TP.HCM: Gỡ rào cản thủ tục cho người lao động tiếp cận mua nhà ở xã hội

Người lao động khó đáp ứng yêu cầu để mua nhà ở xã hội

Chị Nguyễn Thị Mơ (45 tuổi, công nhân tại khu công nghiệp Lê Minh Xuân, TP.HCM) cho biết nhiều năm qua, vợ chồng chị vẫn đang ở trọ vì đồng lương công nhân hạn chế. Tuy nhiên, nhu cầu thay đổi không gian sống của gia đình ngày càng gia tăng vì 2 con của chị bước vào tuổi dậy thì. Thời gian trước, chị Mơ đã làm hồ sơ xin được mua nhà ở xã hội thuộc dự án khu nhà ở Nguyên Sơn (xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh) nhưng vẫn không được duyệt hồ sơ.

"Hồ sơ xin mua nhà của tôi không được thông qua với lý do vợ chồng tôi nằm chung hộ khẩu với bố mẹ. Tuy nhiên, bố mẹ tôi đã sở hữu 1 căn nhà nên vợ chồng tôi không đủ điều kiện mua nhà ở xã hội, căn cứ theo quy định người muốn hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội phải đảm bảo chưa có nhà ở thuộc sở hữu của hộ gia đình.

Nếu áp dụng quy định này, chúng tôi không biết khi nào mới có nhà để ở. Vì thực tế vợ chồng vẫn đang ở thuê, căn nhà kia là của bố mẹ tôi chứ không phải của tôi. Chúng tôi cũng không thể tự tách khẩu ra hộ riêng vì không có địa chỉ tiếp nhận", chị Mơ chia sẻ.

Trường hợp khác, anh Nguyễn Văn Hùng (37 tuổi, TP.Thủ Đức) cho biết mình rất có mong muốn được mua nhà ở xã hội nhưng căn cứ theo quy định thì trường hợp của anh khó lòng đạt được.

"Trước đây còn sử dụng sổ hộ khẩu, nhân khẩu gia đình tôi trong sổ có 3 thế hệ với gần 10 người. Tuy nhiên, 2 anh trai của tôi đã có nhà riêng nhưng giờ không tách khẩu. Đây là lý do vì sao khi tôi làm hồ sơ xin được mua nhà ở xã hội thì không được xét duyệt", anh Hùng nói.

Được biết, hiện nay nguồn cung nhà ở xã hội tại TP.HCM chưa đáp ứng nhu cầu người dân. Tuy nhiên, người lao động đang gặp nhiều khó khăn để đáp ứng các yêu cầu để được mua nhà ở xã hội. Các quy định này đang là rào cản lớn, khiến việc phát triển nhà ở xã hội tại TP.HCM rơi vào tình trạng "vừa thừa, vừa thiếu".

Đơn cử, nhiều quy định đang là rào cản tạo khó cho người mua nhà ở xã hội như mọi thành viên trong gia đình thu nhập thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, tức không quá 11 triệu đồng/tháng. Đáng chú ý, người lao động muốn hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội phải đảm bảo chưa có nhà ở thuộc sở hữu của hộ gia đình....

Gỡ vướng dần các cản trở cho người mua nhà ở xã hội

Theo các chuyên gia, các quy định này khiến những người có mong muốn mua nhà ở xã hội trở nên "ngao ngán", vì để đáp ứng được các điều kiện trên là rất khó khăn. Đặc biệt, quy định về yêu cầu chưa có nhà ở thuộc sở hữu của hộ gia đình được đánh giá là chưa hợp lý. 

Vì thực tế, có rất nhiều người lao động có chung nhân khẩu với các thành viên trong gia đình và những người này đã có sở hữu nhà thì không thể hội đủ điều kiện khách quan để mua nhà ở xã hội.

Liên quan đến vấn đề trên, tại buổi họp báo do UBND TP.HCM tổ chức vừa qua, ông Hồ Ngọc Việt - Phó Trưởng phòng Quản lý nhà và công sở (Sở Xây dựng TP.HCM) đã thông tin một số đề xuất nhằm tháo gỡ khó khăn cho người dân khi mua nhà ở xã hội.

Sở Xây dựng TP.HCM cho biết một trong những vấn đề được quan tâm thời gian qua là người mua nhà ở xã hội đang gặp phải vướng mắc khi xét duyệt các trường hợp hưởng chính sách về nhà ở xã hội.

Cụ thể, người muốn hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội phải đảm bảo chưa có nhà ở thuộc sở hữu của hộ gia đình. Trong khi theo quy định, hộ gia đình bao gồm tất cả những người có tên trong sổ hộ khẩu, cùng đăng ký thường trú, tạm trú tại một địa chỉ được cập nhật thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Qua đó, Sở Xây dựng đã trình UBND TP kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu, hướng dẫn theo hướng xác định hộ gia đình (chỉ bao gồm cha, mẹ và con chưa thành niên). Việc này nhằm tạo điều kiện cho các trường hợp có khó khăn về chỗ ở được hưởng chính sách nhà ở xã hội.

Theo Sở này, thực tế hộ gia đình có thể gồm nhiều gia đình nhỏ (vợ, chồng, con). Một người có thể có ba người con. Ba người con này lại có vợ (chồng) và các con của mình. Cũng có thể trong hộ gia đình chỉ có vợ, chồng và con đăng ký thường trú hoặc người ở nhờ cũng cùng đăng ký cư trú.

Như vậy, việc quy định "chưa có nhà ở thuộc sở hữu của hộ gia đình", sẽ dẫn đến việc hộ gia đình có nhiều người, nhiều thế hệ cùng đăng ký thường trú khó được hưởng chính sách về nhà ở xã hội.

Theo UBND TP.HCM, trong giai đoạn 2016-2020, thành phố có 93 dự án nhà ở xã hội với tổng diện tích đất 256,75 ha, quy mô dự kiến khoảng 126.077 căn hộ, 8.682.780 m2 sàn xây dựng.

Trong đó, 62 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, chấp thuận đầu tư, với tổng diện tích đất là 147,08 ha, quy mô 68.930 căn hộ, 5.035.468 m2 sàn xây dựng. Trong giai đoạn 2016-2020, Sở Xây dựng đã có thông báo nghiệm thu hoàn thành công trình đối với 11 dự án, tổng diện tích sàn xây dựng là 111.236,9 m2.

Giai đoạn 2021-2025, thành phố có 91 dự án nhà ở xã hội với tổng diện tích đất 210,4 ha, quy mô dự kiến khoảng 98.685 căn hộ, 6.678.730 m2 sàn xây dựng.