Thứ bánh đặc sản xanh lè xanh lét được làm từ loại rau mọc hoang, tiểu thương hốt bạc, đóng hộp mỏi tay

Gần đây, món bánh ngải Lạng Sơn đang gây sốt trên chợ mạng khiến giới nội trợ "phát cuồng". Do bánh được làm từ gạo nếp và lá ngải cứu nên khi ra lò, bánh có màu xanh mướt mắt.

Chỉ với giá từ 4.000 - 6.000 đồng/chiếc, nhiều "thượng khách " không ngại rút ví mua cả trăm chiếc về ăn, biếu người thân, bạn bè.

Để chế biến được món bánh ngải, đồng bào Tày dùng hai nguyên liệu chính là gạo nếp nương dẻo thơm và rau ngải. Ngải vốn là loại rau được người Tày trồng nhiều trong vườn nhà hoặc mọc hoang nhiều ở ven suối nên lúc nào cũng sẵn có. Người Tày thường lựa loại gạo nếp trồng trên nương rẫy, dẻo, trắng và thơm ngon để làm bánh.

Công đoạn chế biến bánh ngải khá cầu kỳ. Rau ngải sẽ là nguyên liệu quyết định làm nên món bánh ngải. Người Tày hái ngọn non của rau ngải, rửa sạch, cho vào nồi đun với nước tro khoảng một giờ.

Sở dĩ ninh lá ngải với tro của cây nứa hoặc vỏ đỗ xanh vì như thế lá ngải sẽ nhanh nhừ, giữ được màu xanh tươi chứ không bị vàng úa. Sau khi ninh, lá ngải được vớt ra, rửa sạch với nước lã cho sạch tro rồi giã nhuyễn, vo thành từng viên lá ngải màu xanh đậm.

Đối với gạo, phải vo sạch, ngâm nước ấm từ 4-8 giờ, sau đó đem đi đồ xôi. Khi đồ xong, cho xôi vào cối giã cùng lá ngải đã giã nhuyễn trước đó. Cần lưu ý là sau khi được xôi phải đem giã ngay thì mới cho mẻ bánh mềm, mịn và dẻo. Khi bánh đã nhuyễn, chuyển sang màu xanh sẫm khá bắt mắt, người ta dùng tay nặn thành từng chiếc bánh tròn. Muốn bánh không dính tay, người nặn bánh sẽ thoa ít dầu ăn lên lòng bàn tay.

Bánh ngải của người Tày có hương vị rất đặc biệt, là sự kết hợp giữa thơm dẻo của bột nếp, vị mát, hơi tê tê không hề đắng của ngải cứu, dễ ăn và không ngấy; nhân đường và vừng ngọt đậm đà. Vị hăng hăng, thơm thơm rất lạ của lá ngải dung hòa cái dẻo, ngọt, thơm của nếp đường.

Miếng bánh làm ta liên tưởng đến sự tươi non của đồi nương, sự hoang dã của núi rừng, như gói cả mùa xuân mát trong. Nếu ai đã từng ăn một lần sẽ không thể nào quên mùi vị của loại bánh dân dã này.

Trước đây, loại bánh này chỉ được người Tày làm trong những dịp lễ Tết quan trọng, nay với sự ưa thích của thực khách trong nước, đặc biệt là khách du lịch, món bánh này đã được làm phổ biến, trở thành quà tặng rất có ý nghĩa.

Chị Ngọc Linh - một tiểu thương trên chợ mạng - cho biết: Trung bình mỗi ngày chị bán ra thị trường gần 1.000 chiếc bánh ngải. Khách mua đa phần là các chị em văn phòng, mẹ bỉm sữa và chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch.

"Thoạt nhìn qua, bánh ngải có hình dáng khá giống với món bánh giầy. Tuy nhiên thay vì màu trắng thì bánh ngải lại có màu xanh, bóng nhẫy, trông rất tươi mát. Đây vốn là món ăn đặc sản của người Tày, Nùng ở Lạng Sơn" - chị nói.

Theo chị Linh, vài năm trở lại đây, người dân Hà Nội có xu hướng tìm về các món ăn quê, dân dã, nói không với chất bảo quản. Thế nên, các món ăn vùng miền độc đáo luôn là mặt hàng bán chạy, kinh doanh tốt với tiểu thương.

"Tôi đã bán bánh ngải được tầm 3 năm nên lượng khách khá ổn định. Nguồn tiêu thụ chủ yếu là các hội nghị, tiệc gia đình và các quán hàng thực phẩm. Nếu bán buôn thì bánh sẽ có giá 2.500 - 3.000 đồng/chiếc, còn giá bán lẻ thì dao động 4.000 - 6.000 đồng/chiếc" - chị thông tin.

Chị Minh Huyền (ở Thanh Xuân, Hà Nội) cho hay vừa đặt mua 200 chiếc bánh ngải về làm cỗ. Thay vì khai vị bằng món bánh dày như mọi khi, chị lựa chọn bánh ngải. Để đảm bảo an toàn, chị mua ở chỗ người quen với giá 5.000 đồng/chiếc đã bao gồm phí vận chuyển.

"Lần đầu tiên tôi được ăn bánh ngải là khi đi công tác Lạng Sơn. Dù bánh làm bằng lá ngải cứu nhưng khi ăn không có vị đắng mà có mùi thơm, bùi, đặc biệt là không bị ngấy. Sau khi tìm hiểu, tôi còn biết, lá ngải có rất nhiều công dụng như chữa đau đầu, điều hòa kinh nguyệt, giảm mụn nhọt và trị cảm lạnh nên tôi càng thích" - chị Huyền cho biết thêm.