Trung Quốc liệu có đền đáp Campuchia hậu hĩnh?

Có hay không sự đền đáp hậu hĩnh từ Trung Quốc dành cho Campuchia vẫn còn là vấn đề tồn tại nhiều tranh cãi. Trong 20 năm qua, Trung Quốc đã cung cấp khoảng 15 tỷ USD vốn vay ưu đãi và viện trợ cho Campuchia. Những năm gần đây, các khoản viện trợ nước ngoài mà Trung Quốc cung cấp cho Campuchia dường như đã ngang bằng với các khoản viện trợ mà phương Tây cung cấp cho Campuchia về định mức USD.

Dường như sau khi Tòa Trọng tài đưa ra phán quyết, Bắc Kinh đã tuyên bố dự án viện trợ cho Campuchia trị giá 600 triệu USD để bày tỏ cảm ơn đối với sự ủng hộ của Chính quyền của Thủ tướng Hunsen.

Một tuần sau đó, Trung Quốc bày tỏ sẽ viện trợ xây dựng một tòa nhà hành chính cao 12 tầng cho Quốc hội Campuchia mà nước này đã đề nghị Trung Quốc giúp đỡ.

Campuchia cũng đang bắt tay vào dự án xây dựng đường cao tốc, trong đó có nguồn vốn hỗ trợ lớn từ Trung Quốc. Quy hoạch tổng thể giao thông vận tải do Bộ Công chính và Vận tải ước tính rằng Campuchia sẽ cần 850km đường cao tốc vào năm 2020 với tổng kinh phí 9 tỷ USD.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) và Thủ tướng Campuchia Hun Sen.

Thủ tướng Campuchia Hunsen quả quyết rằng sự viện trợ vô tư của Trung Quốc không có điều kiện kèm theo, không giống như viện trợ mà các nước phương Tây cung cấp thường sẽ móc nối đến vấn đề nhân quyền của Campuchia.

Người phát ngôn Văn phòng nội các Chính phủ Campuchia Phay Siphan bày tỏ Campuchia vẫn giữ lập trường mà họ lựa chọn từ năm 2002 sau khi đã tiến hành điều chỉnh lớn đối với chính sách ngoại giao quốc gia. Campuchia sau khi được Trung Quốc xóa nợ hoàn toàn đã phát triển quan hệ với nước này. Phay Siphan còn cho biết Campuchia là nước nghèo, hoàn toàn có quyền tiếp nhận sự giúp đỡ vô tư của Trung Quốc. Thời gian gần đây trong một cuộc tranh luận diễn ra ở Học viện Goethe có trụ sở tại Phnompenh, ông Phay nói rằng “không ai có thù oán với tiền bạc”.

Trở lại với câu chuyện sự phản đối lạc lõng của Camuchia đối với phán quyết của Toà Trọng tài có giúp được Trung Quốc những gì? Giới chuyên gia cho rằng, không những điều đó không giúp cho Bắc Kinh củng cố được tham vọng bá chủ trên Biển Đông, mà còn dấy thêm nhiều nghi vấn cho động cơ của Campuchia.

Một tháng sau khi Toà Trọng tài ra phán quyết về vụ kiện Biển Đông, Trung Quốc vẫn làm lơ phán quyết và tỏ ý coi thường luật pháp quốc tế. Không những vậy, Bắc Kinh còn tăng cường các hoạt động quân sự như hoàn tất nhà kho chứa máy bay chiến đấu trên Biển Đông…làm gia tăng sự bất ổn đối với vùng biển này.

Chuyên gia Bernd Schaefer đến từ Trung tâm học giả quốc tế Woodrow Wilson cho biết:  “Tôi cho rằng Trung Quốc cần phải nghĩ nhiều hơn đến uy tín quốc tế của mình, bởi những phán quyết mà Tòa Trọng tài đưa ra này trên thực tế thực sự đã gây tổn hại đến hình ảnh quốc tế của Trung Quốc”.