TP.HCM: Cảnh báo gia tăng trẻ sốt xuất huyết chuyển nặng

Sốt xuất huyết đang tăng dần số ca mắc và ca nặng

Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM cho biết, hiện đã tiếp nhận 47 ca sốt xuất huyết trẻ em và 283 ca người lớn. Số mắc tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Trong 2 tuần, có 10 ca sốc xuất huyết, tổn thương đa cơ quan, nguy kịch.

Tình hình tương tự cũng đang diễn ra tại các bệnh viện Nhi. Nhiều trẻ nhập viện trong tình trạng sốc xuất huyết, tổn thương tạng, không đo được mạch và huyết áp. Bệnh viện Nhi đồng 1, Nhi đồng 2 đã ghi nhận các ca tử vong đầu tiên.

Bác sĩ CKII. Đỗ Châu Việt, Trưởng khoa Hồi sức Nhiễm - Covid-19, Bệnh viện Nhi đồng 2 chia sẻ, bệnh nhi 5 tuổi là ca sốt xuất huyết đầu tiên tử vong trong năm 2022 tại đây. Bé sốt đến ngày thứ 3 thì được gia đình chuyển từ Bình Dương lên TP.HCM cấp cứu trong tình trạng sốc. Các bác sĩ truyền dịch, cho bé thở máy trong tình trạng rất nặng: xuất huyết phổi, gan, thận tổn thương.

Mặc dù bé được lọc máu gần 48 giờ nhưng không cải thiện, sau đó tử vong vào ngày 20/4. Các bác sĩ kết luận, bé tử vong do sốt xuất huyết với bệnh cảnh tổn thương đa cơ quan. Đáng chú ý, bệnh nhi 5 tuổi này có cơ địa béo phì, nặng 34kg.

Còn tại Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM, chỉ 2 tuần đầu của tháng 4/2022, các bác sĩ tiếp nhận khoảng 10 trường hợp nguy kịch vì sốt xuất huyết.

Theo PGS.BS Phạm Văn Quang, Trưởng khoa Hồi sức tích cực, đau lòng nhất là trường hợp một cháu bé 8 tuổi đã ngưng tim ngưng thở trước khi nhập viện. Các bác sĩ xác định bé bị sốc sốt xuất huyết nặng, tổn thương đa cơ quan.

Cũng theo bác sĩ Phạm Văn Quang, 3 tháng đầu năm 2022, số trẻ đến khám và nhập viện vì sốt xuất huyết ở Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Hai tuần đầu tháng 4, số trẻ nhập viện và nguy kịch tiếp tục tăng.

Ông lý giải, năm nay, mùa mưa đến sớm kéo theo sốt xuất huyết cũng đến sớm. Ngoài ra, chu kỳ 3-4 năm bệnh lại tăng mạnh nên tình hình căng thẳng ngay từ những ngày đầu mùa.

BS CKII. Đỗ Châu Việt cho biết, sốt xuất huyết là bệnh rất quen thuộc, do siêu vi gây ra. Khoảng 90% trẻ mắc bệnh sẽ tự khỏi sau 7-10 ngày. 10% còn lại cần phải nhập viện, trong đó, có thể có bệnh nhân rất nặng.

"Chúng tôi đặc biệt lo cho những trẻ có cơ địa dư cân béo phì, trẻ mắc bệnh nền như tim phổi, gan, não… Nếu mắc sốt xuất huyết sẽ rất nghiêm trọng", bác sĩ Đỗ Châu Việt nói.

Ngoài yếu tố béo phì và bệnh nền, trẻ nguy kịch còn vì nhập viện chậm trễ. Các bác sĩ quan sát thấy nhiều phụ huynh vẫn đang bị ám ảnh bởi Covid-19. Một số cha mẹ sợ lây nhiễm Covid-19 nên trì hoãn thăm khám, dù con trẻ đã có dấu hiệu nặng của sốt xuất huyết.

"Thời điểm này mưa nhiều, hãy nghĩ đến nguy cơ trẻ bị sốt xuất huyết thay vì cứ ám ảnh Covid-19", bác sĩ lưu ý. Đặc biệt, khi trẻ có biểu hiện: ói, chảy máu mũi, chân răng, tiêu tiểu ra máu, đau bụng vùng gan, li bì, mệt mỏi… phụ huynh cần đưa đến bệnh viện ngay lập tức.

Trong khi đó, Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM đang điều trị cho 2 bệnh nhi sốt xuất huyết rất nặng phải lọc máu liên tục, thở máy. Bé gái 8 tuổi đến từ Tây Ninh, cấp cứu khi không còn đo được mạch, huyết áp. Ngay sau khi bệnh viện tỉnh truyền dịch, trẻ được chuyển đi TP.HCM.

Do thời gian sốc kéo dài, bé bị tổn thương não, gan, tim, phổi. Các bác sĩ cho dùng thuốc trợ tim, vận mạch, thở máy với thông số cao, lọc máu liên tục nhiều ngày, thay huyết tương 3-4 chu kỳ. Hiện huyết động cải thiện nhưng tình trạng vẫn rất nặng.

Bác sĩ Đỗ Châu Việt cho biết, trong 3 ngày đầu mắc bệnh, rất khó nhận định trẻ bị sốt do nguyên nhân gì. Từ ngày thứ 3 trở đi, trẻ có các biểu hiện rõ rệt hơn, xét nghiệm máu sẽ thấy tiểu cần giảm, cô đặc máu…

Trường hợp trẻ sốt kéo dài 48 giờ, phụ huynh khẩn trương đưa trẻ đến bệnh viện được xử trí, điều trị kịp thời.

Sốt xuất huyết diễn tiến phức tạp

Sở Y tế TP.HCM cho biết, từ đầu năm đến nay, TP có 4.491 ca sốt xuất huyết, trong đó có 109 ca nặng. So sánh với năm 2019, có hơn 20.000 ca mắc nhưng chỉ có 38 trường hợp nặng.

Dù mới đầu mùa nhưng TP đã có 2 trường hợp tử vong do nhập viện quá trễ, diễn tiến nặng. Các chuyên gia nhận định, số bệnh nhân có thể nhiều hơn số ca được ghi nhận.

PGS.TS.BS Nguyễn Vũ Trung, Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM nhận định, diễn biến này phù hợp với chu kỳ dịch bệnh của sốt xuất huyết - loại bệnh đặc hữu của TP và các tỉnh phía Nam. Quan sát diễn biến những ngày qua cùng với biến đổi khí hậu, Viện trưởng Viện Pasteur TP dự báo, sốt xuất huyết năm 2022 sẽ rất phức tạp.

Do đó, ngành y tế cần hành động ngay để hạn chế số chuyển nặng, tử vong, không để xảy ra những ổ dịch lớn.

Giám đốc Sở Y tế TP.HCM Tăng Chí Thượng đã chỉ đạo Bệnh viện Bệnh nhiệt đới, Nhi đồng 1, Nhi đồng 2, Nhi đồng Thành phố, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM triển khai tập huấn ngay cho các cơ sở y tế. Ông yêu cầu nhân viên y tế phải nhận diện sớm, tránh bỏ sót ca nặng, gây chậm trễ trong việc điều trị.

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM, sốt xuất huyết là bệnh lưu hành hằng năm, giai đoạn cao điểm từ cuối tháng 7 đến hết tháng 1 năm sau - thời điểm thuận lợi để muỗi vằn truyền bệnh sinh sôi. Năm 2022 ghi nhận bệnh đã đến sớm.

Triệu chứng ban đầu của bệnh tương đồng với một số bệnh nhiễm siêu vi khác, đặc biệt ở giai đoạn khởi phát. Trong 3 ngày đầu, rất khó xác định trẻ có phải sốt xuất huyết không.

Trẻ thường trở nặng vào ngày thứ 4 đến thứ 6 của bệnh với biểu hiện trụy tim mạch (tay chân lạnh, mạch nhẹ, khó bắt), ói, chảy máu mũi, chân răng, tiêu tiểu ra máu, đau bụng vùng gan, li bì, mệt mỏi… Khi đó, phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.

Sốt xuất huyết nếu được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời sẽ diễn tiến thuận lợi. 90% trẻ mắc bệnh sẽ tự khỏi sau 7-10 ngày. Trẻ béo phì, có bệnh nền, hoặc đến bệnh viện trễ là nhóm dễ chuyển nặng và nguy kịch.