Trấn áp và trấn an

Và cũng cần phải nhắc lại một báo cáo mang tính chất cảnh báo của Bí thư Đảng ủy xã Bắc Sơn trước nguy cơ “quần chúng nhân dân đã mất lòng tin rất lớn đối với cấp ủy, chính quyền vì tính chất của dự án không hợp với lòng dân. Cấp ủy, chính quyền không thể tổ chức được công tác tuyên truyền về dự án công viên vĩnh hằng. Nếu tiếp tục tuyên truyền thì nhân dân sẽ bức xúc và phản kháng rất lớn rất có thể đưa Bắc Sơn trở thành “điểm nóng”. Và chính Đảng ủy Bắc Sơn đã đề nghị tạm dừng việc triển khai dự án công viên vĩnh hằng.

Chỉ có điều, những tâm tư nguyện vọng của dân đã không được xem trọng và đây có lẽ là nguyên nhân chính khiến Bắc Sơn từ một vùng quê yên bình trở thành điểm nóng thực sự.

Nhìn nhận lại toàn bộ của sự việc, thấy rất rõ ở đây bóng dáng “Thái Bình năm 1997”. Cũng là những việc mất lòng dân, từ việc chính quyền thu hồi hàng chục ha ruộng để xây dựng nghĩa trang vĩnh hằng. Cũng bắt trói người thực thi công vụ. Đốt nhà, phá xe cán bộ. Chiếm lĩnh mọi ngả đường ra xóm vào làng. Và quan trọng nhất là việc chính quyền và nhân dân ở vào thế đối đầu.

Đã đành những việc bắt trói, đốt nhà, phá xe là hành vi vi phạm pháp luật cần phải được xử lý, nhưng rõ ràng, căn nguyên đẩy những người nông dân hai sương một nắng lam lũ và hiền lành tới chỗ phản ứng cùng đường không thể không xem lại.

Tờ Thanh Niên dẫn lời một người dân ở Thạch Hà cho biết chính bàn tay họ đã biến những đồi cát hoang vu, đất đai cằn cỗi trở thành đất bờ xôi ruộng mật với biết bao mồ hôi nước mắt, và thậm chí cả máu phải đổ xuống suốt từ 1965 đến nay.

Và việc xây lên một nghĩa trang vĩnh hằng ở chính mảnh đất đã và đang nuôi sống bao thế hệ người dân đó, ngoài câu chuyện tâm linh khi mồ mả cha ông phải di dời để nhường chỗ cho nghĩa trang mới, còn là sát sườn nguy cơ thiếu đất.

Xung đột xảy ra khi người dân không thông, còn chính quyền thì cứ từ trên áp xuống và việc bắt bớ, việc tiếp tục triển khai dự án đang chỉ cho thấy một kết quả là điểm nóng Bắc Sơn chưa hề nguội.

Nhớ người trưởng công an xã, tâm sự với báo chí rằng anh đã làm cán bộ 23 năm qua, bao năm được lòng dân, nhưng chỉ đến khi dự án xây nghĩa trang được tỉnh khởi xướng thì mới bị mất hết lòng tin trong dân.

Ít nhất, anh ấy cũng đã học được bài học cho riêng mình. Đối với dân, không nên và không thể áp đặt bằng những mệnh lệnh hành chính nhân danh chính quyền.

Đối với dân, trấn áp không bao giờ có thể thay được việc trấn an.