Tiết lộ chuyện “chạy” danh hiệu NSND, NSƯT

Lâu nay, chuyện "chạy huy chương" trong các hội diễn để đủ tiêu chuẩn lên NSƯT, cao hơn là danh hiệu NSND luôn được truyền miệng trong giới sân khấu, biết vậy nhưng để bụng vậy.

Tuy nhiên, với việc nhiều nghệ sĩ bị trượt danh hiệu dù đủ tiêu chuẩn, cùng với đó là danh hiệu không còn cao quý như trước, lỗi thời về tiêu chí xét... một số nghệ sĩ còn tiết lộ với phóng viên rằng, chuyện “chạy” huy chương, “chạy” danh hiệu là có thật.

Và, đã đến lúc cần phải đưa những câu chuyện như thế này ra ánh sáng, trả lại giá trị thực chất cho danh hiệu cũng như không bỏ sót những nghệ sĩ xứng đáng đang nằm ngoài danh sách như hiện nay.

Nhiều người tiếc khi nghệ sĩ Chí Trung không có tên trong đợt xét tặng danh hiệu NSND đợt này

Một nghệ sĩ giấu tên cho chúng tôi biết, nhìn vào danh sách những người được phong NSND đợt này, không chỉ chị mà phần lớn nghệ sĩ đều “ngã ngửa” khi thấy tên hai nghệ sĩ L.N và T.H thuộc quân số ở nhà hát kịch.

Theo nghệ sĩ này, T.H là người không có tài năng, chưa từng để lại giấu ấn gì với người trong nghề. Còn L.N là người không đủ huy chương theo tiêu chí mà Bộ VH,TT&DL đề ra. Ngay từ hồi xét danh hiệu NSƯT thì L.N đã không đủ tiêu chuẩn rồi, nhưng vì có lý do riêng nên cũng dễ được thông cảm hơn.

Điều đáng nói là kể từ sau khi được phong NSƯT, người này không có thêm huy chương vàng nào. Vậy mà các ông hội đồng cũng “hồn nhiên” bỏ phiếu để nữ nghệ sĩ này được phong “nhân dân”. Khi danh sách này được công bố rộng rãi, một số NSND thực thụ đã mỉa mai nói rằng, nếu cô này mà được phong thì có khi phải làm đơn xin từ bỏ danh hiệu của mình cho đỡ bị “cá mè một lứa”.

Với riêng trường hợp của diễn viên L.N, nghệ sĩ giấu tên này cho rằng, rất có thể là do có “chọt” - từ lóng được dùng trong giới, nói về chuyện “bôi trơn”. “Bởi ngay từ khi phong NSƯT, chính tôi đã được xem tin nhắn của nữ nghệ sĩ này gửi đến cho một thành viên trong hội đồng xét giải đề cập chuyện giúp đỡ để được phong danh hiệu. Nhưng tất nhiên, thành viên hội đồng này từ chối. Còn chuyện chi phí, nói là ngã giá mua giải thì nghe hơi “phô”, nhưng khi xong việc thì phải cảm ơn. Ít cũng phải 10 triệu, nhiều thì 20 triệu. Đó là với NSƯT. Còn với NSND thì... để mọi người tự phán đoán”, nghệ sĩ giấu tên này tiết lộ.

Thành công với nhiều vai diễn, được khán giả yêu mến nhiều năm qua, nhưng diễn viên Thu Hà đã từ chối làm đơn xin xét tặng danh hiệu đợt này

Không chỉ có chuyện “chạy” danh hiệu, ngay từ khi tham gia Liên hoan sân khấu cũng đã có chuyện nghệ sĩ “chạy” huy chương nhằm chuẩn bị cho tiền đề nhận danh hiệu ưu tú và nhân dân. Cứ nói nghệ sĩ là những người coi giải thưởng, tiền bạc như... phù du, nhưng cứ đến mùa hội diễn thì nó cũng chẳng khác gì chuyện thi cử trong ngành giáo dục hay khi đi xin việc cả.

Nhưng chuyện này thường xảy đến với những nghệ sĩ thiếu tài mà hám danh. Còn với người có tên tuổi, có năng lực thì họ không việc gì phải làm thế. Nếu có bị trượt thì họ chỉ buồn, nản chứ không vớt vát bằng cách đi “chạy”.

Một nguồn tin khác cho hay, cứ đến mùa hội diễn là các giám khảo lại không tránh được tình trạng nhờ vả, nhắn tin nhờ “giúp đỡ”. Đến nỗi, dù không còn ngồi trong hội đồng nhưng có đạo diễn vẫn được nhờ vả “bắc cầu” qua các giám khảo “đương nhiệm” để tác động xem “từ bạc có lên vàng được không”, “tiêu chuẩn có thiếu thì nhờ anh chị ra hội đồng hết sức bảo vệ”...

Khi chúng tôi viết loạt bài xung quanh chuyện xét tặng danh hiệu này, một bạn đọc từng công tác ở đơn vị nghệ thuật Hà Nội (nay đã chuyển sang làm công việc khác) tiết lộ: "Khi còn làm ở đoàn nghệ thuật này, cứ đến mùa xét huy chương là nhà hát lại "đánh nhau" sứt đầu mẻ trán. Ai cũng muốn được đưa vào danh sách. Đấu đá, kèn cựa, rồi chạy chọt đủ cả. Nghĩ mà ngán ngẩm cho cái danh hiệu và danh xưng của những người được gọi là “nghệ sĩ”.

Chuyện nghe kể mà cứ ngỡ đùa rằng, có nghệ sĩ đi diễn tỉnh, một khán giả thắc mắ, danh hiệu NSND, NSƯTchắc là được thưởng nhiều tiền thưởng lắm, cho nên các nghệ sĩ mới "cố" để được như thế? Nghệ sĩ này đã trả lời: “Vâng, nhiều lắm. Đó là được thêm cái “danh hão” ở trước cái tên đấy”.

Thực ra thì khi trao danh hiệu, nghe chừng cũng được thưởng dăm ba triệu. Số tiền ấy nếu “chạy chọt” thì phải gấp mấy lần. Nếu mà được tặng cả cái nhà thì không hiểu người ta còn bất chấp danh dự, liêm sỉ đến đâu- nghệ sĩ này ngán ngẩm.