hiện yêu cầu của NHNN về việc giảm lãi suất cho khách hàng trong quá trình cơ quan công an điều tra, thực hiện trả tiền cho khách hàng khi bị mất tiền trong thẻ”, Thống đốc cho biết.

Ngoài ra, NHNN đã ban hành nhiều chính sách, quy định pháp lý từ an ninh an toàn, chuyển hệ thống từ thẻ từ sang thẻ chip để bảo mật hệ thống cao hơn; tăng cường kiểm tra, giám sát hệ thống thẻ... Cùng với đó đẩy mạnh truyền thông với người sử dụng thẻ trong việc bảo mật trong thanh toán thẻ.

Về thanh toán không dùng tiền mặt, Thống đốc Lê Minh Hưng thừa nhận tâm lý thói quen dùng tiền mặt trong dân rất lớn, các giao dịch lớn vẫn cho phép dùng tiền mặt là một trong số bất cập.

“NHNN đã xây dựng hệ thống công nghệ thông tin kết nối thanh toán để đảm bảo khuyến khích, đảm bảo an ninh trong hệ thống. Ngoài thanh toán thẻ sẽ ứng dụng thanh toán di động, phát triển phương thức thanh toán mới... “, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết.

Theo đó, tỷ trọng thanh toán không dùng tiền mặt tăng khoảng 10% so với trước. Thanh toán qua mobile năm 2016 tăng mạnh so với năm 2015. “Hiện nay đã có gần 50 ngân hàng kết nối với Kho bạc toàn quốc để thanh toán điện tử, cung ứng dịch vụ công, thanh toán trực tuyến..”, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết.

Sau phần trả lời của Thống đốc, đại biểu Quốc hội Nguyễn Sỹ Cương tranh luận thêm về vấn đề an toàn trong thanh toán. Theo đại biểu Cương, dù nhiều trường hợp nhỏ lẻ, diễn ra không nhiều, không lớn nhưng cũng tạo ra sự lo ngại cho khách hàng.

“Theo tôi biết, đầu tư bảo mật cho hệ thống bảo mật của mỗi ngân hàng cũng khác nhau. Đề nghị cho biết sắp tới có chỉ đạo như thế nào để mang lại niềm tin cho khách hàng”, đại biểu Cương chất vấn.

Chưa nhận được đề xuất của FPT

Liên quan đến thanh toán không dùng tiền mặt, tiền ảo, đại biểu Quốc hội Lê Công Nhường, đoàn Bình Định, đã đề cập, hiện tiền ảo Bitcoin và tiền điện tử đang trở thành chủ đề nóng.

“Thống đốc có đồng ý đề xuất cho Đại học FPT thu học phí sinh viên nước bằng tiền Bitcoin, hay Công ty Cốc Cốc thu hút vốn đầu tư từ Đức bằng đồng tiền Bitcoin này?”, đại biểu Nhường chất vấn. Theo đại biểu Nhường, nếu quản lý được thì đây là kênh thu hút vốn đầu tư rất lớn, bắt kịp công nghệ 4.0.

Về vấn đề này, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cho biết, đây không chỉ có Việt Nam mà là vấn đề mới của nhiều nước. NHNN đã nhiều lần khẳng định Bitcoin không phải đồng tiền pháp định (theo quy định pháp luật hiện nay).

Thống đốc  NHNN Lê Minh Hưng trả lời chất vấn (ảnh: Đàm Duy)

“Bitcoin cũng không phải phương tiện thanh toán hợp pháp. Sử dụng đồng bitcoin là phương tiện thanh toán là không đúng quy định pháp luật hiện hành”, Thống đốc khẳng định.

Tuy nhiên, Thống đốc cho biết sẽ phối hợp chặt chẽ với bộ tư pháp để có cơ sở quản lý bitcoin, nhất là trong xu thế như vậy thì cần phải có khuôn khổ phù hợp để quản lý các loại tài sản ảo hàng hóa. NHNN sẽ có trách nhiệm của mình sẽ phối hợp với bộ Tư pháp.

Còn về đề xuất thu phí bằng Bitcoin của đại học FPT, người đứng đầu ngành ngân hàng cho biết chưa nhận được đề xuất chi tiết của đơn vị này. Nếu nhận được chúng tôi sẽ nghiên cứu và hướng dẫn cho đơn vị này hoàn thiện hồ sơ phù hợp với pháp luật của Việt Nam.