Triều Tiên công bố hình ảnh hiếm về nhà máy sản xuất uranium cho vũ khí

Trong chuyến thăm Viện Vũ khí Hạt nhân và cơ sở sản xuất vật liệu hạt nhân cấp vũ khí, ông Kim Jong Un đã bày tỏ "sự hài lòng lớn" về "sức mạnh kỹ thuật tuyệt vời" của lĩnh vực năng lượng hạt nhân mà Triều Tiên sở hữu, theo bản tin của hãng thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA) ngày 13/9.

Chưa rõ cơ sở này có nằm trong khu phức hợp hạt nhân Yongbyon chính của Triều Tiên hay không, nhưng đây là lần đầu tiên Triều Tiên công khai một cơ sở làm giàu uranium kể từ khi họ cho các học giả Mỹ tham quan một cơ sở ở Yongbyon vào năm 2010.

KCNA cho biết, ông Kim Jong Un đã tham quan phòng điều khiển của cơ sở làm giàu uranium và một công trường xây dựng sẽ mở rộng công suất sản xuất vũ khí hạt nhân. 

Ông Kim Jong Un nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường số lượng máy ly tâm để "tăng cường gấp bội số lượng vũ khí hạt nhân để tự vệ", một mục tiêu mà ông đã nói nhiều lần trong những năm gần đây. Ông đã ra lệnh cho các quan chức đẩy nhanh việc đưa vào sử dụng máy ly tâm mới vốn đã hoàn thành giai đoạn chế tạo.

Ông nói Triều Tiên cần có khả năng phòng thủ và tấn công phòng ngừa lớn hơn vì "mối đe dọa hạt nhân chống lại (Triều Tiên) do các lực lượng do Mỹ dẫn đầu đã trở nên công khai hơn và vượt qua lằn ranh đỏ," theo KCNA.

Bộ Thống nhất Hàn Quốc đã lên án mạnh mẽ việc Triều Tiên công khai cơ sở làm giàu uranium và các tuyên bố của ông Kim Jong Un về việc tăng cường khả năng hạt nhân của đất nước. Một tuyên bố của bộ cho biết việc theo đuổi hạt nhân của Triều Tiên vi phạm các lệnh cấm của Liên Hợp Quốc, là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với hòa bình quốc tế. Bộ này cho rằng Triều Tiên cần nhận ra rằng không thể đạt được gì với chương trình hạt nhân của mình.

Triều Tiên lần đầu tiên công khai một cơ sở làm giàu uranium ở Yongbyon vào tháng 11 năm 2010, khi họ cho phép một đoàn đại biểu của Đại học Stanford do nhà vật lý hạt nhân Siegfried Hecker dẫn đầu tham quan các máy ly tâm của họ. Các quan chức Triều Tiên sau đó đã báo cáo với Hecker rằng có 2.000 máy ly tâm đã được lắp đặt và hoạt động tại Yongbyon.

Các hình ảnh vệ tinh trong những năm gần đây cho thấy Triều Tiên đang mở rộng một nhà máy làm giàu uranium tại khu phức hợp hạt nhân Yongbyon của mình. Vũ khí hạt nhân có thể được chế tạo bằng uranium làm giàu cao hoặc plutonium, và Triều Tiên có các cơ sở sản xuất cả hai loại tại Yongbyon. Chưa rõ lượng plutonium cấp vũ khí hoặc uranium làm giàu cao đã được sản xuất tại Yongbyon là bao nhiêu và nơi Triều Tiên lưu trữ chúng.

"Đối với các nhà phân tích bên ngoài quốc gia, những hình ảnh được công khai sẽ cung cấp một nguồn thông tin quý giá để điều chỉnh các giả định của chúng ta về lượng nguyên liệu mà Triều Tiên có thể đã tích lũy đến nay," Ankit Panda, một chuyên gia của Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế của Mỹ, cho biết.

"Nhìn chung, chúng ta không nên giả định rằng Triều Tiên sẽ bị hạn chế như trước bởi các nguồn vật liệu phân hạch. Điều này đặc biệt đúng đối với uranium làm giàu cao, nơi Triều Tiên ít bị hạn chế hơn nhiều trong khả năng mở rộng so với plutonium," Panda nói.

Vào năm 2018, Hecker và các học giả của Đại học Stanford ước tính kho uranium làm giàu cao của Triều Tiên là từ 250 đến 500 kilogram (550 đến 1.100 pound), đủ cho từ 25 đến 30 thiết bị hạt nhân.

Các bức ảnh Triều Tiên được công bố vào thứ Sáu cho thấy khoảng 1.000 máy ly tâm. Khi hoạt động quanh năm, chúng có thể sản xuất khoảng 20 đến 25 kilogram (44 đến 55 pound) uranium làm giàu cao, đủ để tạo ra một quả bom, theo Yang Uk, một chuyên gia an ninh tại Viện Nghiên cứu Chính sách Asan của Seoul.

Máy ly tâm mới mà ông Kim muốn giới thiệu có thể là một loại máy ly tâm tiên tiến dựa trên sợi carbon, có thể cho phép Triều Tiên sản xuất gấp 5 đến 10 lần lượng uranium làm giàu cao so với các máy hiện tại, theo Lee Choon Geun, một nghiên cứu viên danh dự tại Viện Chính sách Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc.

Một số chuyên gia của Mỹ và Hàn Quốc suy đoán rằng Triều Tiên đang âm thầm vận hành ít nhất một cơ sở làm giàu uranium khác. Vào năm 2018, một quan chức cấp cao của Hàn Quốc đã thông báo cho quốc hội rằng Triều Tiên đã chế tạo lên đến 60 vũ khí hạt nhân. Các ước tính về số lượng bom hạt nhân mà Triều Tiên có thể thêm mỗi năm dao động từ sáu đến 18.

Kể từ năm 2022, Triều Tiên đã tăng cường hoạt động thử nghiệm vũ khí để mở rộng và hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của mình. Các nhà phân tích cho rằng Triều Tiên có thể thực hiện các vụ thử hạt nhân hoặc thử nghiệm tên lửa tầm xa trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 với ý định ảnh hưởng đến kết quả và tăng cường vị thế của mình trong các cuộc đàm phán tương lai với người Mỹ.

"Nhìn chung, thông điệp mà họ đang cố gắng truyền tải là khả năng hạt nhân của họ không chỉ là một mối đe dọa trống rỗng, mà họ đang tiếp tục sản xuất (nhiên liệu bom)," Yang nói. "Và họ đang nói với ai? Rõ ràng là Hàn Quốc nhưng cũng chắc chắn là Mỹ."

Triều Tiên đã thực hiện các cuộc thử nghiệm phóng tên lửa đạn đạo tầm ngắn vào thứ Năm. Trong một thông điệp ám chỉ các vụ phóng đó, KCNA cho biết ông Kim đã giám sát việc thử nghiệm phóng tên lửa đa năng 600mm có khả năng hạt nhân để kiểm tra hiệu suất của các phương tiện phóng mới của chúng.