Tìm ra tác nhân gây viêm hô hấp cấp tính ở trẻ em tại TP.HCM

Kết quả xét nghiệm Multiplex PCR của Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) từ các mẫu bệnh phẩm thu nhận từ các bệnh viện nhi của TP.HCM cho thấy, họ Enterovirus và Human Rhinovirus chiếm ưu thế; kế đến là các virus cúm (influenza) và á cúm (parainfluenza), virus hô hấp hợp bào (RSV) và các vi khuẩn (H. Influenza, Strep. pneumonia và Mycoplasma pneumonia), đây cũng là các tác nhân gây bệnh hô hấp thường gặp trên trẻ em trong nhiều năm qua.

Trước đó, Sở Y tế TP.HCM đã tổ chức cuộc họp chuyên gia giữa 3 bệnh viện nhi, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố để đánh giá nguyên nhân của hiện tượng tăng số ca viêm hô hấp cấp tính ở trẻ em trong những tháng gần đây.

Bước đầu nhận định, virus vẫn là nguyên nhân chính gây nên bệnh cảnh viêm hô hấp cấp tính, cùng với thời tiết chuyển mùa đã dẫn đến hiện tượng này. Kết quả xét nghiệm từ OUCRU cho thấy hiện tại không ghi nhận tác nhân nào nổi trội bất thường.

Các chuyên gia về bệnh hô hấp trẻ em nhận định các virus này là những tác nhân phổ biến gây bệnh viêm hô hấp, đã được ghi nhận tại Việt Nam và trên thế giới. Phần lớn ca bệnh đều nhẹ, có thể điều trị ngoại trú; các bệnh cảnh viêm phổi thường gặp trên người bệnh có ít nhất 1 bệnh lý nền như tim bẩm sinh, bại não, xuất huyết não, teo đường mật, suy giảm miễn dịch, bệnh phổi mạn, lupus đỏ hệ thống, suy dinh dưỡng…

Viêm hô hấp cấp tính là bệnh phổ biến thường gặp nhất ở trẻ em, diễn tiến theo mùa ở nước ta và nhiều nước trên thế giới, thường tăng cao vào tháng 10-12 hàng năm. Số liệu tổng hợp từ các bệnh viện trong 10 tháng đầu năm 2023 cho thấy bệnh nhi bị viêm hô hấp cấp điều trị ngoại trú, nội trú và tử vong thấp hơn cùng kỳ so với các năm trước dịch Covid-19 (từ 2015 đến 2019).

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố, mặc dù số ca đến khám tại các cơ sở y tế có gia tăng trong những tháng cuối năm 2023, nhưng hệ thống giám sát chưa ghi nhận các ổ dịch viêm hô hấp tại các trường học trong những tháng gần đây. Điều này phù hợp với độ tuổi mắc bệnh đợt này chủ yếu ở trẻ nhỏ.

Như vậy có thể kết luận hiện tượng tăng số ca bệnh viêm hô hấp trong những tháng gần đây tại các bệnh viện nhi của TP.HCM là hiện tượng tăng theo chu kỳ hàng năm của các bệnh thường gặp ở trẻ em. Tác nhân gây bệnh không có gì thay đổi, chủ yếu vẫn là các loại virus thường gặp, trong đó virus cúm – là một loại virus đã có vaccine dự phòng.

Đa số các bệnh viêm hô hấp do virus chỉ cần điều trị triệu chứng và tự khỏi, những trường hợp viêm phổi hoặc có bệnh lý nền cần được nhập viện chẩn đoán và điều trị đúng cách, kịp thời để ngăn các biến chứng nặng và hạn chế tử vong. Do có nhiều tác nhân virus khác nhau đều có thể gây bệnh viêm hô hấp nên một trẻ có thể bị mắc bệnh nhiều lần.